Jón Tómasson

Pabbi var einstakur maður, örugglega einn af bestu pöbbum landsins. Það var ekkert sem hann ekki gerði fyrir okkur krakkana. Hann var duglegur að hafa okkur með sér þegar hann var að bardúsa eitthvað. Við lærðum mikið af því að fá að fylgjast með og búum vel að því nú á fullorðinsárum. Pabbi var fámáll en á sama tíma glettinn og mikill húmoristi. Við eigum ótal minningar um einstakan mann sem munu ylja okkur um ókomna tíð. Takk fyrir allt elsku pabbi. Það var um vorið 2012 sem ég hitti þig fyrst, tilvonandi tengdaföður minn Jónsa Tomm. Ég áleit að nú þyrfti ég að hafa mig alla við og sýna mínar bestu hliðar til að komast í þinn innsta hring, það var alröng ályktun. Strax í hittingi tvö þegar ég kom í kaffi með Bergi til ykkar Þóreyjar fann ég að hér small ég inn, þrátt fyrir mín brussulæti og algjörlega misheppnaða tilraun til að koma nú vel fyrir. Boðið var upp á kaffi og vöfflur og auðvitað náði ég að sprauta úr rjómasprautunni yfir borðið, upp á vegg og yfir þig allan, brjóta í mér framtönn á kaffibollanum og það fór ekki framhjá þér hvaða brussa var mætt á staðinn! En við náðum strax vel saman og ég var ekki lengi að átta mig á því að þú varst húmoristi og fannst fátt skemmtilegra en að fíflast aðeins með fólkinu þínu og mér, sem að mörgu leyti er frábært því þú varst svo rólegur, yfirvegaður, ekki mikið fyrir hávaða né athygli sem er alger andstæða við mig. En sagt er að ólíkar manneskjur nái vel saman og það átti við um okkur.

Við áttum okkar augnablik (sem ég segi ekki upphátt) oft og mörgum sinnum og flestir ef ekki allir fjölskyldumeðlimir hristu stundum hausinn yfir okkur.

Knúsin þín voru ekki mjög mörg en það síðasta sem ég fékk, heima hjá ykkur Þóreyju fyrir framan stólinn þinn, er mér afar dýrmætt, sem og síðustu dagar þínir hér með okkur.

Elsku Þórey stóð eins og klettur þér við hlið alla ykkar tíð sem og börnin þín. Þið eruð svo samheldin fjölskylda, góð í því að búa til minningar en eigum þó engar frá útlöndum með þér því þú eignaðist aldrei vegabréf! Hvað var það Jónsi? En við náðum þér á Þjóðhátíð, meira að segja tvisvar, og þér leiddist sú skemmtun ekki.

En margs er að minnast og þín verður sárt saknað; í grautnum á laugardögum, þegar tréð verður skreytt fyrir jólin, á rúntinum á gamla eðalvagninum en við munum hugga og hlýja hvert öðru með góðum minningum um góðan mann.

Elsku Þórey, tengdamóðir mín, Tommi, Ragga, Bergur, Stína og allir hinir, knús á ykkur og okkur öll.

Mikið sem ég á eftir að sakna þín kæri vinur minn Jónsi Tomm.

Þegar við krakkarnir hugsum til Jónsa afa er margt sem kemur upp í hugann. Okkur fannst hann alltaf svo hávaxinn, hann náði út fyrir sófann og stólinn sinn líka. Aðaleinkenni afa voru ullarbolur, köflótt skyrta, svört axlabönd og ullarsokkar. Það var engin fyrirstaða að vera í dúnúlpu þótt sólin skini, alla vega í dúnvesti.

Afi var svoddan grallari og prakkari, brasaði margt með okkur sem engum öðrum hefði dottið í hug að gera eins og t.d. að draga okkur á sleðum á áramótabrennuna þar sem öll fjölskyldan hittist árlega. Við náðum honum meira að segja með á Þjóðhátíð í Eyjum sem er ákveðið afrek út af fyrir sig.

Hann lagði það nú ekki í vana sinn að segja nei við okkur börnin, ís í brauði og skutl á gömlu Súkkunni eru þar efst á blaði ... þótt maður hafi nú ekki alltaf endað á réttum stað.

Afi var mjög heimakær og í seinni tíð leið honum best inni í stofu í stólnum sínum góða. Þar sat hann með spenntar greipar á brjósti að horfa á þættina sína á dönsku stöðinni, var að leggja kapal í tölvunni sinni eða stússa í skúrnum.

í fjölskyldunni okkar er mikið spilað þótt það sé aðallega við ömmu okkar Þóreyju. Þá höfðum við það oftast í huga að bjóða afa að vera með okkur í öllum skemmtilegu spilastundunum, vitandi það fyrir fram að svarið yrði líklegast neitandi. Hann dró sig oft í hlé og vildi fylgjast með en hafði augljóslega gaman af að fá okkur í heimsókn og heyra hvað við höfðum að segja. Sama hvað við reyndum til þess að fá hann til að spila með okkur virkaði ekkert. Þó gerðist það að eitt barnabarnið, Agnes Vala, fékk hann til að eiga við sig spilastefnumót vikulega í heilan vetur. Þá var hann búinn að fara í bakarí og kaupa sætabrauð og auðvitað var til afakex. Þetta sýnir okkur öllum að Jónsi afi lét sig hafa það að gera ótrúlegustu hluti með okkur af góðmennsku og væntumþykju.

Við erum þakklát fyrir árin okkar með afa og eigum eftir að sakna hans mikið.

Á mínum sokkabandsárum átti ég mörg sporin niður Spítalaveginn og endaði oft í Lækjargötu 6. Þar bjó föðurbróðir minn, Tómas Jónsson, ásamt Huldu Emilsdóttur, konu sinni og börnum. Þar var líka föðuramma mín, hún Sigurlína Sigurgeirsdóttir frá Öngulsstöðum. Elstir barnanna voru Jón, Skjöldur og Hreinn, 12 til átta árum eldri en ég. Skjöldur lést 2013 og nú er „Jónsi Tomm“ einnig horfinn í sumarlandið. Þeir voru kallaðir „Tommarar“, eins og aðrir í okkar ætt. Ég leit upp til þessara frænda minna, sem mér þóttu vaskir drengir og góðir. En Lækjargata 6 var hús frá byrjun síðustu aldar og um miðja öldina tóku þeir feðgar, Jónsi og Tommi, til við að byggja nýtt veglegt hús við Hafnarstræti 21.

Mér þótti mikið til um bygginguna og vildi hjálpa til. Átta ára pjakkurinn prílaði ég upp á efsta pall. Þá voru frændur mínir í óðaönn að negla niður mótatimbur undir plötuna yfir efri hæðinni. Ég hafði með mér hamar og byrjaði að negla. „Heyrðu mig nú frændi sæll; ef þú ætlar að verða smiður verður þú að byrja á að halda rétt á hamrinum. Og til þess að naglarnir gangi niður er mikilvægt að hitta á haus þeirra í hverju höggi, ekki bara í einu af hverjum tíu,“ sagði Jónsi frændi minn, með örlitlum stríðnistón, en samt örvandi. Síðan hjálpaði hann mér við að ná tökum á hamrinum og mér fannst ég vera orðinn maður með mönnum.

Jónsi Tomm hélt tryggð við gömlu Akureyri, Innbæinn, líkt og Tommi faðir hans. Þeir fundu lóð fyrir nýja húsið skammt frá æskuheimilli beggja í Lækjargötu 6. Á brekkubrúninni norður og upp af því húsi var „Láró“, hús Lárusar Rist. Þar fann Tommi Huldu sína Emilsdóttur. Næsta hús við Láró var eitt sinn bústaður hjúkrunarnema. Þangað sótti Jónsi sína konu, Þóreyju Bergsdóttur frá Vestmannaeyjum. Þau byggðu sitt bú í nýja húsinu við Hafnarstræti. „Það er ástæðulaust að fara yfir lækinn ef hægt er að komast hjá því,“ sagði Jónsi og hló dátt, þegar hann sagði mér þessa sögu á ættarmóti forðum. Einu sinni reyndi hann þó fyrir sér í Reykjavík. Réð sig þangað til starfa á verkstæði strætisvagnanna. Þar hitti ég hann eitt sinn galvaskan. Þá bauð hann mér í bíltúr á Ford Junior, sem hann átti, A-188. Ég var upp með mér strákurinn af bíltúrnum, en þó örlítið smeykur, því frændi minn ók ógurlega hratt, að mér fannst. En Jónsi fann sig ekki í höfuðstaðnum og var innan skamms kominn aftur í Innbæinn á Fordinum.

Í minningunni finnst mér að „Jónsi Tomm“ frændi minn hafi oftast verið kátur, hlýr, skemmtinn og kannski örlítið stríðinn. Við hittumst síðast í garðinum á Höfðanum, þar sem við vorum að dytta að leiðum forfeðra okkar.

„Heyrðu frændi, þetta er rammskakkt hjá þér,“ sagði Jónsi þegar ég var að reyna að festa upp platta með nafni afa hans og nafna, Jóns Emils Tómassonar. „Þú hefur lítið lagast síðan þú varst að negla í Hafnarstrætinu forðum, en það má nota þig frændi,“ bætti hann svo við og glotti stríðnislega. Ég vissi að þetta var meint sem hrós.

Góða ferð frændi sæll og bestu þakkir fyrir samveruna.

Jón Tómasson svili minn hefur kvatt okkur í hinsta sinni, eftir nokkur veikindi.

Hann var Akureyringur í hjarta sínu og átti þar stóran og góðan hóp ættmenna.

Kynni okkar hófust fyrir mörgum árum þegar hann og Þórey, mágkona mín, hófu búskap á Akureyri, en þar bjuggu þau alla tíð.

Í fyrstu voru heimsóknir okkar á milli þegar eitthvað var um að vera í fjölskyldunni, þá aðallega kringum börnin okkar, sem eru á líkum aldri, en einnig hittumst við í Vestmannaeyjum, en þar bjuggu tengdaforeldrar okkar Jóns og mágur.

Þegar börnin uxu úr grasi og leiðin á milli okkar virtist styttri, með betri vegum og bílaeign, fórum við að hittast oftar, stundum fyrir norðan eða hér fyrir sunnan.

Alltaf var jafn gott að koma til þeirra Jóns og Þóreyjar og voru þau glaðir og gjafmildir gestgjafar.

Þá kynntist ég Jóni betur og hans góðu fjölskyldu. Hann var hæglátur maður, ljúfur og lipur í samskiptum og umburðarlyndur en á þessa kosti hans reyndi stundum þegar við Þórey vorum í essinu okkar, sem kom fyrir.

Við hjónin ferðuðumst heilmikið með þeim, fórum í skemmtilegar og fróðlegar dagsferðir um nágrennið, bæði norðan heiða og sunnan. Alltaf var haft með vel útilátið nesti og eins bjuggum við okkur vel, eins og margar skemmtilegar myndir frá þessum ferðum sýna, en á þeim myndum erum við oft kappklædd við nestisneyslu úti í náttúrunni, og það, vel að merkja, þótt við séum í norðlenska sumrinu.

Nokkrum sinnum dvöldum við vikulangt saman, í sumarbústöðum, víðsvegar, og var Maggi mágur okkar stundum með í för, ef um haustferð var að ræða kom það fyrir að berjatínsla freistaði maka okkar, en hjá okkur Jóni var það ekkert sérstakt áhugamál.

Þetta voru skemmtilegir tímar, sem gott er að minnast, þar sem gleði og vinátta voru allsráðandi og átti Jón ekki síst þátt í því með sinni góðu nærveru. Ég minnist þessara samverustunda með gleði og þakklæti nú þegar ég kveð Jón og bið honum Guðs blessunar, um leið og ég sendi fjölskyldu hans innilegar samúðarkveðjur.

Hröð er förin

örskömm dvöl

á áningarstað.

Verum því hljóð

hver snerting er kveðja

í hinsta sinn.

(Birgir Sigurðsson)