„Þetta er mikið garg“

Helgi Snær Sigurðsson

helgisnaer@mbl.is

Fuglabjarg nefnist nýtt barnaverk sem frumsýnt verður á laugardag, 9. janúar, á Litla sviði Borgarleikhússins. Höfundur verksins er Birnir Jón Sigurðsson og leikstjóri Hallveig Kristín Eiríksdóttir en þau eru einnig höfundar leikmyndar.

Segir á vef leikhússins að í fuglabjarginu á eyjunni Skrúði gerist margt utan sjónsviðs mannanna, þangað flykkist sjófuglar á vorin og allt lifni við á meðan skarfurinn kvarti og kveini. Á sumrin sé ýmislegt um að vera, langvían þori ekki að stökkva úr hreiðrinu og æðarfuglar dóli í flæðarmálinu. Á haustin fari svo farfuglar í hátíðlega skrúðgöngu til vetrarstöðva undir dynjandi súlukasti og á köldum vetrum hlæi haftyrðlar í snjónum.

Verkinu er lýst sem áferðarfögru tónleikhúsi fyrir börn þar sem hljóðfæraleikarar og söngvarar verksins bregði sér í allra fugla líki. Höfundar verksins eru þeir sömu og gerðu sýninguna Kartöflur sem tilnefnd var til Grímunnar sem leikrit ársins 2020 en tónlist verksins sömdu þær Ingibjörg Ýr Skarphéðinsdóttir og Ragnheiður Erla Björnsdóttir og er verkið unnið í samstarfi við sviðslistahópinn Hina frægu önd.

Brotist út úr óperuforminu

„Þetta er barnaópera að einhverju leyti en svo erum við líka að leika okkur svolítið með formið þannig að við erum búin að brjótast dálítið burt úr óperuforminu, hinu hreina óperuformi, og ákváðum því að kalla þetta tónleikhús,“ útskýrir Hallveig, leikstjóri sýningarinnar.

Hún er spurð hvort flytjendur séu þá allir tónlistarmenn. „Við erum með þrjá söngvara og leikara. Það eru Viktoría Sigurðardóttir sem er söngleikjamenntuð, Björk Níelsdóttir sem er óperusöngkona og Ragnar Pétur Jóhannesson sem er óperusöngvari. Svo eru fjórir hljóðfæraleikarar sem leika svolítið líka á sviði, ég er að láta þau gera ýmislegt,“ segir Hallveig kímin. Hljóðfæraleikararnir eru Björg Brjánsdóttir flautuleikari, Bryndís Þórsdóttir fagottleikari, Halldór Eldjárn slagverksleikari og Tumi Árnason saxófónleikari og reynir ekki aðeins á tónlistarhæfileika þeirra heldur líka leiklistarhæfileika. Hallveig nefnir sem dæmi að Halldór þurfi bæði að leika á slagverk og leika ritu.

Flytjendur þurfa að framkalla ýmis fuglahljóð með hljóðfærum sínum og nefnir Hallveig sem dæmi að saxófónleikarinn Tumi þurfi að túlka æðarfugl og flautuleikarinn Björg sé mjög skapandi í sínum fuglahljóðum. „Þetta eru mikið til blásturshljóðfæri, þ.e. fagott, flauta og saxófónn, og svo þurfa þau líka að mynda fuglahljóð með munninum og garga, þetta er mikið garg,“ segir Hallveig kímin.

–Það fyrsta sem mér dettur í hug er Pétur og úlfurinn þegar þú lýsir þessu...

„Já, það veitir innblástur en munurinn er sá að þar er eitt hljóðfæri fyrir hvert en öll hljómsveitin spilar með öllum fuglunum hér,“ svarar Hallveig.

Ár í lífi fugla á eyju

–En hver er sagan? Þið farið í gegnum árstíðirnar og þarna koma fram ólíkir fuglar en er einhver saga rakin?

„Sagan er í rauninni portrett af ári í eyjunni þannig að aðalpersónan er eyjan sjálf og svo er sagan í rauninni byggð á staðreyndum um hvenær fuglarnir koma og fara og hvað þeir eru að gera á eyjunni. Þetta er allt byggt á líffræðilegum staðreyndum, við erum að fylgjast með því hvernig karakterarnir haga sér eftir árstíðunum. Það er boginn okkar og við erum að gera tilraunir með það,“ svarar Hallveig.

–Fyrir hvaða aldur myndir þú segja að verkið væri?

„Allt frá þriggja, fjögurra ára upp í tíu ára. Þetta er náttúrlega tónverk þannig að það ætti að höfða til frekar breiðs aldurshóps en þetta er aldurinn sem við miðum við.“

–Búningahönnun hlýtur að hafa verið nokkuð strembin?

„Jú, hún er mikil og við ákváðum að sækja innblástur í persónuleikana sem við sjáum í gegnum líffræðileg einkenni fuglanna þannig að æðarfuglarnir eru allir í lúxusdúnúlpum og skarfurinn fer aldrei úr eyjunni, er þar allt árið þannig að hann er í náttsloppi sem við erum búin að „fuglvæða“,“ svarar Hallveig kímin en það er Sólveig Spilliaert sem hannaði búninga. „Þeir eru mjög flottir hjá henni,“ segir Hallveig um búningana.

Þakklát fyrir að fá að sýna

Hallveig segir hópinn afar þakklátan fyrir að fá yfirleitt að sýna verkið á tímum farsóttar. Þau hafi ekki gert lengur ráð fyrir því að geta það en svo hafi það óvænt boðist að frumsýna nú á laugardag. „Það er bara frábært, þótt það sé ekki nema einn þriðji af salnum, að fá að klára vinnuna og deila því sem við höfum verið að skapa og leika okkur með. Við erum rosalega þakklát fyrir það,“ segir Hallveig. Hún ítrekar að lokum mikilvægi tónlistarinnar í verkinu sem sé í raun hálft verkið. Ingibjörg Ýr sé aðaltónskáldið og Ragnheiður svo komið inn á seinni stigum og klárað verkið með henni.

Frekari upplýsingar og miðasölu má finna á vef Borgarleikhússins, borgarleikhus.is.