Aðflug að sumri til Horft úr norðri að Reykjavíkurflugvelli. Sjá má nýja íbúðarhverfið á Hlíðarenda vinstra megin á myndinni. Byggðin nálgast völlinn.
Aðflug að sumri til Horft úr norðri að Reykjavíkurflugvelli. Sjá má nýja íbúðarhverfið á Hlíðarenda vinstra megin á myndinni. Byggðin nálgast völlinn. — Morgunblaðið/Árni Sæberg
Hvassahraun Svæðið er í skoðun.
Þorgeir Pálsson
Ingvar Tryggvason
Dagur B. Eggertsson
Baldur Arnarsson
[ Smellið til að sjá stærri mynd ]
Baksvið Baldur Arnarson baldura@mbl.is Þorgeir Pálsson, fyrrverandi flugmálastjóri, segir Dag B. Eggertsson borgarstjóra ekki draga upp rétta mynd af skýrslu um öryggishlutverk Reykjavíkurflugvallar.

Baksvið

Baldur Arnarson

baldura@mbl.is

Þorgeir Pálsson, fyrrverandi flugmálastjóri, segir Dag B. Eggertsson borgarstjóra ekki draga upp rétta mynd af skýrslu um öryggishlutverk Reykjavíkurflugvallar. Borgarstjóri láti ógert að nefna margvíslega fyrirvara sem gerðir séu við Hvassahraun sem flugvallarstæði, sem komi í veg fyrir að hægt sé að taka nú ákvörðun um byggingu flugvallar á þessum stað.

Tilefnið er viðtal við borgarstjóra í Morgunblaðinu um síðustu helgi en þar brást hann við ákalli öryggisnefndar Félags íslenskra atvinnuflugmanna (FÍA) um lengri afgreiðslutíma vallarins. Lýsti Dagur því yfir að hefja þyrfti uppbyggingu nýs varaflugvallar sem fyrst á suðvesturhorninu. Reykjavíkurflugvöllur væri ekki hentugur varaflugvöllur til framtíðar.

Máli sínu til stuðnings vitnaði Dagur í skýrslu Þorgeirs sem unnin var fyrir samgönguráðherra 2017, Hlutverk Reykjavíkurflugvallar í öryggiskerfi landsins . Niðurstaða hennar sé að brýn nauðsyn sé á nýjum varaflugvelli á suðvesturhorni landsins. Það væri alvörumál að stefna á tvöföldun flugumferðar og farþega um Keflavíkurflugvöll án þess að gera nýjan og öflugan varaflugvöll sem „getur tekið við vélum í því umfangi sem getur þurft“.

Nýr flugvöllur forgangsmál

„Nýr varaflugvöllur á SV-horni landsins er því forgangsmál ef stefna á að frekari vexti í flugi. Þetta hefur í mínum huga legið fyrir frá því Þorgeir Pálsson, fv. flugmálastjóri, sendi frá sér skýrslu með þessari ótvíræðu niðurstöðu í ágúst 2017. Löngu er tímabært að bregðast við henni,“ sagði Dagur. Þá væri Reykjavíkurflugvöllur með of stuttum brautum og hefði ekki þróunarmöguleika til framtíðar. Til dæmis geti nýjar Max-vélar Icelandair ekki notað Reykjavíkurflugvöll sem varaflugvöll vegna stuttra brauta.

Þorgeir gerir athugasemdir við þennan málflutning. Flugbrautirnar á Reykjavíkurflugvelli séu vissulega of stuttar fyrir sumar tegundir véla en ekki eins stuttar og gefið sé í skyn. Samkvæmt úttekt Icelandair sé vel hægt að nota Reykjavíkurflugvöll sem varaflugvöll fyrir Boeing MAX-þoturnar.

Stórar vélar geta lent

Sennilegt sé að Boeing 767-breiðþoturnar, stærstu þoturnar í flota Icelandair, geti það líka. Þá sé bent á það í umræddri skýrslu að stórar flutningavélar, á borð við C-17, geti lent á flugvellinum, til dæmis ef þess sé þörf vegna almannavarna.

Á hinn bóginn sé ekki hægt að lenda stærri breiðþotum, á borð við Boeing 747 og Airbus 380, á Reykjavíkurflugvelli. Slíkar þotur þurfi mun lengri flugbrautir og miklu meira svigrúm. Í ljósi þess hversu lágt hlutfall svo stórar flugvélar séu af flugumferðinni, og hversu stórar brautir þyrfti undir þær, sé ólíklegt að varaflugvöllur verði byggður með þær í huga. Stærstu þoturnar verði ekki teknar inn á slíkan varaflugvöll.

Samandregið telur Þorgeir að borgarstjóri geri of lítið úr öryggishlutverki flugvallarins.

Þjónar öryggishlutverki vel

„Mér finnst borgarstjóri gera lítið úr getu Reykjavíkurflugvallar sem varaflugvallar. Nú liggur fyrir að MAX-þoturnar geta vel notað Reykjavíkurflugvöll sem varaflugvöll,“ segir Þorgeir.

Hann bendir einnig á að viðfangsefnið í skýrslunni sem birt var 2017 hafi fyrst og fremst verið að meta alhliða öryggishlutverk vallarins.

„Það kemur fram í skýrslunni að Reykjavíkurflugvöllur er afbragðsgóður sem öryggisflugvöllur ef það reynir á almannavarnir. Þá er ég ekki að tala um flugtæknileg vandamál sem slík heldur allt sem snýr t.d. að leit og björgun og flutningi fólks og búnaðar,“ segir Þorgeir sem tekur undir með öryggisnefnd FÍA að tilefni sé til að skoða afgreiðslutíma, eða starfsheimildir Reykjavíkurflugvallar, í framtíðinni.

Gerðu fjölda fyrirvara

Haft var eftir Degi B. Eggertssyni og Hjálmari Sveinssyni, fv. formanni skipulags- og umhverfisráðs borgarinnar, í Morgunblaðinu í maí síðastliðnum að Hvassahraun væri besti kosturinn fyrir nýjan flugvöll. Taldi Hjálmar að Reykjavíkurflugvöllur færi úr Vatnsmýri upp úr 2030.

Þorgeir segir aðspurður að gerðir séu miklir fyrirvarar við Hvassahraun sem flugvallarstæði í skýrslu frá 2017 (sjá aðalgrein). Nánar tiltekið séu 17 málsgreinar með fyrirvörum um atriði sem út af standi.

„Menn voru að fækka þeim kostum sem væru í dæminu. Búið var að tala um flugvelli í stað Reykjavíkurflugvallar út um hvippinn og hvappinn, Hólmsheiði, Bessastaðanes og Löngusker. Þetta var fyrst og fremst gert til að leggja áherslu á að það væru ekki nema tveir kostir. Annars vegar Reykjavíkurflugvöllur í Vatnsmýrinni eða hugsanlega flugvöllur í Hvassahrauni, þó að því uppfylltu að sýnt sé fram á og sannað að Hvassahraun henti sem flugvallarstæði. Það er hins vegar heilmargt sem stendur þar út af og reyndar er það tilgreint í skýrslu Rögnunefndar,“ segir Þorgeir, en Ragna Árnadóttir, nú skrifstofustjóri Alþingis, fór fyrir einni skýrslunni.

Einkum þurfi að rannsaka veðurfar betur, eins og Einar Sveinbjörnsson veðurfræðingur hafi lagt til.

Dagur afvegaleiði flugvallarumræðu

Ingvar Tryggvason, formaður öryggisnefndar Félags íslenskra atvinnuflugmanna (FÍA), segir það rangt hjá Degi B. Eggertssyni borgarstjóra að Icelandair muni ekki geta notað Max-vélarnar á Reykjavíkurflugvelli. Lét Dagur ummælin falla í samtali við Morgunblaðið um síðustu helgi.

„Mér er ljúft og skylt að vitna í viðurkennda útreikninga sem ég kallaði eftir frá sérfræðingi Icelandair á raunverulegri afkastagetu Boeing 737 Max 8 sem sýna fram á að vélin getur hæglega lent með fullfermi á Reykjavíkurflugvelli, enda reiknar Icelandair með honum sem varaflugvelli fyrir vélina,“ segir Ingvar og bendir á útreikninga máli sínu til stuðnings.

Er þar m.a. tekið tillit til vindhraða og lendingarþunga vélanna.

Miðað við 64,2 tonna lendingarþunga, 160 farþega, 15°C hita, logn og 1013 millibara loftþrýsting stoppi Maxinn á 1.200 metrum. Flugbraut 19 sé 1.567 metrar.

767-vélarnar geta lent

„Við þetta má bæta að Boeing 767-300 breiðþotur Icelandair geta lent á norður/suður braut Reykjavíkurflugvallar þótt ekki sé gert ráð fyrir því við áætlanagerð,“ segir Ingvar og gagnrýnir ummæli Dags um neyðarbrautina sem aflögð var fyrir nokkrum árum.

„Það er rétt sem borgarstjóri sagði, að brautin sem var lögð af var of stutt til að lenda þar þotum. Hér fer hann með klassíska rökvillu. Það var engin þörf á því að lenda þotum á þeirri flugbraut og aldrei voru uppi vangaveltur um það. Þetta kemur umræðunni um varavallarhlutverk Reykjavíkurflugvallar því ekkert við. Þessi flugbraut var hins vegar nógu löng til að sinna því afmarkaða hlutverki sem henni var ætlað.

Að borgarstjóri skuli, meðvitað eða ómeðvitað, fara með svo alvarlegar rangfærslur og afvegaleiða umræðu um svo vandmeðfarna almannahagsmuni er óheppilegt svo ekki sé meira sagt,“ segir Ingvar.