Bætt við í makríl, samdráttur í síld

Síðustu árgangar makríls eru metnir stórir og góð nýliðun, en óvissa í stofnmatinu er hins vegar veruleg og gögn misvísandi. Í kolmunna hefur nýliðun verið léleg síðustu þrjú ár og viðbúið að stofninn minnki. Í síld hafa flestir árgangar verið lélegir í mörg, ár, en að sögn Guðmundar Óskarssonar, fiskifræðings á Hafrannsóknastofnun og formanns vinnunefndar ICES sem fjallar um þessa stofna, lofar árgangurinn frá 2016 mjög góðu.

Mikið af þriggja ára síld

„Smám saman hefur þessum gömlu einstaklingum í síldarstofninum, sem borið hafa uppi veiðina, farið fækkandi,“ segir Guðmundur. „Núna sjáum við hins vegar stóran árgang frá 2016 vera að koma upp í norðanverðu Noregshafi og sérstaklega í Barentshafi. Við höfum aldrei mælt eins mikið af þriggja ára síld í Barentshafi eins og gert var í maí síðastliðnum. Reikna má með þessum árgangi í veiðina að einhverju leyti á næsta ári, en síðan af meiri krafti 2021. Það er auðvitað óvissa um stærð þessa árgangs og stofnmatið tekur til dæmis lítið tillit til hans ennþá.“

Guðmundur segir að makrílstofninn hafi verið metinn stærri með hverju árinu, nýliðun hafi verið góð og sterkir árgangar séu að koma inn. Hins vegar sé talsverð óvissa í stofnmatinu og gögn misvísandi. Þannig séu niðurstöður fjölþjóðlegs eggjaleiðangurs í vor og einnig 2016 langt fyrir neðan stofnmatið. Niðurstöður sumarleiðangurs Íslendinga, Norðmanna og Færeyinga í ár hafi hins vegar sýnt hæstu mælingu frá upphafi þessa verkefnis.

Í fyrrnefndum eggjaleiðangri varð vart við hrygningu makríls í íslenskri lögsögu suður og suðaustur af landinu. Egg fundust víða, en þéttleiki var ekki mikill. Meginhrygning makríls er í Biskajaflóa og vestur af Bretlandseyjum.

Þrátt fyrir talsverða veiði umfram ráðgjöf síðustu ár eru þessir þrír stofnar stórir. Ekki er í gildi samkomulag um stjórnun veiða úr þessum stofnum og hefur afli verið talsvert umfram ráðgjöf síðustu ár, t.d. 4-42% í síld og 16-66% í kolmunna.

Í norsk-íslenskri síld ráðleggur ICES að afli ársins 2020 verði ekki meiri en 526 þúsund tonn. Ráðgjöf yfirstandandi árs var 589 þúsund tonn og er því um að ræða 11% lækkun í tillögum ráðsins um afla næsta árs. Ástæða þess er fyrst og fremst að stofninn er enn á niðurleið eftir slaka nýliðun um árabil. Áætlað er að heildarafli ársins 2019 verði um 774 þúsund tonn, sem er 31% umfram ráðgjöf.

Í makríl leggur ICES til að afli ársins 2020 verði ekki meiri en 922 þúsund tonn. Ráðgjöf yfirstandandi árs var 770 þúsund tonn og er því um að ræða tæplega 20% aukningu í tillögum ráðsins um afla næsta árs. Hins vegar er áætlað að heildaraflinn 2019 verði um 835 þúsund tonn eða rúm 9% umfram ráðgjöf.

Sterkir árgangar

Samkvæmt stofnmati stækkaði hrygningarstofn makríls frá 2007, náði hámarki 2014, en hefur farið minnkandi síðan. Frá aldamótum hefur nýliðun að jafnaði verið góð og allir árgangar síðan 2011 eru metnir yfir meðalstærð. Nú eru tveir stærstu árgangar tímaraðarinnar, frá 2016 og 2017, að ganga inn í hrygningar- og veiðistofninn og er það meðal ástæðna fyrir aukningu í ráðgjöf.

Makríll hefur gengið á Íslandsmið í fæðuleit yfir sumarmánuðina í ríflega áratug. Niðurstöður fyrrnefnds togleiðangurs í NA-Atlantshafi síðastliðin sumur benda til að minna magn af makríl hafið verið innan íslenskrar lögsögu árin 2018-2019 samanborið við árin 2012-2017. Á hafsvæðinu öllu mældist hins vegar meira af makríl í sumar en áður.

Minnkandi stofn

Í kolmunna leggur ICES til að afli ársins 2020 verði ekki meiri en 1,161 milljón tonn. Ráðgjöf fyrir árið 2019 var mjög svipuð, eða 1,14 milljón tonn, en gert er ráð fyrir að aflinn á árinu verði um 1,44 milljón tonn, 26% umfram ráðgjöf. Talið er að stofninn muni líklega minnka næstu árin og að sama skapi muni aflamark lækka þegar litlu árgangarnir frá 2016-2018 koma að fullu inn í veiðistofninn.