Þorsteinn Ágústsson fæddist á Brúnastöðum í Hraungerðishreppi hinn 26. apríl 1956. Hann varð bráðkvaddur á heimili sínu Syðra-Velli í Flóahreppi þriðjudaginn 10. desember 2019.

Foreldrar hans voru Ingveldur Ástgeirsdóttir húsmóðir, f. 15. mars 1920, d. 6. ágúst 1989, og Ágúst Þorvaldsson, bóndi og alþm. á Brúnastöðum, f. 1. ágúst 1907, d. 12. nóvember 1986. Systkini Þorsteins eru: Ásdís, f. 1942, gift Guðjóni Axelssyni, Þorvaldur, f. 1943, Ketill, f. 1945, kvæntur Þórunni Pétursdóttur, Gísli, f. 1946, d. 2006, Geir, f. 1947, kvæntur Margréti Stefánsdóttur, Hjálmar, f. 1948, kvæntur Ingibjörgu Einarsdóttur, Guðni, f. 1949, kvæntur Margréti Hauksdóttur, Auður, f. 1950, gift Jens Jóhannssyni, Valdimar, f. 1951, Bragi, f. 1952, Guðrún, f. 1954, gift Guðjóni Skúla Gíslasyni, Tryggvi, f. 1955, kvæntur Helgu Baldursdóttur, Hrafnhildur, f. 1957, gift Oddi Bjarnasyni, Sverrir, f. 1959, kvæntur Helgu Sveinsdóttur, og Jóhann, f. 1963, kvæntur Olgu Sveinbjörnsdóttur.

Þorsteinn kvæntist hinn 27. júní 1987 Margréti Jónsdóttur, f. 11. júlí 1964, frá Syðra-Velli í Gaulverjabæjarhreppi. Foreldrar hennar eru Gunnþórunn Hallgrímsdóttir, f. 1937, og Jón Ólafsson, f. 1931. Systur Margrétar eru: Þóra Bjarney, f. 1959, gift Elíasi Þór Baldurssyni, og Anna Dóra, f. 1962, gift Hilmari Þór Pálssyni.

Börn Þorsteins og Margrétar eru: 1) Guðbjörg Anna, f. 21. september 1984, d. 12. september 1994. 2) Ingveldur, f. 15. ágúst 1994, í sambúð með Andrési M. Haraldssyni, búsett á Selfossi. 3) Jón Gunnþór, f. 12. september 1998. 4) Ágúst, f. 23. ágúst 2004. Bræðurnir eru báðir í foreldrahúsum.

Þorsteinn ólst upp á Brúnastöðum í stórum systkinahópi. Hann sótti skólagöngu sína í Barnaskólann í Þingborg og lauk gagnfræðaprófi frá Gagnfræðaskóla Selfoss og varð síðan búfræðingur frá Bændaskólanum á Hvanneyri 1976. Þorsteinn reri í nokkrar vertíðir frá Þorlákshöfn, vann við trésmíðar og við sauðfjárslátrun nokkur haust auk þess sem hann vann á búi foreldra sinna á Brúnastöðum. Árið 1982 hófu þau Margrét búskap á Syðra-Velli í Gaulverjabæjarhreppi á æskujörð hennar, endurreistu kúabúið þar og bjuggu auk þess með sauðfé og stunduðu hrossarækt. Þorsteinn var formaður Búnaðarfélags Gaulverja frá 2013 og allt til síðustu stundar. Deildarstjóri Gaulverjabæjardeildar Sláturfélags Suðurlands um árabil. Auk þess var hann virkur í ýmsum félögum í sveit sinni og tók þátt í félagsstarfi bænda í héraðinu. Var mikill áhugamaður um stjórnmál og starfaði og naut trúnaðar í Miðflokknum frá stofnun hans. Hann hafði unun af fjallferðum og smalamennskum á Flóamannaafrétti á haustin.

Útför hans fer fram frá Selfosskirkju í dag, 20. desember 2019, og hefst athöfnin klukkan 13.

Á þriðjudagsmorgni þann 10. desember áður en risið var úr rekkju sögðum við hjónin hvort öðru draumfarir næturinnar. Þorstein dreymdi að hann væri í eftirleit inni í afrétt, frekar óljós draumur sem hann hálfhló að en var mjög ánægður með. Mínar draumfarir þessa nótt voru á annan máta, úti fyrir húsinu stjákluðu svartir kettir. Þetta var ekki eins fallegur draumur og hjá Þorsteini.

Tilvera okkar er undarlegt ferðalag. Enn og aftur er ég minnt á hverfulleika lífsins, í annað sinn kveð ég hluta af sjálfri mér. Árin sem við Þorsteinn áttum saman eru orðin mörg og við ólum hálfpartinn hvort annað upp. Það er skrýtið að þessi hluti skuli allt í einu vera horfinn. Við höfum gengið veg gleði og sorgar, staðið saman í gegnum þykkt og þunnt og reynt að gera lífið að leik. Höggið stóra við dótturmissinn gekk nærri okkur, en við héldumst í hendur í gegnum það og komum út úr því vonandi sterkari manneskjur. En dýrt var það.

Sólskinsdagar lífsins eru sem betur fer fleiri en þeir dökku og gleðin yfir lífinu hefur alltaf haft yfirhöndina. En nærri er höggvið þegar ástvinur er kallaður burtu aldeilis óvænt og ótímabært. Það verða ekki aftur kjarnyrtar pólitískar skammir skrifaðar í Moggann við eldhúsborðið á Syðra-Velli, ekki lesið upphátt eitthvað merkilegt úr blöðunum yfir kaffibollanum á morgnana, ekki meira rabbað um pólitíkina, ekki vangaveltur um hitt og þetta hversdagslegt og ekki þagað saman eða kúrt. Söknuðurinn er sár.

Þorsteinn var alltaf heldur að flýta sér, vildi gera hlutina hratt og vera ekkert að drolla við verkin. Lífinu lauk hann líka hratt, dó standandi og ég held hann hafi einmitt viljað hafa það þannig þó það hafi auðvitað verið alltof snemmt.

En það er ljós við enda ganganna. Í þeirri vissu að Sumarlandið bíði okkar allra birtist vonin um endurfundi og nú hefur Guðbjörg Anna fengið pabba sinn til sín, það hafa verið miklir fagnaðarfundir, svo náin sem þau voru. Þráin og söknuðurinn eftir barninu sem lést hverfur aldrei og nú eru þau sameinuð á ný. Það var mín fyrsta hugsun þegar ég gerði mér grein fyrir því hvernig komið var.

Lífið heldur áfram hvernig sem allt veltist og við sem eftir lifum höldum minningunni á lofti. Við gleðjumst yfir lífinu sem var og yfir því að við erum til, lifum í samræmi við hálfgerðan hippastíl Þorsteins og tökum einn dag í einu og reynum að hafa ekki of miklar áhyggjur af þeim næsta.

Margrét.

Þessir undanförnu dagar hafa verið mjög daufir síðan pabbi fór. Hann var alltaf fljótur að öllu þó það kæmi sér ekki alltaf vel og hafði aldrei tíma í eitthvert slór.

Ég man eftir honum sem meinlausum grínista, alltaf fyrsta apríl tók hann upp kíkinn og leit út um gluggann á útidyrahurðinni og hrópaði að Hekla væri byrjuð að gjósa, en við löbbuðum aldrei yfir þröskuldinn. Alltaf þegar við keyrðum framhjá hrossum flautaði pabbi til að gá hvort það væri eitthvað líf í stóðinu. Hann sagði okkur sögu af því þegar hann var lítill, þá ætlaði hann og bræður hans að senda einn strák út á sjó á ísjaka eftir áveituskurðinum.

Oft þegar ég kom heim úr skólanum spurði hann mig hvað hefði verið í matinn í skólanun og mitt álit á fæðunni, enda vildi hann mikilvægustu upplýsingarnar fyrst og fremst.

En nú er hann farinn og ekkert getur breytt því, núna verða bara allir að halda sínu striki og halda áfram lífinu. Núna er hann sennilega með Guðbjörgu og Gísla í útreiðatúr.

Ágúst.

Hálf er nú tómleg tilveran þessa dagana, að pabbi skuli ekki vera hér lengur á meðal vor er skrýtið.

Samband mitt við föður minn var eilítið öðruvísi en hjá systkinum mínum, við vorum ekki bara feðgar, hann var líka minn lærimeistari frá fyrstu tíð. Hann kenndi mér flest sem ég kann. Hann kenndi mér fljótt á vélar, kenndi mér að sitja hest, keyra bíl, mjólka kýr og fóðra skepnur. Alltaf vildi ég vera með pabba í verkum, sama hvað það var, hvort það var að sitja við hlið hans í traktornum eða að gefa fénu, alltaf vildi ég vera með.

Við brölluðum margt saman, fórum á hestbak, stundum fórum við forvitnisrúnt um sveitina á jeppanum. Margar góðar minningar hafa rifjast upp núna síðustu daga. Oft var það að pabbi var að flýta sér, ég man vel eftir því t.d. fyrir rúmum tíu árum að við pabbi vorum við rúllubindingu þegar allt í einu að rúllunetið klárast. Þá voru snarir snúningar hjá föður mínum, gamli pallbíllinn (geimskutlan) var settur í gang. Ég held bara að ég hafi aldrei verið svona fljótur í ferðum héðan frá Syðra-Velli á Selfoss og til baka. Svo mikil var ferðin á pabba.

Pabbi lifði í núinu og gerði einfaldlega það sem honum datt í hug og langaði til. Eins og síðasta vor þegar hann sér auglýsingu í Bændablaðinu á John Deere-tækjum, þá spyr hann hvort við ættum ekki bara að kaupa traktor og bindivél. Ég varð hálf hissa, sagði bara jújú. Ekki leið á löngu frá þessu að við feðgar keyrðum í Kópavoginn og festum kaup á þessum tækjum. Skyndiákvörðun var það eins og svo oft áður.

Eftir mjaðmaaðgerðina fyrir tæpum tveimur árum yngdist pabbi um fjöldamörg ár. Það var mikill hugur í þeim gamla og lífsgleði. Aldrei féll honum verk úr hendi, gerði allt hratt og örugglega. Meira að segja þegar yfir lauk var hann með verk í hendi.

Minningin um pabba lifir og verður hann alltaf í hjarta manns hvert sem maður fer. Líkast til er hann núna kominn inn á Flóamannaafrétt, sker þar niður dýnur á hörðu trébekkina milli þess sem hann þeysir um á Þokka sínum með kíkinn á nefinu að gá til kinda.

Jón Gunnþór.

Norðan stormur 24 metrar á sekúndu, –2° gráður.

Svona byrjar alltaf dagbókin hans pabba, hann skrifar veðrið niður þó það sé ekki annað. Hann skrifaði stundum ef hann fór í klippingu eða ef mamma var heima allan daginn. Svo skrifaði hann alltaf neðst á blaðið svona þetta helsta eins og ef einhver kýrin hefði borið.

Uppáhaldsliturinn hans pabba var grænn, allt er vænt sem vel er grænt, sagði hann við mig stundum, nema það sé búið að standa of lengi uppi á borði. Grænn er litur náttúrunnar en pabba leið best þar.

Þegar pabbi hellti upp á kaffi þá taldi hann eina skeið sem vel kúfaða, enda þegar hann sendi mig inn einu sinni úr fjárhúsinu og sagði mér að hella upp á kaffi þá taldi ég eina skeið sem slétt fulla og þá sagði hann; „Ingveldur litla, kallarðu þetta kaffi? Þetta er hálfgert piss“, svo hellti hann upp á nýja könnu.

Pabbi gerði allt hratt. Hann á hraðamet í að borða hádegismat. Hann kom inn og fékk sér skyr með rjóma, drakk kaffibolla og lagði sig í stólnum sínum, allt á undir 5 mínútum. Þetta var algengt á sumrin, enda heyskapur og mikið að gera.

Hann hafði líka mjög gaman af því að æsa mig upp. Hann vissi nákvæmlega hvað hann ætti að segja til að fá mig til að rjúka upp og svo þegar ég gekk í burtu þá sat hann eftir og hló. Við áttum það til að sitja og rökræða allhressilega, enda með andstæðar skoðanir á mörgum hlutum. Ég náði, held ég, aldrei að snúa honum en hann náði stundum að fá mig til að skipta um skoðun.

Pabbi rakaði af sér skeggið veturinn 2013. Það fór nefnilega að vera í tísku að vera með skegg, hann vildi alls ekki fylgja straumnum. Við systkinin þekktum hann varla enda hafði hann verið meira og minna með skegg í 30 ár.

Ég er yfirleitt í ósamstæðum sokkum, stundum eru þeir úthverfir og jafnvel götóttir líka. Pabbi stóð alltaf með mér þegar mamma og Jón Gunnþór voru að hneykslast á mér því hann var svo oft í götóttum sokkum, sagði að það loftaði svo vel um táfýluna.

Við áttum það sameiginlegt að elska ljóð, en á meðan Drápa eftir Gerði Kristnýju er í uppáhaldi hjá mér þá var ljóðið Fákar eftir Einar Benediktsson eitt af hans uppáhalds. Pabbi vitnaði oft í seinasta erindið, sérstaklega þegar við vorum í útreiðartúr saman;

Ef inni er þröngt, tak hnakk þinn og hest

og hleyptu á burt undir loftsins þök.

Hýstu aldrei þinn harm. Það er best.

Að heiman, út, ef þú berst í vök.

Það finnst ekki mein, sem ei breytist og bætist,

ei böl sem ei þaggast, ei lund sem ei kætist

við fjörgammsins stoltu og sterku tök.

Lát hann stökkva, svo draumar þíns hjarta rætist.

(Einar Benediktsson)

Þetta ljóð er pabbi í hnotskurn, hvar sem hann er staddur núna þá veit ég að hann og Þokki eru sameinaðir á ný með Guðbjörgu á Skjóna sér við hlið og Snata gamla á eftir sér.

Ég mun alltaf sakna pabba og eins og hann sagði svo oft, það kemur dagur eftir þennan dag og sólin rís alltaf á ný.

Ingveldur litla.

Látinn er alltof fljótt og óvænt mágur minn og vinur, Þorsteinn á Syðra Velli, eða eins og flestir þekktu hann Steini á Velli.

Það eru orðin um fjörutíu ár frá okkar fyrstu kynnum. Þau voru strax eftirminnileg, þar sá ég og kynntist ungum manni sem var fæddur bóndi, hugsaði og vann eins og góður bóndi, skjótráður og gat verið nokkuð fljótfær. Á þessum fyrstu árum sem ég kynntist honum var hann í ýmsum störfum sem til féllu eins og almennt var áður en menn fundu sitt framtíðarstarf. Þá kynnist hann Steini henni Margréti sinni á Syðra Velli og var svo heppin að hún var af bújörð og ekki var það verra að jörðin var í Flóanum sem honum var alltaf svo kær. Fljótlega fóru þau að koma undir sig búi á Velli sem var strax myndarlegt, skepnurnar fallegar og afurðasamar, það lá í loftinu að þarna væru góðir bændur á ferðinni, enda grónir góðbændur í ættum þeirra beggja. Þau bættu húsakostinn, bústofninn og ræktuðu landið.

Steini var alla tíð ímynd hins íslenska bónda, duglegur, hygginn, vandaður skepnumaður ásamt því að vera vel læs á landið sem hann hafði fyrir sitt bú. Steini var skemmtilegur, fylgdist vel með þjóðmálum og hafði alla tíð fastar skoðanir á mönnum og málefnum, nokkuð hvatvís í máli ef honum fannst það þurfa, sagði sínar skoðanir afdráttalaust, enginn gat gengið sár frá samtali við hann, Steini var þannig persóna að menn hlustuðu á hann með athygli.

Margar eftirminnilegar stundir höfum við hjón áttum með þeim Steina og Möggu. Síðastliðið sumar fórum við ákaflega skemmtilega ferð með þeim ásamt Tryggva og Helgu um hálönd Skotlands. Magga skipulagði þessa ferð með mikilli snilld. Ferðin tók okkur ellefu daga og er okkur ógleymanleg í alla staði fyrir margra hluta sakir. Svona ferð verður ekki endurtekin, Steini verður ekki með. Gaman var að heyra í Steina þegar við fórum um fallegt landbúnaðarland í Skotlandi þá sagði hann oft „hér er svo fallegt, þetta er eins og í Flóanum“. Það var gaman hjá okkur Steina í aftursætinu því margt var skrafað og tókum við oft eftir því að það var komin þögn í fremri sætin og lagðar við hlustir um það sem skrafað var hverju sinni því margt bar á góma okkar á milli. Á ég góðar minningar frá þessu tali okkar.

Að leiðarlokum minnumst við Steina sem góðs drengs sem fór allt of snemma frá okkur, minnumst hans sem góðs manns sem ekkert mátti aumt vita, við minnumst hans sem hjálpsams dugnaðarmanns sem hvarvetna var tilbúinn að leggja öðrum lið ef með þurfti.

Það er gott fyrir Möggu og börnin Ingveldi, Jón Gunnþór og Ágúst að eiga svo góðar minningar um góðan eiginmann, föður og uppalanda sem Þorsteinn Ágústsson var.

Við hjónin sendum ykkar okkar dýpstu samúðarkveðjur, ykkar er missirinn.

Oddur Guðni og

Hrafnhildur.

„Svo örstutt er bil milli blíðu og éls, og brugðist getur lánið frá morgni til kvelds.“

Þegar stóra bylnum slotaði spurðist sú fregn að Þorsteinn bróðir minn hefði orðið bráðkvaddur þá um kvöldið við venjulegt eftirlit til mjólkurkúnna sinna í fjósinu. Svo óvænt, því að hann var hraustur og djarfur og hafði ekki kennt sér meins. Fregnin fór sem elding um héraðið með fjallanna hring og nú drúpir sorg og söknuður.

Við hugsum til Margrétar og barna þeirra Þorsteins. Lífssól ykkar hefur sortnað um stund og myrkur grúfir yfir þar sem birta jólanna og gleðin virtist framundan. Enn man ég þegar Þorsteinn fæddist, en þá vorum við rétt flutt í nýja húsið á Brúnastöðum, úr þrengslum litlu baðstofunnar, þar sem tveir sváfu í hverju rúmi. Arndís amma okkar, sem var ljósmóðir, var komin og byrjuð að ragast í okkur systkinunum að vera stillt, því að mamma þyrfti frið. Við biðum spennt þegar hár barnsgrátur barst úr svefnherberginu. Þá vissum við að fjölgað hefði og von bráðar kom amma til okkar með þær gleðifréttir að drengur væri fæddur, stór og hraustlegur og dökkur á brún og brá.

Ég rauk út til föður okkar sem var norðan við bæinn að sinna verkefnum og flutti honum fyrstur fréttina. Hann kom strax inn til að líta á tíunda soninn og þrettánda barnið sitt. Síðan kom hann til okkar krakkanna og sagði að þessi drengur væri hetjulegur, annað hvort yrði hann að heita Brúni eða Grettir. En mamma og amma réðu nafninu. Þorsteinn langafi á Berustöðum var gæfumaður og Steini bar nafnið hans.

Steini varð glaðvært barn og elskaður í systkinahópnum og aldrei fór leynt hvert hugur hans stefndi. Í honum bjó bóndi sem vildi rækta búfé og erja jörð. Hann gat sér strax orð sem hugmikill og duglegur ungur maður, sem fór á vetrarvertíðir í Þorlákshöfn og vann hin ýmsu störf. En tvítugur að aldri lauk hann skólagöngu við Bændaskólann á Hvanneyri. Lánið lék við Steina þegar hann varð ástfanginn af glæsilegri heimasætu, eins og segir í ævintýrunum. Þau Margrét tóku við jörð og búi foreldra hennar á Syðra-Velli. Þau byggðu jörðina upp, stækkuðu og bættu húsakost og voru bændur í fremstu röð. Þorsteinn studdi vel við bakið á konu sinni sem hefur tekið mikinn þátt í félagsmálum. Þau Þorsteinn og Margrét urðu fyrir mikilli sorg þegar þau misstu elstu dóttur sína, Guðbjörgu Önnu, tíu ára gamla. Sorgin þá var þeim þungbær en sólin reis á ný með hverju nýju barni þeirra hjóna.

Þorsteinn var heljarmenni að burðum, fljóthuga og þoldi illa órétt. Hann var þó skjótur til sátta. Steini var mikill áhugamaður um hrossarækt og á hans fyrstu búskaparárum gerðist það að Þorlákur Björnsson í Eyjarhólum bað mig að bjarga Stóru-Rauð sinni undan hnífnum, en hún var með fyli undan Gassa frá Vorsabæ. Ég fór til Steina og bað hann að taka merina en folaldið yrði hans. Seint gleymi ég ferð okkar Þorláks til Steina og Möggu til að gefa trippinu nafn. Og Þorlákur sagði með sinni djúpu röddu: Hún verður gæfuhryssa og á að heita Harpa. Harpa varð svo formóðir glæsilegrar hrossaræktar fjölskyldunnar.

Á kveðjustund er margs að minnast en efst ber þakklæti. Við Margrét þökkum fyrir allt og allt. Ferðalokin komu óvænt, kæri bróðir, en lífssól þín, sem var svo skær og leiðandi, liggur til lífsins á ný. „Öll él birtir upp um síðir.“ Innilega samúð, kæra Margrét og fjölskylda.

Guðni Ágústsson.

Yfir heim eða himin,

hvort sem hugar þín önd,

skreyta fossar og fjallshlíð

öll þín framtíðar lönd!

Fjarst í eilífðar útsæ

vakir eylendan þín:

nóttlaus voraldar veröld,

þar sem víðsýnið skín.

(Stephan G. Stephanson)

Björt sumarkvöld og sumarnætur eru ofarlega í huga er við kveðjum elskulegan mág og svila, Þorstein Ágústsson. Heyskapur á Syðra-Velli, töðuangan og sól, Steini að rúlla með nýju vélinni og traktorinn fullur af krökkum, allir fengu að vera með og sjá hvernig þessi undratæki virkuðu, eftir góðan dag kveikt upp í grillinu og grillað lambakjöt að sjálfsögðu. Og mörg að þessum kvöldum og jafnvel fram á nætur var farið í útreiðartúra og bestu hestar landsins teknir til kostanna, þá voru menn kóngar um stund. Málin voru rædd og stundum rifist um pólitík og þá gat hávaðinn í körlunum heyrst á milli bæja, alltaf líf og fjör.

Við vitum að núna eru Steini og Guðbjörg Anna saman í Sumarlandinu og eflaust eru Þokki, Skjóni (sá skjónótti) og Snati ekki langt undan. Minningarnar og myndir liðins tíma lifa með okkur alla tíð.

Elsku Magga, Ingveldur, Jón Gunnþór og Ágúst, þið vitið hvar við erum.

Anna Dóra og Hilmar.

Með nokkrum minningarorðum viljum við fjölskyldan í Gerðum kveðja bróður, mág og frænda, Þorstein Ágústsson, bónda á Syðra-Velli, sem hrifinn var frá fjölskyldu sinni svo miklu fyrr en nokkurn grunaði að verða mundi. Auk þess að tengjast Þorsteini fjölskylduböndum liggja jarðir okkar að Syðra-Velli og því tíður samgangur milli bæjanna. Þorsteinn var góður granni, hjálpfús og greiðvikinn með eindæmum. Alltaf boðinn og búinn að rétta hjálparhönd ef þörf var á og ekki voru viðhöfð nein vettlingatök þegar hann gekk að verki. Hvort sem það var að svipta skrokkum sláturlamba úr gærunni, slá niður girðingarhæla með stóru sleggjunni eða strekkja gaddavírinn berhentur fór Þorsteinn fremstur.

Þorsteinn var mikill ræktunarmaður á allt sitt búfé, lagði sig fram um að eiga góðan fjárstofn og hátt dæmda hrúta, stórar og verklegar mjólkurkýr og síðast en ekki síst viljug og skrefmikil reiðhross. Þegar Steini lagði hnakk á hest var sjaldan riðið fetið og fóru reiðhestar hans jafnan greitt með miklu fasi og er þá Þokki þeirra eftirminnilegastur.

Þorsteinn var jafnan glaðvær maður og fasmikill, glettinn í viðræðum og hnyttinn í tilsvörum en kæmi til ágreinings lét hann ekki eiga inni hjá sér. Skoðanafastur var hann og gat verið nokkuð harðvítugur í dómum sínum á mönnum og málefnum. Ýmis félagsmálastörf innan sveitar gengu í hlut Þorsteins og sinnti hann þeim öllum af þeirri drift og trúmennsku sem hann var þekktur að. Þegar hann lést sinnti hann bæði formennsku í Búnaðarfélagi Gaulverja og stöðu deildarstjóra Gaulverjabæjardeildar Sláturfélags Suðurlands svo eitthvað sé nefnt.

Það var lán Þorsteins að kynnast henni Möggu sinni og stofna með henni heimili og fjölskyldu á Syðra-Velli. Steini var góður og umhyggjusamur faðir og sár var honum missirinn þegar elsta dóttir þeirra hjóna, Guðbjörg Anna, dó tæpra tíu ára. Þá var þeim Margréti nýfædd dóttirin Ingveldur, fjórum árum síðar fæddist Jón Gunnþór og yngstur er Ágúst.

Nú á sorgarstundu vottum við Margréti og börnunum okkar dýpstu samúð.

Minning um góðan dreng lifir.

Fyrir hönd fjölskyldnanna Gerðum 1 og 2,

Stefán Geirsson.

Deyr fé,

deyja frændur,

deyr sjálfur ið sama.

En orðstír deyr aldregi

hveim er sér góðan getur.“

(Úr Hávamálum)

Höggvið er skarð í bændasamfélagið í Flóanum sem og systkinahópinn frá Brúnastöðum. Steini frændi minn á Syðra-Velli er fallinn skyndilega frá. Steini fór oft mikinn og með hraði þar sem hann kom. Steini hafði miklar og sterkar skoðanir á hlutunum og honum voru ekki allir sammála og gátu því myndast við eldhúsborðið á Syðra-Velli eða á ættarmótum harðar rimmur um hin ýmsu málefni. Hann hikaði ekki við að andmæla fólki hvort sem það var í ræðu eða riti ef honum mislíkaði það sem fólkið hafði fram að færa. Þá gilti engu hvort það væru systkini hans eða ráðamenn þjóðarinnar.

Steini var bóngóður og á ég honum og fjölskyldu hans margt að þakka. Þegar skorið hafði verið niður við riðu árið 2006 og átti að taka fé á nýjan leik haustið 2008, leitaði ég til Steina hvort ég mætti eiga eins og tvær kindur hjá honum og þannig stundað áfram áhugamál mitt, sauðfjárrækt. Það var alveg sjálfsagt og nokkrum árum síðar þegar ég vildi fjölga ánum, þá var það einnig sjálfsagt. Í staðinn hef ég gert mitt besta við að leggja þeim feðgum, Þorsteini og Jóni, lið við þau störf sem til falla í kringum féð, þó svo að Þorsteinn hafi á stundum litið svo á þegar ég bauð fram aðstoð mína að hana þyrfti ekkert, þetta væri ekkert mál fyrir þá feðga. Þannig var Þorsteinn, hann var bóngóður en krafðist oftast einskis í staðinn.

Steini var góður bóndi, hann ræktaði jörð sína og búpening af kostgæfni og var eftirtektarvert hversu fallega fóðraðir gripir hans voru. Mig langar að láta hér fylgja að loknum ljóðlínur úr ljóði Einars Ben, Fákum, því ég efast ekki um að Steini er nú kominn á bak hinum föllnu gæðingum sínu, á engjum sumarlandsins, þar sem hann geysist um eins og hans var von og vísa.

Maðurinn einn er ei nema hálfur,

með öðrum er hann meiri en hann sjálfur.

Og knapinn á hestbaki er kóngur um stund,

kórónulaus á hann ríki og álfur.

Það verður skrítið að koma að Syðra-Velli í framtíðinni og engin Steini í hægindastólnum í eldhúshorninu.

Kæra fjölskylda, ég votta ykkur mína dýpstu samúð á þessum erfiðu tímum. Megi allir góðir vættir veita ykkur styrk.

Baldur Gauti Tryggvason.

Þau voru þung skrefin að morgni 11. desember þegar ég frétti af ótímabæru fráfalli eins af mínum bestu frændum. Það var margt brallað með karlinum á Velli í gegnum tíðina. Þá aðallega í kringum hross og sauðfé. Ég gat oft skemmt mér við að stríða Steina frænda og hann skemmti sér ekki síður ef hann náði skoti á mig.

Eftir því sem árin liðu jókst okkar vinskapur og hittumst við oft og töluðum saman í síma. Hross voru hugleikin okkur báðum og voru þau oft til umræðu okkar á milli. Svo gerist það vorið 2012 að Steini eignast hátt dæmda hryssu sem heitir Spöng og var með þeim hæst dæmdu í sínum aldurflokki yfir landið. Þá var sem frændi svifi um á skýi af gleði, ánægju og stolti. Árið 2019 komu tvö fyrstu afkvæmi Spangar frá Syðra-Velli til dóms og hlutu góð 1. verðlaun. Ekki minnkaði tiltrúin hjá Steina á sína ræktun þá.

Söknuðurinn er mikill að Steina gengnum en minning lifir um góðan vin, frænda og samferðamann. Nú taka börnin við keflinu að viðhalda og rækta gæðinga frá Syðra-Velli.

Elsku Margrét, Ingveldur, Jón Gunnþór og Ágúst megi góður Guð styrkja ykkur í sorginni um frábæran mann.

Ármann Sverrisson.

Eldhuginn Þorsteinn frændi minn kvaddi með hvelli og er kominn á æðra tilverustig. Sumarið 1981 vorum við samtíða á Brúnastöðum og heillaðist ég strax af kraftmiklu fasi Þorsteins og fjöri. Þessi aðdáun varð til þess að ég fylgdi frænda hvert fótmál þetta sumar til að nema handtökin og mest spennandi var nú að komast í bíltúr með frænda þar sem hann notaði hvert einasta hestafl og rúmlega það. Þetta sumar lærði ég að sitja hest og þegar leið á sumarið fékk maður að fara í lengri túra þar sem Þorsteinn var fremstur í flokki. Hann hafði nýlega eignast léttbyggðan og háreistan hest er hét Garpur frá Egilsstaðakoti í Flóa og var það engu líkara en þota væri að takast á loft þegar hann lét gamminn geisa. Þorsteinn var sveitamaður í húð og hár og kom því ekki á óvart þegar hann hóf búskap á Syðra-Velli í Flóa 1982 með Margréti sinni. Saman hafa þau byggt upp myndarlegt blandað bú með börnum sínum. Lífið hefur þó ekki verið alltaf dans á rósum hjá þeim hjónum en þau misstu Guðbjörgu Önnu dóttur sína á tíunda ári 1994. Það að missa barn er eitthvað það þungbærasta sem hægt er að ímynda sér og enginn ætti að þurfa lenda í. Þá um haustið buðum við Sverrir Ágústsson frændi minn fram krafta okkar og tömdum nokkur trippi fyrir þau hjón. Það var þroskandi fyrir ungan mann að finna hvernig þau hjón stóðu saman í sorgarferlinu og lífið hélt áfram. Þorsteinn lagði mikið upp úr því að vera vel ríðandi og komast sem hraðast yfir. Þessar óskir uppfyllti hinn grái Þokki frá Syðra-Velli sem var einstaklega fótviss og fimur gæðingur. Hrossarækt var Þorsteini hugleikin og hafði hann náð umtalsverðum árangri á því sviði. Flaggskipið Spöng frá Syðra-Velli, frábær mýktar- og afkastahryssa sem hefur skilað tveim fyrstu afkvæmunum í 1. verðlaun. Enda var sláttur á kallinum þegar hann vildi sýna manni vonarstjörnur framtíðarinnar, stökk upp í bíl og maður átti fullt í fangi með að hoppa upp í framsætið áður en jeppinn spólaði af stað. Síðustu ár höfum við frændur oft farið í hrossarekstrarferðir um Flóann og oftar en ekki áð á Syðra-Velli yfir nótt. Gestrisni þeirra hjóna var einstök og þá varð oft mikið fjör við eldhúsborðið enda sagði Þorsteinn skoðanir sínar umbúðalaust og oftar en ekki í gamansömum tón. Það sem stendur upp úr þegar maður minnist Þorsteins er hreinlyndi hans og þessi kröftuga framganga, hann var einstaklega hjartahlýr og vildi allt fyrir alla gera.

Elsku Margrét og börn, við sendum okkar innilegustu samúðarkveðjur frá Læk.

Blessuð sé minning Þorsteins á Syðra-Velli.

Ágúst Guðjónsson.

Mig langar til að minnast í fáeinum orðum Þorsteins Ágústssonar bónda á Syðra-Velli í Flóa. Þorsteinn var vænn maður og vörpulegur. Búmaður góður, glöggur og skarpgreindur. Vígfimur í ræðu og riti í þjóðmálaumræðu.

Hann var raddsterkur og ákveðinn í framgöngu. Hann kom úr stórum systkinahópi, af hinu þekkta Brúnastaðakyni í hinum gamla Hraungerðishreppi í Árnessýslu.

Eftirminnileg er heimsókn Þorsteins og Margrétar, í tilefni af sextugsafmæli hans, til okkar Önnu Rutar í Jerúsalem, þar sem ég starfaði um tíma. Það var okkur mikil ánægja að geta sýnt þeim helstu gersemar hinnar gamalfrægu borgar og sækja heim helga sögustaði. Þorsteinn fór í heimsókninni á kostum í frásögnum sínum af mönnum og málefnum. Betri gesti er vart hægt að hugsa sér.

Andlát Þorsteins var óvænt og ótímabært. Í önnum bústarfa og undirbúningi jóla var hann fyrirvaralaust kallaður burt. Hans er sárt saknað. Að leiðarlokum þakka ég Þorsteini ánægjuleg og eftirminnileg kynni. Mér þykir vænt um þann stuðning og hvatningu sem hann sýndi mér á vettvangi stjórnmálanna.

Elsku Margrét og fjölskylda, við Anna Rut færum ykkur innilegar samúðarkveðjur. Lífið getur stundum verið ósanngjarnt og sárt. Megi Guð styðja ykkur og styrkja á erfiðum tímum.

Birgir Þórarinsson.

„Hann Þorsteinn dó í kvöld.“ Þessi orð Möggu vinkonu minnar og nágranna hljóma í huga mínum, svo ótrúleg, svo óraunveruleg, lífið er stundum svo ósanngjarnt.

Hugurinn reikar á minningaslóðir; ég ligg á hnjánum í kartöflugarðinum að reyta arfa og sendi þá ósk út í tómið að einhver komi nú og frelsi mig úr þessari leiðindavinnu. Viti menn ... ég heyri hófadyn í fjarska, rétt næ að snúa mér við til að skynja eitthvað þjóta framhjá, greini útlínur stinnra gæðinga hverfa í rykmekki, feðgarnir á Velli á ferð. Aldursforsetinn ræður ferðinni, það er farið hratt yfir. Ég snara mér inn og set í könnuna, líta kannski við í bakaleiðinni, eftir svona tvær mínútur, þá búnir að ríða út að Skógsnesi og aftur til baka.

Hann var hugmaður hann Þorsteinn bóndi, svipmikill yst sem innst, duglegur og vinnusamur, týpískur íslenskur bóndi sem unni landinu sínu, skepnunum sínum og fólkinu í kringum sig, bóngóður og samkvæmur sjálfum sér. Það gekk stunum mikið á þegar við ræddum þjóðmálin, ýmist yfir kaffibolla eða þegar hann gegndi hlutverki fláningsmanns hjá okkur, hratt og örugglega. Það varð stundum hávaði, við vorum ekki alltaf sammála en ágreiningurinn risti aldrei djúpt og glettnin var skammt undan. Það var gestkvæmt á Syðra-Velli, gott að sækja þau hjónin heim. Þar réð léttleikinn ríkjum og oft glatt á hjalla. Skemmst er að minnast að eitt sinn þegar okkur bar að garði hafði Steini tilkynnt vinnumönnunum að nú þyrftu þeir að fara út og færa skítahauginn sem þeir voru að enda við að moka út úr fjárhúsunum.

Á erfiðum stundum sækjum við styrk hvert til annars og eins í reynslubrunn okkar og þroska. Að missa maka og foreldra er erfitt, að missa barn er óbærilegt. Þá reynslu gengu þau Magga og Steini í gegnum þegar Guðbjörg dóttir þeirra dó aðeins 10 ára gömul.

Sorgin var djúp og áþreifanleg en með styrk og skynsemi hefur Vallarfjölskyldan náð að lifa með sorginni og yngri systkinin lært að dauðinn er hluti lífsins, lífið heldur áfram þrátt fyrir allt.

Skömmu eftir að Guðbjörg dó dreymdi mig hana á hraðferð upp Þjórsárbakka. Mér varð hugsað til þess þegar Magga færði mér fréttirnar um andlát Steina. Nú eru þau saman feðginin einhvers staðar í Sumarlandinu ríðandi á gráum og skjóttum og fara mikinn.

Stefanía Geirsdóttir.

Traustur og hreinskiptinn nágranni er fallinn frá, snöggt og óvænt. Harmur upp kveðinn hjá góðum nágrönnum okkar og vinum, sem ýmislegt hafa þurft að reyna.

Við Þorsteinn hófum búskap um svipað leyti fyrir allnokkrum áratugum. Hann varð strax sem algjör heimamaður hér í sveit þó uppalinn væri á hinum enda Flóans við bakka Hvítár. Af dugnaði byrjuðu hann og Magga aftur með kúabúskap á Syðra- Velli sem hafði legið niðri um skeið. Byggðu upp á hófstilltan og myndarlega hátt. Með sínar kýr, kindur og hross var Þorsteinn heill og áhuginn alltaf óskiptur, sannarlega bóndi af lífi og sál. Ætíð áhugi á ræktun búfjár og árangur vel að skila sér. Vélar sem fylgja nútímabúskap voru honum sem fleirum nauðsyn en hins vegar fráleitt áhugamál.

Hann Þorsteinn hvíslaði ekki. Háum djúpum rómi og með Brúnastaðahljómbotn ræddi hann um daginn og veginn. Lesinn og vel að sér um sín áhugasvið og málefni líðandi stundar. Ávallt inni í öllum fréttum og með skoðanir sem var ekki hans stíll að byrgja inni heldur lét hann þær í ljós umbúðalaust. Um sumt í misjöfnum tegundum pólitíkur í okkar nærumhverfi greindi okkur á en það skyggði aldrei á góð samskipti. Við virtum skoðanir hvor annars. En í flestu vorum við reyndar hjartanlega sammála.

Morgungjöfin í fjárhúsið var nálægt því að vera heilög stund. Hann grínaðist sjálfur með hve afleitt var ef tímasetning funda raskaði því. En færi hann á fund, hvort sem hann var mættur sem fulltrúi bænda hér í sveit eða af áhuga, gekk hann ekki með veggjum. Tæki hann til máls vöknuðu allir og enginn sónaði út.

Skýrt og meitlað kom hann sinni skoðun á framfæri og engum var hlíft. Þó alltaf á hátt sem hæfði góðum dreng og aðeins um málefni sem hann þekkti eða hafði kynnt sér.

Kæra fjölskylda og vinir, blessun fylgi ykkur. Við Stína vottum ykkur samúð á erfiðum og óvæntum tímamótum.

Valdimar Guðjónsson.

Svo fer um kletta

Veturinn barði grimmur á brjóst,

baldinn á eyjuna góndi.

Rólyndur vann og veðrinu bjóst,

vanur hinn íslenski bóndi.

Stoltur hann hafði staðið um ár,

styrkur á velli sá klettur.

Aðfaranótt þessa óveðursdags,

yljuðu draumsýnir hugans.

Hófarnir spyrntu, hlykkjaðist fax,

hjalaði sálarró fjallmanns.

Er morgunsár gleypti draumanna glóð,

grunaði engan þann vilja,

að inn yfir sand á ættfeðra slóð,

áfram hélt sál milli gilja.

Óttalaus barðist því beljanda við,

brattur þótt hríðina þétti.

Vanur þeim íslenska vígreifa sið,

vanga sinn óhræddur rétti.

Uns frækinn hneig bóndi mót forlagaröð,

við fótskör að ævinnar starfi.

Engum til mæðu, einskis manns kvöð,

einarður varðist þeim arfi.

Svo fer um kletta sem kafaldsins byl,

kraftur að endingu lætur.

Nú völlurinn krýpur og kveður sinn yl,

kalinn og einmana grætur.

En von er á birtu sem þíðir hans ból,

hún brjóstið af þreki hans fyllir.

Og völlur minn, líttu nú vetrarsól,

sem vindsorfinn klettinn þinn gyllir.

Í haustlitum fjallasal hjalar svo þýtt,

hjörðin sem glaður má sinna.

Og sírjóðan vanga hans strýkur svo blítt,

sú, sem hann þráði að finna.

Fanney Hrund

Hilmarsdóttir

frá Hamarshjáleigu.