Hverra hagsmuna er verið að gæta?

Emmanuel Macron, forseti Frakklands, mætir kjósendum eftir hálft annað ár og veit að ekki er á vísan að róa. Mikil mótmæli eru meðal þess sem hefur einkennt forsetatíð hans og hann hefur gefið eftir gagnvart gulvestahreyfingunni og vill ekki lenda í svipaðri stöðu fyrir kosningar.

Í frétt The Telegraph í gær er fjallað um þetta í tengslum við Brexit-samningaviðræðurnar og þar er bent á að Macron óttist að sjómenn í Bretaníu, Calais og Normandí streymi út á göturnar í mótmælum eins og títt er í Frakklandi ef Evrópusambandið gefur eftir í þeim þætti samningaviðræðnanna við Breta sem snúa að fiskveiðum. Sá þáttur er sagður helsti ásteytingarsteinninn sem eftir er.

Þessi svæði Frakklands eru talin geta haft mikla þýðingu í baráttunni um franska forsetaembættið og Macron vill ekki líta út eins og sá sem hann er, maðurinn sem kom upp í gegnum fjármálaheiminn, fulltrúi elítanna í stórborgunum. Þess vegna skiptir það hann máli að Bretar séu nú beittir fullri hörku og bætist þessi ástæða ofan á þá sem allan tímann hefur ráðið því hvernig Evrópusambandið hefur nálgast úrsögn Bretlands úr sambandinu. Evrópusambandið óttast að ef að Bretar lenda ekki í vandræðum vegna úrsagnarinnar muni fleiri ríki fylgja í kjölfarið og að framtíð sambandsins kunni þá að vera ógnað.

Daniel Hannan, sem sat á Evrópuþinginu fyrir Íhaldsflokkinn þar til Bretar sögðu skilið við sambandið, ritaði grein í The Telegraph um helgina og vék þar einnig að þeirri fyrirstöðu sem hagsmunir Macrons væru orðnir í Brexit-viðræðunum, en sagði um leið að það væri að nokkru leyti viðeigandi að Brexit-viðræðurnar skyldu á endanum snúast um fiskveiðar. Sama mál hafi yfirskyggt viðræðurnar um inngöngu Breta á sínum tíma og hafi ekki verið leyst fyrr en fáeinum dögum áður en Bretland gekk inn.

Hannan bendir á að samkvæmt alþjóðlegum leikreglum eigi lögsaga Breta að miðast við 200 sjómílur eða miðlínu og þær viðmiðanir veiti Bretum yfirráð yfir um 2/3 af fiskistofnum í Norðursjónum en hlutdeild Breta í veiðum þar sé nú aðeins um 1/5 . Hann bætir því við að fjörutíu og sjö ár innan fiskveiðikerfis Evrópusambandsins hafi veikt útgerð í Bretlandi svo mjög að bresk skip ráði ekki við að veiða allan þann afla sem þau ættu að eiga rétt á.

Hann nefnir einnig Ísland og þá staðreynd að þó að fiskveiðar vegi ekki þungt í efnahag annarra landa, séu til dæmis innan við 0,2% af landsframleiðslu Bretlands, gegni öðru máli hér á landi þar sem sjávarútvegur sé þýðingarmikill og tækniframfarir hafi verið miklar í greininni. Athyglisvert er að þessi breski fyrrverandi stjórnmálamaður skuli átta sig á þessum staðreyndum sem sumum íslenskum stjórnmálamönnum virðast ekki kunnar.

Hér eru enn starfandi stjórnmálaflokkar, Samfylking og Viðreisn, auk Pírata sem daðra við það sama, sem vilja að Ísland fari í aðildarviðræður og gangi í Evrópusambandið, enda sé hagsmunum Íslands betur borgið innan þess en utan, eins og Samfylking og Viðreisn orða það.

Þessir flokkar mættu að ósekju horfa til sjávarútvegsins í Evrópusambandinu og hvernig honum hefur vegnað. Þeir gætu líka lítið til þróunar sjávarútvegsins í Bretlandi síðastliðin fjörutíu og sjö ár eins og Hannan bendir á, sem fær aðeins að veiða innan við þriðjung þess afla sem honum ber.

Það er auðvitað gróf blekking að halda því fram að hagsmunum Íslands væri betur borgið innan Evrópusambandsins þegar svo augljósir og ríkir hagsmunir segja hið gagnstæða. Þessir Evrópusambandsflokkar halda því fram að Ísland geti samið á hagfelldan hátt um þessi mál, en reynslan sýnir að slíkt tal er hrein fjarstæða. Aðlögunarviðræðurnar sem vinstri stjórnin, Samfylking og Vinstri græn, drógu þjóðina út í þegar hún var í sárum eftir fall bankanna, sýndu svo ekki verður um villst að Evrópusambandið undanskilur ekki fiskveiðistefnuna þegar ríki fara í gegnum aðlögunarferlið. Tal um annað er blekking.

Evrópusambandið er ekki einu sinni reiðubúið að leyfa Bretum að fá aftur yfirráð yfir eigin fiskveiðiauðlindum þegar þeir eru gengnir úr sambandinu og er þar þó við tugmilljóna þjóð að eiga sem verið hefur einn af burðarásum sambandsins um áratugaskeið.

Hvernig dettur íslenskum stjórnmálamönnum í hug að halda því fram að hagsmunum Íslands væri betur borgið innan þessa sambands en utan?