„Maður sem býr innra með fólkinu“

Helgi Snær Sigurðsson

helgisnaer@mbl.is

Teiknað fyrir þjóðina - Myndheimur Halldórs Péturssonar nefnist yfirlitssýning sem opnuð verður í Myndasal Þjóðminjasafns Íslands í dag. Halldór var og er einn dáðasti teiknari þjóðarinnar og á sýningunni má sjá teikningar, skissur og fullunnin verk Halldórs, allt frá barnæsku til æviloka.

Unnar Örn Auðarson er sýningarstjóri og segist hann hafa unnið með teymi úr safninu. Hann er spurður að því hvernig hann og teymið hafi nálgast verkefnið. „Börn Halldórs gáfu Þjóðminjasafninu arfleifð föður síns fyrir þremur árum og þar var mikið af skissum, alveg frá því hann var fjögurra og fimm ára að aldri þar til hann lést árið 1977. Við vildum draga upp mynd af teiknaranum Halldóri Péturssyni og hann er maður sem býr innra með fólkinu í landinu. Við reynum að sýna mjög breiða mynd af honum og sýnum mörg verk sem fólk áttar sig ekki á að eru eftir hann. Við erum aðallega að vinna með öll þessi verk sem hann teiknaði, t.d. forsíður á Vikuna á mjög breiðu tímabili, forsíður á tímaritið Úrval sem við erum með bæði skissur að og upphaflegu forsíðurnar. Síðan teiknaði hann merki fyrirtækja, m.a. Rafmagnsveitu Reykjavíkur,“ segir Unnar.

Hundrað þúsund eintök

Árið 1976 var haldin mikil sýning á verkum Halldórs á Kjarvalsstöðum og samhliða henni gefin út bók um listamanninn. Unnar segir að með sýningunni í Þjóðminjasafninu nú vilji hann sýna aðra hlið á Halldóri en um leið draga upp klassísk verk eins og Vísnabókina sem allir þekki. Hún kom fyrst út árið 1946 og segist Unnar halda að hún hafi verið endurútgefin þrettán sinnum. „Það er búið að prenta þessa bók í yfir hundrað þúsund eintökum,“ bendir hann á.

En hvað þurfti sýningarteymið að skoða mörg verk í safneigninni? „Fjölskylda Halldórs gaf Þjóðminjasafninu yfir fimm þúsund verk og svo fengum við lánuð verk frá Þjóðskjalasafninu, þar eru frumdrög hans að frímerkjum sem við sýnum líka. Svo fengum við lánuð frumdrög að peningaseðlunum frá Seðlabankanum, hann teiknaði seðlaröðina sem var í gildi milli 1960 og '80. Hann málaði líka margar portrettmyndir og við sýnum fimm mjög sterka einstaklinga,“ svarar Unnar.

Hann segir einnig lagða áherslu á ákveðin þemu í sýningunni. „Hann var náttúrulega Reykvíkingur og teiknaði Reykjavík alveg frá því hann var fimm ára og þar til undir lokin. Þannig að við erum með þorpið eða Reykjavík og líka sveitina, allar bókakápurnar, allar tímaritakápurnar og svo framvegis,“ segir Unnar. „Við blöndum saman, reynum að sýna mjög vítt aldursbil í hverjum flokki, ef þannig mætti orða það.“

–Kom þér eitthvað á óvart þegar þú fórst að garfa í þessu, eitthvað sem þú vissir ekki fyrir um Halldór?

„Ég þekkti hann ágætlega sem teiknara en það kom mér eiginlega á óvart hversu mikið hann vann,“ svarar Unnar. Halldór lærði bæði í Danmörku og Bandaríkjunum og eftir að hann sneri heim myndbirtist þessi teiknari sem var starfandi í yfir 40 ár, bendir Unnar á. „Það kom mér á óvart hversu mikið magn þetta er, hvað þetta er fjölbreytt og líka hvað þetta er jafngott,“ bætir hann við. Halldór hafi verið mjög afkastamikill en gæði teikninganna alltaf mikil.