Guðrún Freysteinsdóttir

Guðrún Freysteinsdóttir tengdamóðir mín er fallin frá. Alltaf tók hún vel á móti mér með bros á vör og sló á létta strengi. Guðrún vildi hafa líf í kringum sig, helst hafa fólkið sitt hjá sér en hélt líka góðum tengslum við vini sína. Alltaf var manni boðið eitthvað í gogginn og oftar en ekki var það eitthvað heimabakað. Hún var viljug að bjóða fólki bæði í mat og kaffi. Lengi vel mættu þau Guðrún, Garðar og Inga í mat til okkar á mánudögum. Eftir matinn horfðum við á fréttirnar og Kastljósið og sumir fengu sér líka blund yfir sjónvarpinu.

Á Byggðarenda tókum við oftar en ekki í spil og þá varð rommí fyrir valinu, keppnin var hörð þótt sumir segðu að þeim væri sama hver ynni. Henni fannst líka gaman að leggja kapal. Hún var mikil handavinnukona og var alltaf með eitthvað á prjónunum. Hún tók handavinnuna með sér hvert sem hún fór og prjónaði í bílnum ef farið var út úr bænum.

Við Rúna Björg ferðuðumst töluvert með þeim hjónum Guðrúnu og Garðari, meðal annars til Lúxemborgar. Þaðan átti Guðrún góðar minningar og var gaman að fá að heimsækja hennar fornu slóðir með þeim Garðari. Við fórum líka eftirminnilega ferð í kringum landið og aðra til Vestmannaeyja en þangað hafði Guðrún aldrei komið áður. Guðrún vildi fara í Ribsafari en úr því varð ekki því það vorum við sem þorðum ekki en Guðrún var hvergi bangin. Ef veðrið var gott fórum við stundum í bíltúr í Hverahlíð, sumarbústaðalandið á Reykjum í Ölfusi þar sem faðir hennar byggði bústað sem Guðrún dvaldi mikið í sem barn með foreldrum sínum og seinna einnig með sínum börnum. Þessi staður var henni afar kær. Eftir að bústaðurinn var rifinn útbjó fjölskyldan litla laut með nestisborði og þar höfum við ósjaldan gætt okkur á dýrindisnesti og drukkið heitt súkkulaði með.

Ég minnist Guðrúnar af hlýhug og er þakklátur fyrir að hafa kynnst henni. Margs er að minnast og minningarnar lifa áfram.

Elsku amma, mér fannst best að kúra hjá þér í sófanum og spila við þig. Alltaf þegar ég kom sagðir þú: „Neiiih, er þetta ekki litli sólargeislinn minn?“ og brostir þínu breiðasta brosi. Mér fannst gott þegar þú last bókina um Lalla músastrák fyrir mig. Þú sýndir alltaf áhuga á öllu sem ég gerði og þér fannst svo gaman að heyra mig spila á fiðluna fyrir þig. Þú gerðir alltaf allt fyrir mig sama hvað það var.

Takk fyrir allar góðu stundirnar elsku amma mín.

Ég man að þegar ég kom í heimsókn sat amma oft í sófanum að prjóna eða horfa á sjónvarpið. Síðan leit hún upp og sagði: „Hæ litli ljúfur.“ Stundum fórum við í Hverahlíð saman og fengum okkur eitthvað gott að borða. Mér fannst alltaf gott að heimsækja hana því mér fannst góður andi svífa um í loftinu hjá henni.

Veistu ef þú vin átt

þann er þú vel trúir

og vilt þú af honum gott geta.

Geði skaltu við þann blanda

og gjöfum skipta,

fara að finna oft.

(Úr Hávamálum)

Kári Rafn.

Amma mín, Guðrún Freysteinsdóttir, er dáin. Hún hefur alltaf verið í miklu uppáhaldi hjá mér. Hún passaði mig þegar ég var lítil og ég man það enn svo vel. Við sátum saman við gluggann í borðstofunni og leituðum að gulum strætó. Hún sagði mér sögur um Bangsímon og litla kettlinga og hún sagði, eins og við okkur öll, barnabörnin og barnabarnabörnin: „Hver er sætust og bestust?“ Þegar hún huggaði mig tók hún utan um mig og sagði „litla ljúfan og stúfan og stúfan og ljúfan.“ Þegar lífið lék mig grátt á fullorðinsárunum tók hún utan um mig og vaggaði mér fram og aftur eins og þegar ég var lítil. „Lífið er ekki alltaf sanngjarnt,“ sagði hún eitt sinn og mér líður svolítið þannig núna þótt ég viti líka hversu þreytt hún amma var orðin og tilbúin að kveðja. Hún var til fyrirmyndar í öllu því sem hún tók sér fyrir hendur. Hún var líka góð langamma og dóttir mín, Dýrfinna, fékk að kynnast því að eiga hana sem ömmu. Við Sveinn, maðurinn minn, giftum okkur í garðinum hjá ömmu og afa á Degi íslenskrar náttúru. Heimili þeirra var okkur alltaf opið. Amma var gullfalleg og glæsileg. Hún hafði góðan smekk og byggði upp fallegt heimili með afa, fullu af dætrum og málverkum og fallegum munum. Hún hafði gott auga fyrir þannig löguðu og við fórum stundum saman á listsýningar. Hún mætti líka alltaf á sýningarnar mínar og skoðaði listaverkin hjá grasrótarsenunni af áhuga. Hún var ung kona á áhugaverðum tímum á Íslandi. Ísland var nýorðið sjálfstætt ríki og var að móta sig sem slíkt. Einn hluti af því ferli var að eignast listamenn; listmálara, skáld og tónskáld til að fanga þjóðarandann á striga eða í ljóði til að undirstrika fyrir umheiminum: við erum þjóð. Þegar ég hugsa til ömmu finnst mér eins og öll ljóðin frá þessum tíma séu um hana og að nú, þegar hún er farin, hljóti allar bækurnar að standa auðar í hillunni. Amma skilur eftir tómarúm sem þarf að venjast. Við áttum góða stund saman síðast þegar við hittumst, aðeins nokkrum dögum áður en hún kvaddi. Amma hafði verið á líknardeild Landspítalans í Kópavogi síðustu vikurnar og þar fór vel um hana. Við héldumst í hendur og hlustuðum á Elly Vilhjálms, fengum okkur eplaköku með rjóma og létum fara vel um okkur. Ég er þakklát fyrir þessa stund og ég verð ævinlega þakklát fyrir að hafa átt Guðrúnu Freysteinsdóttur sem ömmu. Ég kveð hana með ljóði sem faðir hennar skrifaði skömmu áður en hann kvaddi þennan heim.

Sígur fögur sól í hafið

Elsku amma mín, Guðrún Freysteinsdóttir, er nú farin á vit ævintýra. Ég þakka fyrir hversu friðsæl hún var og að okkur Gulla lánaðist að kveðja hana daginn áður en hún fór.

Fyrstu árin mín bjuggu amma, afi og þrjár móðursystra minna í Lúxemborg. Ein af mínum fyrstu minningum er þegar ég lagði land undir fót fjögurra ára gömul og heimsótti þau í „Bolandið“. Minningin er góð. Ég átti afmæli og fékk gjafir, en amma orðaði það oft hversu mikið hún hafi vorkennt mér að vera fjarri mömmu minni. Henni var annt um að nánir væru saman. Sjálf vildi hún alltaf hafa okkur hjá sér, stelpurnar og barnabörnin, og síðar barnabarnabörnin tvö. Tengdabörnin áttu líka sérstakan stað í hjarta hennar.

Amma mín var án efa færari en flestar húsmæður. Það átti hún að þakka því hversu mikla gleði hún upplifði við umönnun dætra sinna og afkomenda, þeirri natni sem hún sýndi við húsverk og heimilishald, og ekki síst við matseld. Heima hjá ömmu og afa á Byggðarenda átti ég alltaf góða máltíð vísa og desert að henni lokinni. Það var huggun að koma þangað á unglingsaldri og njóta þess að borða góðan mat og spila rommí við ömmu.

Þegar Gulli, maðurinn minn, kom til sögunnar komum við oft á Byggðarenda í fjölskylduboð og áttum góðar stundir með ömmu, afa og frænkum mínum. Þar ríkti væntumþykja og gleði, og eftirminnilegt hversu bjart var yfir okkur í borðstofunni og sparistofunni, prýddri dásamlegum útsaumuðum púðum eftir hana ömmu mína.

Amma var hógværust hannyrðakvenna og tók aldrei í mál að vera hrósað fyrir verk sín. Á kvöldin kom hún sér fyrir í sjónvarpsherbergi þeirra hjóna og prjónaði, saumaði út eða stoppaði í sokka. Hún var iðin við lestur og las bækur af skyldurækni, hvort sem henni líkaði þær eður ei. Eins sóttu þau afi leikhúsin og fóru þangað snyrtileg til fara eins og þau voru alltaf. Amma lét okkur vita hvort henni hefði líkað verkin eða ekki. Hún fylgdist með bókmenntum og listum, sótti sýningar sér til fræðslu og gamans, og las blöðin daglega.

Þegar leið á ævikvöld ömmu þótti mér vænt um hversu náin tengsl hún átti við Piu Maríu frænku mína sem verður fermd nú í vor. Ég minntist þess oft að hafa sjálf verið lítil ömmustelpa og fann þá hve dýrmæt ævin er, og hvernig hlutverk okkar breytast. Amma varð sýnilega glöð í hjartanu þegar Pia birtist í dyragættinni. Henni leyfðist að knúsa ömmu sína og kyssa þrátt fyrir faraldurinn. Ég er viss um að þessi faðmlög voru ómetanleg fyrir ömmu á þessu stigi lífs hennar og fann oft hversu þakklát ég var fyrir þessa litlu björtu manneskju, og eins fyrir yngri bróður hennar, hann Kára Rafn, og fyrir Styrkár son minn og Dýrfinnu systurdóttur mína. Börnin áttu það til að spila á hljóðfæri fyrir ömmu sína sem henni þótti mjög vænt um.

Guðrún Freysteinsdóttir var elskuverð og elskandi eiginkona, móðir, amma og langamma, tengdamamma og tengdaamma. Verk hennar, brosmildi og hlýja báru elsku hennar alltaf ótvírætt vitni.

Ég dái þig að eilífu, amma! Takk fyrir að sýna mér leyndarmálið um húsverkin.

Þín Katla

Ég minnist Guðrúnar Freysteinsdóttur, frænku minnar, með hlýhug. Ég kallaði hana Gunnu í Byggðaenda, þar sem hún og Garðar hafa búið. Þegar ég lít yfir farinn veg, koma margar skemmtilegar minningar upp. Þegar ég var lítill var gaman að hitta ykkur í bústaðnum og sundlauginni í Hveragerði. Ég man þegar ég fór í „interrail-ferð“ um Evrópu, fyrir margt löngu, þá var upphafsstaður ferðarinnar hjá ykkur í Luxembourg. Það var svo fallegur staður sem þið bjugguð á í Luxembourg, og var tekið á móti manni eins og konungi. Guðrún, Þú kunnir að fagna lífinu. Það sást á þeim fjölmörgu rausnarlegu jóla- og afmælisboðum, sem þið hélduð í Byggðaenda, en þar var maður alltaf aufúsugestur. Þegar veislu var að ljúka var iðulega spurt: Nonni viltu ekki vera lengur? Eins hefur verið gaman að hitta ykkur við jólatrjáatínslu í Kötlugili. Ég tók fljótt eftir því að þú hafðir alltaf mikinn áhuga á því hvað ég væri að gera, og hvað ég hefði fyrir stafni. Gunna, ég vona að hlýhugurinn og kærleikurinn, sem ég upplifði frá þér, muni fylgja mér áfram, nú þegar þú ert gengin á vit forfeðranna. Ég bið að heilsa afa Freysteini og ömmu Þorbjörgu. Ég held að þú megir vera mjög stolt af þínu lífi og af börnunum þínum og barnabörnum. Allt gott fólk. Guð geymi þig Guðrún og megir þú hvíla í friði. Guðrún, takk fyrir mig! Þín verður saknað. Með kærri kveðju,