Fyrir vestan Páll Pálsson ÍS 102 siglir fyrir Hnífsdalinn, þar sem Hraðfrystihúsið Gunnvör er með starfsemi. Búðarhyrna og Bæjarhyrna setja mikinn svip á hrikalegt landslagið á þessum slóðum.
Fyrir vestan Páll Pálsson ÍS 102 siglir fyrir Hnífsdalinn, þar sem Hraðfrystihúsið Gunnvör er með starfsemi. Búðarhyrna og Bæjarhyrna setja mikinn svip á hrikalegt landslagið á þessum slóðum. — Ljósmynd/Hálfdán Óskarsson
Skipstjórinn Páll Halldórsson í brúnni á nýja skipinu, vel merktur útgerðinni.
[ Smellið til að sjá stærri mynd ]
Eftir örðugleika í upphafi hefur nýr Páll Pálsson ÍS 102 frá Hnífsdal reynst vel. Páll Halldórsson skipstjóri var fyrst munstraður á togara fyrir 50 árum. Hann merkir breytingar á göngum þorsksins, en mest er sótt á Halamið. Fór fyrst á sjó sem strákur á Hnífsdal með afa sínum á trillunni Stundvís.

Ágúst Ingi Jónsson

aij@mbl.is

Mín tilfinning er sú að það sé minna af þorski á miðunum en síðustu ár,“ segir Páll Halldórsson skipstjóri á Páli Pálssyni ÍS 102 frá Hnífsdal. „Við erum að fá alla stærð af fiski, bæði stórt og smátt, þannig að eitthvað er að alast upp, en þorskurinn stoppar stutt á miðunum. Eins og venjulega kom stór fiskur eftir hrygningu í vor, en hann brunaði bara norður í haf, kannski á leið til Grænlands. Loðnan er ekki lengur til staðar og annað sem hann stoppaði í áður. Hann syndir jú fiskurinn og gerir lítið annað greyið en að reyna að fá magafylli.“

Halamið þungamiðjan

Stutt er fara á miðin frá Hnífsdal og segir Páll að mest sé sótt á norðvestursvæðið frá Víkurál norður í Reykjafjarðarál og eru Halamið þungamiðjan. Páll segir að á síðasta fiskveiðiári hafi Páll Pálsson komið með um 6.400 tonn að landi. Skipið var gert út í 191 dag á síðasta kvótaári og var því bundið við bryggju í 174 daga.

Páll Pálsson ÍS kom nýr til Hraðfrystihússins-Gunnvarar í maí í fyrra eftir rúmlega sex vikna siglingu frá Shidaho í Rongcheng-héraði í Kína og er systurskip Breka VE, skips Vinnslustöðvarinnar. Til bolfiskveiða gerir HG einnig út frystiskipið Júlíus Geirmundsson ÍS 270 og ísfisktogarann Stefni ÍS 28.

Páll skipstjóri segir að nýja skipið hafi reynst vel, eftir smá „hnökra og bras“ með búnaðinn í byrjun. „Það tók okkur tíma að fá þetta lagfært eins og oft gerist á nýjum skipum, en núna virkar þetta allt orðið mjög vel,“ segir hann.

Skipstjóri á sjötta skipinu sem ber nafn Páls afa

Páll verður sjötugur á næsta ári, en segist ekki vera farinn að huga að starfslokum. Reyndar var hann í fríi í rigningarveðri á Spáni þegar rætt var við hann og sagði gott að hvíla sig á sólbekknum með góða glæpasögu, engu máli skipti þó svo að sólin sýndi sig ekki.

Sem strákur fór Páll oft í róðra með afa sínum og nafna, Páli Pálssyni, útvegsbónda í Hnífsdal. „Ég fór oft með honum á trilluhorni sem hét Stundvís og hef stundum velt því fyrir mér hvort afi hafi verið með mér til sjós. Því ekki?“ spyr Páll, en hann er nú skipstjóri á sjötta skipinu sem ber nafn afans.

Í ár eru 50 ár síðan Páll Halldórsson var fyrst munstraður á togara, það var á Júlíusi Geirmundssyni ÍS 270, vorið 1969, 250 tonna báti sem var smíðaður í Austur-Þýskalandi. Skipið kom til landsins 1967 og hafði verið keypt sem síldarbátur. Þegar síldin hvarf 1968 fór skipið á troll eins og margir aðrir bátar.

Á bátum frá Hnífsdal 14-15 ára

„Sjómennsku byrjaði ég nokkru áður og var 14-15 ára þegar ég byrjaði á bátum frá Hnífsdal,“ segir Páll. „Meðal annars á síld á Páli Pálssyni ÍS, 100 tonna báti frá Hnífsdal, og

þá voru menn að koma að landi með 100-200 tunnur. Þeir báru ekki mikið þessir litlu bátar og ekkert í samanburði við skipin sem nú bera þrjú þúsund tonn.“

Páll lauk prófi frá Stýrimannaskólanum 1971 og varð strax stýrimaður og afleysingaskipstjóri, en hefur verið ráðinn sem skipstjóri frá 1989 eða í 30 ár. „Ég var lengi stýrimaður og afleysingaskipstjóri hjá Grétari Má Kristjánssyni, vini mínum, á Gylli frá Flateyri, og við náðum í hann nýjan 1976. Svo fór ég austur á Þórshöfn og var skipstjóri á Stakfellinu í nokkur ár. Þá var kominn tími til að fara aftur heim og ég tók við Páli Pálssyni 1993,“ segir Páll að lokum.

Fyrsti báturinn var smíðaður hjá Marselíusi

Í samantekt Kristjáns G. Jóhannssonar, stjórnarformanns Hraðfrystihússins-Gunnvarar hf., á heimasíðu fyrirtækisins er rifjuð upp saga skipsnafnsins Páls Pálssonar frá Hnífsdal en sú saga spannar rétt rúmlega 80 ár.

Fyrsti báturinn sem bar nafnið Páll Pálsson hljóp af stokkunum í Skipasmíðastöð Marsellíusar Bernharðssonar á Ísafirði hinn 3. ágúst 1939. Hann var 15 smálestir að stærð, smíðaður úr eik og hinn vandaðasti. Báturinn var í eigu Jóakims Pálssonar frá Heimabæ í Hnífsdal og var hann formaður á bátnum.

Báturinn bar nafn Páls Pálssonar föður eigandans og skipstjórans. Hann var fæddur árið 1883 og byrjaði strax eftir fermingu að stunda sjó með föður sínum, varð útgerðarmaður 22 ára að aldri og stundaði sjóinn til ársins 1941. Páll lést árið 1975 tæplega 92 ára gamall.

Eftir því sem árin liðu urðu bátarnir stærri og betur búnir og í febrúar 1973 kom skuttogarinn Páll Pálsson til Hnífsdals, einn Japanstogaranna sem keyptir voru til landsins. Hann var gerður út fyrir vestan í 44 ár eða þar til hann var seldur Vinnslustöðinni hf. í Vestmannaeyjum í júní árið 2017 og fékk nafnið Sindri VE 60. Vinnslustöðin seldi skipið síðan til Spánar í byrjun þessa árs og fékk það nafnið Campelo 2.