Í Norðurfirði Nokkuð er um að selir komi sem meðafli, m.a. í grásleppunet.
Í Norðurfirði Nokkuð er um að selir komi sem meðafli, m.a. í grásleppunet. — Morgunblaðið/RAX
Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) telja brýnt að sett verði reglugerð um bann við selveiðum eins og Hafrannsóknastofnun hefur lagt til vegna fækkunar í selastofnum við landið.

Ágúst Ingi Jónsson

aij@mbl.is

Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) telja brýnt að sett verði reglugerð um bann við selveiðum eins og Hafrannsóknastofnun hefur lagt til vegna fækkunar í selastofnum við landið. Í umsögn SFS um reglugerð sjávarútvegsráðuneytisins á samráðsgátt stjórnvalda er meðal annars vitnað til lagakrafna í Bandaríkjunum um lágmörkun meðafla sjávarspendýra í veiðum sem afla sjávarafurða sem flytja skal inn á Bandaríkjamarkað.

Miklir útflutningshagsmunir sjávarafurða séu í húfi vegna vottunarkrafna um takmörkun meðafla við fiskveiðar þar sem mat á stofnstærð og stöðu stofna komi mikið við sögu. „Viðbúið er að slíkar kröfur verði útbreiddari með tímanum í ljósi tíðarandans,“ segir í umsögn SFS. Ennfremur segir þar að líta megi svo á að bann við veiðum styðjist við gild náttúruverndarsjónarmið.

Innflutningsákvæði 2016

Kristján Þórarinsson, stofnvistfræðingur hjá Samtökum fyrirtækja í sjávarútvegi, segir að umræða um sjávarspendýr sem meðafla hafi verið talsverð í Bandaríkjunum síðustu ár. Upphafið megi rekja aftur til ársins 1972 er sett voru svokölluð sjávarspendýralög (US Marine Mammal Protection Act). Árið 2016 hafi sérstakt innflutningsákvæði verið virkjað, sem setur öðrum ríkjum þau skilyrði að þau setji sér sömu eða sambærilegar reglur við veiðarnar og gert er í Bandaríkjunum. Þetta ákvæði kemur að fullu til framkvæmda í ársbyrjun 2022.

Í því felst að upprunalönd sjávarafurða sem fluttar eru til Bandaríkjanna verða að vera með sömu eða sambærilegar reglur og Bandaríkin um verndun sjávarspendýra við veiðar eða fiskeldi til að fá aðgang að Bandaríkjamarkaði.

Kristján segir að margt sé óljóst um þýðingu og framkvæmd þessa ákvæðis og Íslendingar og fleiri þjóðir hafi óskað eftir skilgreiningu á því. Hann segist ekki vita til þess að íslenskir útflytjendur hafi lent í erfiðleikum í Bandaríkjunum vegna ákvæðisins.

Kristján segir að alþjóðleg umræða um umhverfismál snúist ekki aðeins um loftslagsmál; fiskveiðar og meðafli á sjávarspendýrum og fuglum fái sífellt meiri athygli. Ekki sé ólíklegt að eftir að Bandaríkjamenn hafi sett svona reglur fari aðrar þjóðir og vottunarstofur að skoða það sama.

Þá sé spurning hver verði áhrif meðafla sjávarspendýra í grásleppuveiðum við Ísland á aðrar tegundir og hvort allar fiskveiðar verði settar í einn pott.

Veiðar til eigin nytja

Samkvæmt drögum að reglugerðinni um bann við selveiðum sem kynnt hefur verið í samráðsgátt stjórnvalda er kveðið á um bann við veiðum á öllum selategundum við Ísland.

Undantekning er á þessu ákvæði þar sem Fiskistofa getur veitt leyfi til takmarkaðra veiða á sel til eigin nytja innan netlaga þar sem veiðar hafa verið eða verða stundaðar sem búsílag. Slík leyfi skulu þó bundin ákveðnum skilyrðum.