Niðurskurður er ekki svarið

Viðtal

Sigurður Bogi Sævarsson

sbs@mbl.is

„Reykjavík á að vera staður allra; heimsborg og heimabær í senn,“ segir Dagur B. Eggertsson borgarstjóri. „Íbúðarhverfi þurfa að vera hlýleg og sjálfbær á þann hátt að þar sé öll helsta þjónusta sem fólk þarf nálæga, eins og er áherslumál okkar. Gegnsæi, jafnræði og fagleg sjónarmið eiga að ráða í allri stjórnsýslu og við ákvarðanatöku borgarinnar. Þá er grundvallarmál að virða fólk sem er ólíkt eins og það er margt þannig að allir geti lifað með reisn. Samfélag sem virðir réttindi alls fólks – þar og hvergi annars staðar vil ég búa. “

Kjörtímabil núverandi borgarstjórnar er hálfnað. Mörg verkefni eru í gangi hjá meirihluta Samfylkingar, Viðreisnar, VG og Pírata og þar má sérstaklega tiltaka grænar áherslur í uppbyggingu og samgöngumálum. Stóra verkefnið síðustu mánuði hefur verið að halda sjó á erfiðum tímum kórónuveirunnar, sem kallaði á breyttar áherslur í allri þjónustu borgarinnar við íbúa, svo sem í velferðar- og skólamálum. Koma hefur þurft til móts við fólk hvert á sínum forsendum og fjölbreytileika mannlífsins ber að virða, segir borgarstjóri.

Líklega langvarandi ástand

Kórónuveiran virðist langt því frá vera að baki og mikilvægt er, segir læknirinn Dagur, sem vel þekkir til smitsjúkdómafræða, að ná tökum á faraldrinum. „Það versta sem ég geti hugsað mér er ef við fáum aðra bylgju faraldursins ofan í mikið atvinnuleysi. Íþyngjandi sóttvarnaraðgerðir í annað sinn væru mjög erfiðar. Þá lít ég svo á að sársaukafullur niðurskurður sé ekki svarið við þeim áskorunum í rekstri Reykjavíkurborgar sem nú eru til staðar,“ segir Dagur.

„Þegar faraldurinn hófst töldum við samkvæmt sögulegri reynslu úr sambærilegum ástæðum að ef þetta yrði í 6–9 mánuði væri höggið vel viðráðanlegt. Nú bendir hins vegar margt til að ástandið vari lengur og þá verður vandinn meiri og tekjufallið sömuleiðis. Enn sjáum við ekki tölur, en almennt talað tel ég ekki skynsamlegt að rífa í handbremsuna, stöðva framkvæmdir og setja mál í bið. Nú er mikilvægt að opinberir aðilar taki höndum saman og fleyti atvinnulífinu í gegnum erfiðan tíma, jafnvel þótt slíkt geti kallað á lántökur.“

Borgarsjóði bjóðast góð lánakjör

Árlegar tekjur Reykjavíkurborgar eru um 120 milljarðar króna og nærri tvö hundruð milljarðar þegar Orkuveitan og ýmis fyrirtæki eru tekin með í summu samstæðureiknings. Í lok árs voru heildareignir borgarinnar, skv. ársreikningi, 688,9 milljarðar króna. Skuldir voru 345 milljarðar og eigið fé því 343,9 milljarðar.

Þetta segir Dagur endurspegla sterka stöðu borgarinnar, sem helgist meðal annars af tiltekt sem gerð var eftir hrun. Hún náði til alls rekstrar þess stórfyrirtækis sem borgin er með, rúmlega 10.000 þúsund starfsmenn, þegar fyrirtæki hennar eru meðtalin. Staða borgarsjóðs sé sterk, sem komi m.a. fram í því að þegar Orkuveitan bauð út græn skuldabréf á dögunum fengust lán á innan við 1% vöxtum. Borgarsjóði bjóðist svipuð kjör, sem segi sitt.

Lifandi miðborgir fyrir fólk eru svarið

Í Reykjavík eru alltaf uppi sterkar skoðanir á málefnum miðborgarinnar, þar sem fjölmörg verslunarrými standa auð. Allt breyttist þegar tók fyrir komu erlendra ferðamanna til landsins og nú gagnrýna kaupmenn og aðrir þeir sem halda úti starfsemi í miðborginni að götum sé lokað fyrir umferð bíla. Slíkt dragi úr aðsókn. Borgarstjóri segist þó horfa á þessi mál í stærra samhengi.

„Kauphegðun er að breytast, netverslun er í sókn og vestur í Bandaríkjunum er nú verið að loka þúsundum verslunarmiðstöðva á hverju ári. Almennt kaupir fólk minna en áður í hefðbundnum verslunum en sækir fremur í miðbæi til að fara á veitingahús, versla og njóta lífsins. Lifandi miðborgir fyrir fólk eru svarið. Þetta hefur einmitt verið raunin í miðborg Reykjavíkur síðustu ár þar sem slegist var um hvert laust verslunarrými sem bauðst áður en kórónuveiran kom til. Við höfum gert góða hluti í miðborginni, frá Hlemmi í austri út á Granda í vestri,“ segir Dagur.

Sjálfbærni í samgöngum

Á dögunum samþykkti Alþingi nýja samgönguáætlun og skv. henni styttist í að Borgarlínan svonefnda verði að veruleika. Í fyrsta áfanga er gert ráð fyrir því að lögð verði braut fyrir hraðfara strætisvagna úr miðborg Reykjavíkur, annars vegar í Höfðahverfið og hins vegar í Hamraborg í Kópavogi. Jafnhliða verður svo farið í ýmsar aðrar samgönguframkvæmdir á höfuðborgarsvæðinu, svo sem gerð stokka á Miklubraut og Sæbraut, lokið verður við gerð Arnarnesvegar sem tengir saman efstu byggðir Kópavogs og Breiðholt og gerð Fossvogsbrúar.

„Ég vona að hönnun Borgarlínunnar og tengdra mannvirka komist langt næsta vetur. Miðað er við að fyrsti áfangi Borgarlínunnar verði tilbúinn árið 2023-24 en halda þarf vel á spöðunum svo að slíkt náist. Reyndar horfi ég til þess að samgönguverkefnunum, sem eiga að kosta 120 milljarða í heild og vinnast á fimmtán árum, verði flýtt. Við núverandi aðstæður í atvinnulífinu er slíkt kjörið og í samræmi við markaða stefnu borgarinnar í umhverfismálum. Í áætluninni Græna planinu , sem Reykjavíkurborg kynnti á dögunum, er sjálfbærni lykilatriði og markmið. Við setjum þunga í umhverfismálin og ætlum að gera Reykjavíkurborg kolefnishlutlausa með aðgerðum sem ná til nánast allra þátta í borgarlífinu.“