„Þarfnast sameiginlegs átaks“

Baksvið

Ásgeir Ingvarsson

ai@mbl.is

Umhverfismál vega æ þyngra í rekstri fyrirtækja og færist í vöxt að félög haldi sérstakt bókhald utan um eigin umhverfis- og samfélagsáhrif. Stjórnendur eru með þessu að svara kalli bæði neytenda og stjórnvalda en dr. Jón Ágúst Þorsteinsson segir að umhverfismál séu líka rekstrarmál: „Þau fyrirtæki sem við höfum starfað með hafa náð að spara háar fjárhæðir þegar þau hafa tekið umhverfismálin föstum tökum. Með því t.d. að flokka sorp og draga úr úrgangi eða með því að skipta yfir í farartæki sem nota græna orku eru félögin að spara beinharða peninga.“

Jón Ágúst er forstjóri hugbúnaðarfyrirtækisins Klappa sem þróar stafræna innviði fyrir umhverfis- og samfélagsmál. Þessir innviðir auðvelda fyrirtækjum, stofnunum og sveitarfélögum að fá góða yfirsýn yfir eigin umhverfisáhrif og vinna með markvissum hætti að aukinni sjálfbærni. Klappir efna til málþings á miðvikudag þar sem fjallað verður um hvað fyrirtæki geta gert til að leggja sitt af mörkum í umhverfis- og loftslagsmálum. Viðburðurinn er haldinn í samstarfi við Nasdaq og Origo og munu fulltrúar frá Ölgerðinni, Arion Banka, ÞG Verki, Eimskipi og Össuri gefa innsýn í aðgerðir fyrirtækjanna á þessu sviði.

Dýrt að gera engar breytingar

Klappir hófu starfsemi árið 2014 og er umhverfisbókhaldskerfi fyrirtækisins í notkun hjá rösklega 300 vinnustöðum á Íslandi auk um 50 fyrirtækja erlendis. Með hugbúnaðinum EnviroMaster geta stjórnendur haft góða yfirsýn yfir helstu umhverfis- og samfélagsbreytur í samræmi við viðurkennda staðla alþjóðastofnana og kauphalla. Er hugbúnaðurinn tengdur við öll helstu kerfi og safnar gögnum með sjálfvirkum hætti. Jón Ágúst segir lausn Klappa m.a. hafa þann kost að viðmiðin eru þau sömu hjá öllum notendum og hægt að vakta framlag atvinnulífsins við að ná þeim alþjóðlegu markmiðum sem íslensk stjórnvöld hafa skuldbundið sig til að stefna að.

„Með hugbúnaði Klappa lærir atvinnulífið tungumál sem gerir okkur kleift að skilja hvert annað. Við erum komin út úr sílóunum sem Excel hefur haldið okkur í þar sem við unnum með umhverfismálin hvert fyrir sig án samtals við umhverfið. Nú getum við öll hjálpast að því við erum komin með möguleikann á að vinna saman að því mikilvæga verkefni að draga úr sóun og losun gróðurhúsalofttegunda. Verkefnið er gríðarlega stórt og aðkallandi og þarfnast sameiginlegs átaks okkar allra,“ útskýrir Jón Ágúst og minnir á að ef fram heldur sem horfir muni Ísland þurfa að kaupa losunarheimildir fyrir marga tugi og jafnvel hundruð milljarða króna á komandi árum og áratugum og frekar en að minnka hafi sótspor þjóðarinnar farið stækkandi. „Þessi útgjöld munu með einum eða öðrum hætti leggjast á íslenskan almenning og fyrirtæki og væri sterkari leikur að nota peningana frekar til að ráðast í framsækin verkefni til að draga t.d. úr losun gróðurhúsalofttegunda.“

Umhverfisbókhald gæti orðið skylda

Jón Ágúst bendir á að fyrirtæki hafi margvíslegan ávinning af því að huga vandlega að umhverfisbókhaldinu og nefnir hann sem dæmi að græna hagkerfið fari ört stækkandi og að félög sem láta umhverfis- og samfélagsmálin mæta afgangi geti vænt þess að dyr sem áður stóðu þeim opnar muni lokast og viðskiptavinir leita annað. Er það t.d. æ algengara í útboðum af ýmsu tagi að þátttakendur geti sýnt fram á ábyrga umhverfisstefnu og í viðskiptum á milli fyrirtækja vegur æ þyngra að aðfangakeðjan sé sannanlega eins umhverfisvæn og kostur er.

Ávinningurinn er líka margvíslegur og minnir Jón Ágúst á nýlegt grænt skuldabréfaútboð Íslandsbanka sem vakti mikla lukku meðal innlendra og erlendra fjárfesta og ætti að leiða til hagstæðari lánakjara fyrir græn verkefni af ýmsu tagi. „Það er nú þegar hluti af þjónustufarmboði stóru endurskoðunarstofanna að votta samfélagsleg áhrif reksturs félaga og það ætti ekki að koma á óvart ef öll félög verða á endanum skyldug til að skila inn umhverfisbókhaldi rétt eins og ársreikningi.“