Margrét Kristjánsdóttir Arnar

Með hlýju og þakklæti minnist ég Maddýjar. Tæp 60 ár eru síðan foreldrar mínir og foreldrar Önnu Siggu kynntust sem Íslendingar í útlandinu. Mikill vinskapur var á milli fjölskyldnanna og við Anna Sigga mikið saman fyrstu fjögur ár ævi okkar. Í gegnum frásagnir og ljósmyndir „man“ ég þessa ljúfu tíma vel. Fölskylda mín flutti til Íslands og Maddý, Örn og börnin bjuggu áfram úti og fluttu til Íslands árið sem við Anna Sigga urðum átta ára gamlar. Það var líflegt og gaman. Maddý einstaklega frumleg og hafði endalausa orku og tíma fyrir okkur börnin. Afmælisveislur voru eftirminnilegar, húsið skreytt, nýstárlegir leikir og flottar veitingar. Maddý hélt hrekkjavöku og það var eins og að ganga inn í ævintýraheim. Árin tvö á Íslandi voru dýrmæt. Elstu börnin lærðu íslensku og eignuðust vini. Leiðin lá aftur út. Tengslin slitnuðu ekki. Eftir að ég varð fullorðin breyttust þau. Maddý var ekki lengur bara mamma Önnu Siggu heldur líka kær vinkona. Á Arnarhóli var vel tekið á móti öllum. Við sátum tvær og spjölluðum langt fram á nótt. Maddý ung í anda, óhefðbundin, bætti allt í kringum sig og gerði lífið litríkara. Brosið hlýtt, innilegt og náði til augnanna. Maddý alltaf í núinu. Við fjölskyldan dvöldum um jólaleytið hjá Maddý og Erni og dvöldum með Önnu Siggu og fjölskyldu í Litlu-Hlíð yfir áramótin. Þegar við komum heim á Arnarhól á nýárskvöld var búið að setja upp nýársskreytingar. Sonur minn varð svo heillaður að síðan höfum við dekkað með dimmbláum dúk með silfruðum stjörnum um áramót.

Maddý ólst upp á Ísafirði, fór í framhaldsskóla og tónlistarskóla í Reykjavík og virtan hönnunarskóla í Kaupmannahöfn. Átti kæra ættingja í Danmörku. Bjó og starfaði í nær sex áratugi í Bandaríkjunum. Maddý sagði mér að það hefði verið stórt skref fyrir sig að fara til Ameríku og alls ekki auðvelt. Örn hefði verið í námi, mikilli vinnu og lítið sést heima fyrir. Lífið hefði oft verið erfitt og hún stundum einmana. Ýmis félagsstörf og samskipti við Íslendinga hjálpuðu henni. Maddý vann að góðgerðarmálum m.a. á sviði heilbrigðismála. Setti árlega upp íslenskt jólaborð og hélt barnajólaböll í „The Swedish Institute“. Greiddi götu íslenskra nemenda og fjölskyldna þeirra í áratugi. Þá eru ótaldar allar stórveislurnar og móttökurnar sem hún hélt fyrir Íslendinga heima á Arnarhóli eða í Grænuhlíð. Þessari opinberu hlið á Maddý kynntist ég bara af afspurn. Ég þekkti fjölskyldukonuna. Elli kerling fór ekki blíðum höndum um Maddý og tók mikið frá henni. Það var sárt. Maddý, sem hafði ánægju af að vera með fólki, spjalla, syngja og hafa gaman, missti málið og fleira. Það var erfitt. Maddý breyttist þó ekkert, fylgdist vel með öllu, hafði sama brennandi áhuga á lífinu og unga fólkinu og brosti sínu fallega, hlýja brosi. Með hjálp tölvu gat hún verið í samskiptum. Örn og Maddý ferðuðust mikið, sinntu vel fjölskyldu sinni og stórum vinahópi, komu reglulega til Íslands og tóku virkan þátt í menningarlífinu þar sem þau voru stödd hverju sinni.

Við fjölskyldan sendum Erni og fjölskyldunni innilegar samúðarkveðjur.

Ég kvaddi hana Maddý mína í hinsta sinn á undurfögrum septemberdegi, fjórum dögum fyrir afmælið okkar, vitandi að þetta gæti verið síðasta kveðjan. Hún var ótrúlega hress miðað við veikindin og þrátt fyrir að geta ekkert talað gat hún tjáð sig með snertingu og brosi; þessu einstaklega fallega brosi sem allt og alla bræddi. Við ræddum afmælisdaginn og hvað við ætluðum að gera til að halda upp á hann, þ.e. ég talaði og hún brosti, kreisti höndina mína, strauk kinnina mína og hló og gaf mér allt sem hún átti. Við kynntumst fyrir 29 árum þegar við fjölskyldan fluttum til Minnesota en þá voru þau heiðurshjón búin að búa hér í 30 ár. Ég ætlaði svo sannarlega ekki að búa hér vestra í meira en eitt ár, hámark tvö, en 29 árum seinna erum við enn hér og með mikilli hjálp Maddýjar og hennar einstöku hlýju og góðu nærveru höfum við stungið niður rótum og orðið stoltir Minnesota-búar. Hún sagði mér einhvern tímann að Gulla Björnsson heitin hefði sagt að þegar við værum farnar að bíða eftir því árlega að State Fair byrjaði og nytum þess að vera í 35 stiga hita og raka þá fyrst værum við orðnar „Minnesotan“. Við Maddý vorum sammála um að þessu fyrra myndum við aldrei ná en ákváðum að það þýddi það að við værum íslenskar fyrst og „Minnesotan“ í okkur væri svo í öðru sæti. Íslendingurinn í Maddý hvarf aldrei og stoltari landa hef ég sjaldan hitt.

Maddý kenndi mér ótal margt og þá sérstaklega það að „blómstra þar sem mér er plantað“ en hún var meistari í því. Bæði í eiginlegri og óeiginlegri merkingu því hún var mikil og góð garðyrkju- og blómakona en ekki síður var hún einstaklega jákvæð manneskja sem átti gott með að sjá það góða í öllu, hversu erfitt sem það virtist við fyrstu sýn. Hún blómstraði í Minnesota sem manneskja, eiginkona, mamma, amma og tengdamamma og gerði öllum í kringum sig kleift að blómstra. Það var ekki alltaf auðvelt, hún sagði mér einhvern tímann að einu sinni sem oftar hefði hún fengið bréf í pósti sem skrifað var til Mrs. Örn Arnar og hún velti fyrir sér hvað hefði orðið um hana Margréti Kristjánsdóttur frá Ísafirði en hún fann leiðir til að blómstra og lét ekki smámuni lífsins byrgja sér sýn. Hún var stolt, tignarleg og einstaklega glæsileg kona og það var mannbætandi að umgangast hana.

Maddý og Örn voru höfðingjar heim að sækja og þær eru ófáar veislurnar sem þau hafa haldið fyrir Íslendinga og þau hafa verið miðpunkturinn í íslenska samfélaginu í Minnesota í tugi ára. Þau hjónin voru samstiga í því að ekkert væri nógu gott fyrir Íslendinga og þau gerðu líf okkar sannarlega ríkara og skemmtilegra með örlæti sínu, umhyggju og gæsku.

Elsku Örn, Anna, Benni, Rannveig og Kristján, við finnum til með ykkur en minningin um yndislegu Maddý gerir sorgina aðeins bærilegri. Það var svo fallegt að sjá hversu vel þið önnuðust Maddý í veikindunum; óeigingjörn, hlý og örlát. Þið eruð einstök.

Kæra Maddý. Við kveðjum þig með söknuði og þökkum þér áralanga vináttu.

Ég man mjög vel hvenær og hvernig við hittumst fyrst í Minnesota. Ég var nýbyrjuð í hjúkrunarfræðinámi haustið 1986 og Arnór búinn að vera lengur. Þið Örn áttuð miða á tónleika sem þið gátuð ekki notað og vilduð láta stúdenta njóta góðs af. Ég man ekkert eftir tónleikunum, en man mjög vel þegar við Arnór komum að sækja miðana. Þið tókuð svo einstaklega vel á móti okkur.

Við vorum, eins og margir aðrir íslenskir stúdentar, tíðir gestir á heimili ykkar. Það var alltaf veisla þegar við heimsóttum ykkur, vetur, sumar, vor og haust, og tilefnin margvísleg. Og þú potturinn og pannan í öllu. Það er svo margt að þakka fyrir og gott að rifja upp á þessum tímamótum.

Boðin á ykkar fallega heimili voru okkur stúdentum ótrúlega mikilvæg í mörgum skilningi. Það var alltaf gaman! Boðin voru ekki einvörðungu tilbreyting í oft mjög einhæfu og jafnvel fátæklegu stúdentalífi, við fengum góðan mat og skemmtum okkur vel. En það var ekki allt; við vorum einstaklega velkomin til ykkar og fundum vel hversu annt þið létuð ykkur um velferð okkar. Þið fylgdust svo vel með, á ykkar hógværa og glaðlega máta, hvernig okkur vegnaði og við vissum að í ykkur áttum við bakhjarl ef eitthvað bjátaði á. Eitt 17. júní-boð í Grænuhlíð er sérlega eftirminnilegt. Þið buðuð fjölda manns eins og vanalega og það var glatt á hjalla. Við sigldum á Lake Minnetonka, Kristján sonur þinn dró okkur á sjóskíðum þvers og kruss yfir vatnið og söngur ómaði fram eftir kvöldi.

Þið hafið margsinnis boðið mér að búa hjá ykkur í ferðum mínum til Minneapolis; eftirminnilegast fyrir nokkrum árum þegar ég sárlasin hírðist á hóteli við háskólann og þú vildir láta Örn sækja mig svo mér gæti batnað almennilega. Þið voruð okkar fjölskylda í margvíslegum skilningi og nú eigið þið ótrúlega stóran barnahóp, auk hins myndarlega hóps sem stendur ykkur næst.

Það er svo dýrmætt að hafa fengið að njóta vináttu þinnar og ykkar Arnar í öll þessi ár. Sérstaklega var gaman að þið skylduð koma í sextugsafmælið okkar Arnórs í Gróttu fyrir tveimur árum. Þú áttir orðið erfitt með tal en lést það ekki á þig fá og notaðir I-paddinn til að tala við fólk. Áhuginn fyrir fólki og málefnum var samur og fyrr og gleðin í fyrirrúmi.

Við sendum Erni, Önnu, Rannveigu, Bernharði, Kristjáni og þeirra fjölskyldum innilegar samúðarkveðjur. Megi góðar minningar um yndislega konu ylja ykkur í sorginni.