Aðalheiður Benedikta Ormsdóttir

Í dag kveð ég elskulegu tengdamóður mína Aðalheiði Benediktu Ormsdóttur sem hefur verið stór hluti af lífi mínu til 22 ára. Þessi einstaka kona hefur reynst mér sem móðir, en ég missti móður mína aðeins 31 árs að aldri og vantaði því margt í líf mitt þar til ég kynntist henni. Á meðan hún bjó í Reykjavík þurfti ég oft að vera þar vegna starfa minna og átti með henni margar ógleymanlegar og ljúfar stundir við spjall um heimsmálin, búðarferðir og rabb. Stundum komu systur mínar í heimsókn og drukku með okkur kaffi en þær höfðu af henni svipaða upplifun og ég. Hún ræddi oft heimsmálin, enda fylgdist hún vel með öllu sem var að gerast og las fréttamiðla á hverjum degi á fleiri en einu tungumáli. Hún var hafsjór af fróðleik og visku um lífið sem hún miðlaði óspart og þegar hún talaði um sagnfræði, listir og stjórnmál, hlustaði fólk oft agndofa yfir því sem hún hafði fram að færa. Það var alltaf hægt að fræðast við að hlusta á hana eða ræða áhugamál okkar sem voru handavinna, garðrækt og ferðalög. Eftir hana liggur mikið af fallegri og vandaðri handavinnu, en hún vildi líka leggja sitt af mörkum og heklaði meðal annars tugi teppa sem hún gaf Barnaspítala Hringsins og síðar spítölum á Grænlandi. Þetta lýsir henni vel. Við hjónin fórum í nokkur ógleymanleg ferðalög með henni. Þar má nefna siglingu um Breiðafjörð og ferð norður á Strandir. Þetta voru staðir þar sem rætur hennar lágu og hún naut að heimsækja. Hún var alltaf svo ánægð þegar okkur datt í hug að fara í einhverja bíltúra, hvort sem það var til næsta bæjarfélags eða bara út í sveitina og hafði hún orð á hvað við værum dugleg að fara með „gamlingjana“ í bíltúr, en þar átti hún við sig og hundinn okkar Plató, sem henni þótti mjög vænt um.

Sú væntumþykja var endurgoldin, enda lumaði hún oft á harðfiskbita og öðru góðgæti. Stundum voru heimsótt kaffihús og blaðað í tímaritum og bókum sem henni þótti nauðsynleg næring fyrir sálina. Aldrei fór hún úr húsi nema uppáklædd því hún var mjög smekkleg og átti falleg, klassísk og vönduð föt. Hún var líka einstakur fagurkeri og safnaði á langri ævi mörgum fallegum hlutum, sem hún gaf líka af sínu stóra hjarta til þeirra sem kunnu að meta þá. Á 86 ára afmælisdeginum hlotnaðist mér sá heiður að vera stödd með henni í Færeyjum, en þangað fórum við ásamt eldri borgurum á Siglufirði. Þetta var staður sem hana hafði langað mikið til að heimsækja. Við skemmtum okkur konunglega og fífluðumst mikið, eins og við gerðum oft, en mestu máli skipti hvað hún var sæl og ánægð að eyða þessum degi á þessum stað.

Hún tengdamóðir mín var einstök og yndisleg kona og þakka ég fyrir að hafa fengið að kynnast henni svona náið. Ég hef aldrei kynnst neinum sem bjó yfir slíkri visku og fordómaleysi sem hún átti. Hún tók fjórum börnum mínum á sama hátt og þau væru hennar eigin afkomendur og reyndist þeim ómetanlega vel í alla staði.

Ég kveð hana með miklum söknuði en veit að hún er komin á góðan stað. Elsku tengdamamma, takk fyrir allt sem þú gerðir fyrir mig og með mér. Hvíldu í friði.

Elsku besta amma Stella.

Það er okkur alveg óskiljanlegt að þú sért farin frá okkur og það eru fá orð til yfir það hversu mikið við söknum þín. Það mun taka okkur langan tíma að sætta okkur við að þú ert ekki lengur til staðar með þína miklu ást og umhyggju. Það verður okkur erfitt að koma til Sigló vitandi það að amma Stella verði ekki lengur með okkur.

Við munum þó á endanum sætta okkur við það, því við vitum að nú ert þú umvafin svo mörgum öðrum sem elska þig eins og við gerum. Við erum svo þakklátar fyrir að hafa kynnst þér. Þú kenndir okkur systrum svo margt og eitt það dýrmætasta sem þú kenndir okkur, er að vera þakklátar fyrir lífið. Aldrei höfum við kynnst manneskju sem þakkaði jafn oft fyrir það eitt að fá að lifa svona lengi og að fá að „borga lífinu til baka“ eins og þú orðaðir það. Allar þær minningar sem við fengum að skapa með þér eru okkur ómetanlegar.

Við gerðum svo ótalmarga hluti saman og má þá helst nefna pæjuferðirnar okkar í Portúgal, allar súpurnar sem þú eldaðir fyrir okkur á Kvisthaganum, öll jól og áramót sem við fengum að verja með þér, teppin sem þú heklaðir og sagðir við okkur að það væri „love í hverri lykkju“. Svo rúntarnir yfir á Ólafsfjörð til þess að kaupa meira garn, vindlalyktin sem okkur hefur alltaf þótt svo góð og hvað þú varst hrædd við Plató fyrst þegar þið hittust en eftir að þú kynntist honum urðuð þið bestu vinir. Hann var reyndar alltaf ánægður með þig, enda fékk hann reglulega nammi frá þér ef hann bara myndi „gyssa ömmu“. Það var svo gaman að sjá ykkur gamlingjana saman. Sú minning sem er okkur hvað kærust er sú hvað þú varst alltaf góð við okkur og alla þá ást og hlýju sem þú hefur umvafið okkur frá því við fyrst hittumst.

Þú varst líka svo dugleg að minna okkur systur á hvað þú værir stolt af okkur og að við værum bónusbörnin þín. Ekki af því að við unnum í Bónus heldur af því að þér fannst þú hafa verið heppin að fá svona auka börn. Ekki má svo gleyma

Unu Theodóru og Ólöfu Theodóru sem þú kallaðir okkur systur alltaf og sagðir okkur að Theodóra þýddi guðsgjöf. Okkur er líka minnisstætt hversu fróð og vitur þú varst. Þú kunnir svör og ráð við öllu og það var hægt að tala um allt við þig og fá ráð úr þínum óendanlega djúpa brunni. Það var ótrúlegt að hlusta á þig tala um það sem þú vissir. Þú varst líka svo dugleg að afla þér fróðleiks.

Hvort sem það var um tölvuna þína á öllum erlendu miðlunum sem þú skoðaðir eða úr bókum af bókasafninu sem voru svo gamlar sumar að þær voru skrifaðar með bókstafnum z. Ekki má svo heldur gleyma að þú hafir farið í háskóla á þínum efri árum að gamni þínu. Það sem okkur systrum fannst það fyndið á sama tíma og okkur fannst það svo töff. Elsku amma Stella, við lofum því að halda alltaf efst í huganum dýrmætu minningunum af okkur saman. Þú átt eftir að eignast mun fleiri barnabarnabörn og við lofum þér því amma, að þau fá öll að heyra fullt af sögum um þig.Hafðu það sem allra best, elsku amma Stella, við elskum þig svo heitt.

Þínar rúsínu- og rjómabollur,

Aðalheiður Benedikta – eða amma Benedikta eins og börnin mín kölluðu hana alltaf – var einstök kona í okkar lífi. Börnin þekktu hana af kærleika og gjafmildi – og um leið af miklum húmor og þeirri gleði og þakklæti sem einkenndu hana sífellt meira eftir því sem á ævina leið. Þetta voru ríflega 25 ár sem við áttum samleið sem tengdamóðir og tengdadóttir og fyrir tímann með henni er ég innilega þakklát. Það sem ég tók alltaf mest eftir í fari Aðalheiðar, umfram það sem börnin mín sáu svo skýrt, var hennar mikli fróðleiksþorsti og þörf fyrir að rannsaka og skilja þá hluti sem áttu hug hennar. Það var saga og réttindabarátta kvenna bæði erlendis og hér heima, miðaldir hér á landi og í Evrópu og svo guðfræði, sérstaklega kvennaguðfræði, sem fönguðu huga hennar mest. Hún kallað þetta grúsk og forvitni en hún náði seint á ævinni að skrifa ritgerðir um kvennasögu sem birtust í tímaritum og bókum. Hún settist líka á skólabekk í Háskóla Íslands eftir að flytja til Reykjavíkur á sjötugsaldri í kjölfar andláts Halldórs mannsins síns sem var sýslumaður Skagfirðinga öll þeirra síðustu ár saman.

Hér syðra sótti hún í nokkur ár námskeið í sagnfræði, bókmenntum og kynjafræði. Það fór ekki framhjá neinum sem þekkti Aðalheiði vel að þarna var hún að taka upp þráð sem hafði slitnað á unglingsárum og það ekki sársaukalaust.

Aðalheiður hefði án nokkurs vafa lagt fyrir sig langt háskólanám og sennilega eytt starfsævinni við einhvers konar rannsóknir ef hún hefði átt þess kost. En Ísland, og heimurinn allur, var öðru vísi um miðja síðustu öld og örlög kvenna mótuðust af þröngum skorðum sem samfélagið setti þeim. Hún fékk hins vegar að sjá tímana breytast og gladdist mjög yfir jákvæðri þróun jafnréttismála og verulega auknum tækifærum kvenna til að gera sig gildandi á öllum sviðum bæði hér heima og erlendis. Ég hugsa með þakklæti til hennar fyrir stuðning og hvatningu í minn garð og barnanna og gleðst einnig yfir því að hún sjálf fékk að lokum tækifæri til þess að sinna því því sem hugur hennar stóð alltaf til. Sjálf var Aðalheiður innilega þakklát fyrir sitt líf. Hún átti mjög fallegt ævikvöld þar sem hún las hvern dag dagblöð á þremur tungumálum, sem hún hafði að mestu kennt sér sjálf, heklaði teppi í hundraðavís til fjáröflunar fyrir Barnaspítalann og bágstödd börn víða um heim og hafði yfir fögur ljóð og vitur sem höfðu fylgt henni í gegnum lífið. Það var fallegt að sjá góðvildina og þakklætið sem einkenndu hana æ meir eftir því sem árin liðu. Börnin okkar Jóns Orms, Klara Benedikta, sem ber nafn ömmu sinnar, og Tómas Jökull, syrgja yndislega ömmu.

Börnum og barnabörnum Aðalheiðar votta ég mína dýpstu samúð.

Ég kveð þessa dugmiklu, kláru og góðu konu af virðingu og með djúpu þakklæti.

Blessuð sé minning hennar.