Gefandi að þjást

Kaliforníubúinn Chris Burkard var 19 ára og nýbyrjaður í háskóla þegar hann ákvað að hætta og einbeita sér að ljósmyndun. Leiðin á toppinn var löng og ströng og vann Chris fyrst sem lærlingur hjá tímariti áður en hann fékk fasta stöðu. Í dag vinnur hann sjálfstætt, er einn eftirsóttasti ljósmyndari heims, hefur unnið með mörgum af stærstu fyrirtækjum heims og heldur úti Instagram-reikningi þar sem milljónir manna skoða magnaðar myndir hans. Hann heldur auk þess fyrirlestra og skrifar einstaka greinar í tímarit.

Chris, sem er 33 ára gamall, er mikill ævintýramaður og endurspegla myndir hans það. Hann ferðast til allra heimshorna til að taka ótrúlegar landslagsmyndir sem og myndir af fólki við krefjandi aðstæður. Hann er líklega hvað þekktastur fyrir myndir af brimbrettaköppum í óvenjulegu umhverfi.

En Chris lætur sér þetta ekki nægja. Hann hefur nú tekið upp hjólreiðar af miklum krafti og gerði sér lítið fyrir og vann WOW-hjólreiðakeppnina í einstaklingsflokki með nýju meti, hjólaði hringinn í kringum Ísland á rúmlega 52 og hálfri klukkustund. Fjórum vikum síðar var hann mættur aftur á hjólið og vann aðra keppni af svipuðum meiði. Hann hjólaði þá frá Salt Lake City í Utah til Las Vegas í Nevada, 831 kílómetra, á rúmum 30 klukkustundum.

Hjólar í öfgum

„Þetta er svolítið fyndið því ég fór úr rigningu og kulda á Íslandi yfir í brennandi hita í Bandaríkjunum. Ég held að hitinn hafi farið upp í 43 gráður og auk þess var mjög þurrt, svo að líkaminn bregst við á allt annan hátt. Mér finnst þetta vera þær tvennar öfgar sem geta komið upp í keppnum sem þessum,“ segir Chris í samtali við blaðamann stuttu eftir keppnina.

Spurður hvernig hann gat hugsað sér að taka þátt í keppni í líkingu við hringferðina á Íslandi svona stuttu seinna segir hann það aðallega hafa snúist um andlega þáttinn. „Ég sat á báti í Rússlandi í tvær vikur eftir keppnina á Íslandi og mér fannst ég hafa leyft líkamanum að hvílast. Í hreinskilni sagt tekur andlegi þátturinn í þessu öllu saman mun meira á. Á Íslandi var ég mjög óviss um hvort mér tækist að klára, þar sem ég hafði aldrei hjólað eins langa vegalengd áður. Í seinni keppninni, sem var styttri, fannst mér ég algjörlega undirbúinn þó að hún hafi verið mjög krefjandi.“

Byrjaði af krafti fyrir ári

Hann hefur þó ekki stundað hjólreiðar í langan tíma. „Fyrir fimm árum langaði mig að keyra minna svo að ég keypti mér ódýrt notað hjól og hjólaði á því í vinnuna. Ég byrjaði að hjóla nokkra kílómetra til og frá vinnu og hugsaði með mér: „Vá, þetta er ótrúlegt. Alveg magnað.“ Svo fór ég að hjóla lengri og lengri leið í vinnuna, fannst þetta svo gaman að ég fór að eyða helgunum í þetta og á endanum hjólaði ég mitt fyrsta „century ride“ sem er 100 mílna ferð. Og allt þetta á sama gamla hjólinu,“ segir Chris og bætir við að það að vera úti og sjá alls kyns staði hafi verið aðlaðandi.

Chris og eiginkona hans eiga hins vegar tvo unga syni og Chris segist hafa tekið tíma með þeim fram yfir tíma á hjólinu þar til fyrir einu ári þegar hann tók upp hjólið á ný. „Þá var orðið minna að gera og ég fór að hjóla eins mikið og ég gat. Ég skoraði á sjálfan mig fyrir hverja helgi, sem dreif mig áfram. Það færir mér mikla ánægju að hjóla svona mikið,“ segir hann.

Heyrði af erfiðri keppni

Fyrir nokkrum árum, þegar hann var á Íslandi, heyrði Chris af hjólreiðakeppni þar sem fólk hjólaði 1.400 kílómetra, hringinn í kringum landið. „Vinur minn sagði mér hvað þetta væri klikkuð keppni,“ segir Chris en hann hafi heyrt af fólki sem þurfti að taka á honum stóra sínum til þess eins að klára. Hann segir tilhugsunina við að hjóla í kringum Ísland hafa verið eina þá mest spennandi sem hann gæti hugsað sér.

Chris hefur komið til landsins hvorki meira né minna en 37 sinnum þó að hann virðist ekki hafa töluna fullkomlega á hreinu, skiljanlega. Oft hefur hann komið hingað vegna vinnu, en hann fylgdi Justin Bieber um landið fyrir nokkrum árum. Hann segir Ísland hafa gefið sér mikið og því sé það draumur að hjóla um landið. „Sem ferðamaður á Íslandi fer maður vanalega frá bílnum og að staðnum sem maður vill skoða, og er í sífelldum feluleik við veðrið. Þannig að ég velti fyrir mér hvernig það yrði að hætta þessum feluleik. Hvernig það yrði að gefa sig allan á vald veðursins.“

Fyrir keppnina lagði Chris mikla vinnu í æfingar og æfði við eins erfiðar aðstæður og hann gat í heimalandinu. Hann hjólaði jafnvel heilu næturnar til að búa sig undir rúmlega tveggja sólarhringa langa keppnina á Íslandi. „Andlega þjálfunin var mikilvægust og ég held að þar fái maður mest fyrir sinn snúð. Ég vildi vita hvernig mér myndi líða þegar þetta yrði erfitt. Hvað ég myndi hugsa eftir 30 eða 40 klukkustundir á hjólinu. Ég fór því oft ósofinn út að hjóla í marga klukkutíma til að undirbúa mig,“ segir hann.

En hvað skyldi þá vera næst á dagskrá hjá hjólreiðamanninum Chris Burkard, eftir að hafa klárað þessar tvær keppnir?

„Það er svo margt annað sem ég elska að gera. Mér finnst til dæmis æðislegt að klifra. Maður þarf að setja slíka hluti á ís til að hjóla svona mikið, því æfingarnar taka svo mikinn tíma. Ég vil halda áfram að hjóla eins mikið og ég get. Ég hef hins vegar aldrei verið sá sem vill stunda eina íþrótt allt sitt líf. Að stunda íþróttir er fyrir mér leið til að upplifa heiminn. Áskoranir sem mér finnst áhugaverðar eða spennandi draga mig að sér en ég þarf ekki að festa mig við eina íþrótt,“ segir Chris og bætir við að hann langi að hjóla meðfram endilangri strönd Kaliforníu og setja hraðamet á þeirri leið. Það er svipað löng leið og hringferðin um Ísland en felur í sér talsvert meiri hækkun á leiðinni.

Vill leggja sitt af mörkum

Eins og fram hefur komið er Chris mjög hrifinn af Íslandi og hefur komið hingað oft til að vinna við hin ýmsu verkefni. Heimildarmynd hans, Under an Arctic Sky, fylgdi eftir brimbrettaköppum sem ferðast um landið í leit að góðum öldum.

Í upphafi mánaðarins var hann hér við tökur á stuttri heimildarmynd um vin sinn, ljósmyndarann og brimbrettakappann Erlend Þór Magnússon, eða Ella Þór. „Myndin fjallar um ljósmyndun, feril hans og föðurhlutverkið. Mig hefur langað að gera þetta lengi,“ segir Chris.

„Það sem dró mig fyrst að Íslandi var að koma hingað til að smella af og taka upp brimbrettamyndir eða skrifa greinar um öldurnar við landið. Það er svo margt ótrúlegt fólk hér. Ég varð gagntekinn og ástfanginn af landinu,“ segir Chris, sem kom hingað aftur og aftur vegna nýrra verkefna.

Chris komst í tygi við Steinar Kaldal, verkefnastjóra miðhálendisþjóðgarðs, sem fræddi hann um stöðu náttúruverndar hér á Íslandi og vildi Chris ólmur eiga hlut að máli. „Ég fór að vinna með náttúruverndarsamtökum á Íslandi til að gera eitthvað meira en að taka fallegar myndir,“ segir Chris, en hann talaði til að mynda á Umhverfisþingi umhverfis- og auðlindaráðuneytisins í nóvember í fyrra. Honum finnst að allir ferðamenn ættu að kynna sér aðstæður náttúruverndar í þeim löndum sem þeir heimsækja, það sé í raun skylda þeirra.

Landið hluti af honum

Chris segir Ísland hafa komið honum í tengsl við dýpri hluta af sjálfum sér. Hann hafði ekki mikið á milli handanna á yngri árum, ferðaðist lítið og átti ekki einu sinni vegabréf. „Ég leit aldrei á mig sem umhverfisverndarsinna eða einhvern sem var umhugað um umhverfið en það eru staðir eins og þessir sem hafa breytt mér sem manneskju. Þeir hafa sýnt mér fegurð heimsins og ég á þeim allt að launa.“

Chris þarf oft að takast á við erfiðar aðstæður við vinnu sína, hvort sem það er vegna veðurs, erfiðs landslags eða annars. Hann þarf því að þjást að einhverju leyti við vinnu sína. Hann segir það þó mjög gefandi. „Staðir sem láta mann þjást koma manni í betri tengsl við sjálfan sig. Það er ástæðan fyrir því að ég geri það sem ég geri og hvaða manneskju ég hef að geyma í dag,“ segir Chris og bætir við að Ísland eigi stóran þátt í mótun hans sem einstaklings.

Auðveld fórn

Chris leggur sér að staðaldri engar dýraafurðir til munns. „Það er ekki vegna djúpstæðrar ástar á dýrum. Samfélög á norðlægum slóðum hafa í gegnum tíðina þurft að borða þann mat sem í boði er. Í dag er þó orðið auðveldara að sleppa dýraafurðum. Ég geri það aðallega því ég vil hafa minni áhrif á náttúruna. Ég er stanslaust á ferðinni og til að jafna út áhrif mín að einhverju leyti er þetta mjög auðveld fórn að færa,“ segir Chris, en það getur verið erfitt að halda sig við þetta mataræði þegar hann er á ferðinni, það krefjist undirbúnings að hans hálfu. Hann segist fara einstöku sinnum út af sporinu á ferðum sínum og vill ekki láta mataræðið koma í veg fyrir að hann kynnist fólki eða valda því að hann geti ekki verið með því. „Ég reyni að vera ekki óþolandi.“

„Chris, þú ert klikkaður“

Chris er aðeins 33 ára gamall en hefur náð ótrúlegum árangri sem ljósmyndari. Er blaðamaður forvitinn að vita hvaða venjur hann hafi tileinkað sér til að ná þessum árangri.

„Þetta er hálfgerð klisja en maður heyrir oft að maður þurfi að fara út fyrir þægindarammann og svo framvegis. Ég er sammála því en ég held að fólk átti sig ekki á því að á vissum tímapunkti verði það sem maður gerir, jafnvel eitthvað eins spennandi og ég vinn við, á endanum þægilegt. Ég hjóla og reyni að skora á sjálfan mig við hinar ýmsu aðstæður og fólk segir: „Chris, þú ert klikkaður. Hvernig hefurðu tíma í þetta?“ En þetta geri ég til að fara út fyrir þægindarammann minn, sem ég veit að ég verð að gera. Það er mikilvægt að ýta sér á stað sem maður þekkir ekki, stað þar sem manni getur mistekist,“ segir Chris.

Þegar vinnan verður of vanabundin og auðveld þarf hann að skora á sjálfan sig á öðrum sviðum til að upplifa sömu gleðina og ljósmyndun færði honum við upphaf ferilsins. „Ég er alltaf að leita að nýjum leiðum til að uppgötva hver ég er sem manneskja og læra meira um sjálfan mig. Hvort sem það er að vinna að verkefnum sem tengjast náttúruvernd eða vinna að brimbrettamyndum,“ segir Chris, en hann stundar jóga reglulega og hefur öðlast réttindi sem jógakennari.

Að ofangreindu má sjá að ávallt er mikið að gera hjá Chris og því hægara sagt en gert að púsla fjölskyldulífinu saman. Hann segist þurfa að útiloka hluti úr lífi sínu sem ekki skipti máli og það krefjist átaks að hans hálfu. Fyrir nokkrum árum hafi hann tekið eftir því að hann hafi eytt tímanum í slíkt og þurft að forgangsraða. „Fjölskyldan er mikilvægust,“ segir hann.

Hann er í burtu frá konu og börnum í um sex mánuði á ári en spurður segir hann það þess virði, að minnsta kosti þegar verkefnin sem hann vinnur að séu honum mikilvæg. „Verkefni sem eru ekki þess virði geta verið erfið. Það kostar tíma og orku að átta sig á því hvaða verkefni það eru,“ segir Chris Burkard.