Elska stærðina á íslenskum ísum

Í Versló er tómlegt um að litast, enda allir búnir í prófum og komnir út í sumarið. Þó er einn bekkur þar sem ekki fær kærkomið frí alveg strax, því hann fylgir dönsku skólakerfi. Nám í Norður-Atlantshafsbekknum er í boði fyrir ungmenni frá Íslandi, Færeyjum, Grænlandi og Danmörku. Nemendur mynda menntaskólabekk sem á þremur árum fær bæði faglegt og menningarlegt nám frá þessum fjórum löndum. Bekkurinn, sem nú er staddur á Íslandi, var sá fyrsti sem myndaður var í þessu þróunarverkefni en þau hófu nám fyrir tveimur árum í Danmörku og dvöldu þar í heilan vetur. Síðastliðið haust héldu þau til Færeyja þar sem dvalið var eina önn og í janúar kom hópurinn svo til Íslands.

Blaðamaður hitti fjórar hressar stúlkur, eina frá hverju landi, og fékk þær til að segja frá hvernig það er að eyða menntaskólaárunum á flakki á milli landa. Ivaana, Caroline, Angela og Svava hafa kynnst vel og eru góðar vinkonur. Þær eru allar ánægðar að hafa valið þennan kost og hefðu alls ekki viljað missa af þessari reynslu.

Ákvað að grípa tækifærið

Hvernig fréttuð þið af þessu og af hverju völduð þið að taka menntaskólann í Norður-Atlantshafsbekknum?

Ivaana Ég frétti af þessu þegar ég var sextán ára og þá skiptinemi á Ítalíu. Mamma sendi mér upplýsingar og sagði mér að skoða þennan möguleika. Ég varð strax mjög spennt. Ég sótti samt um til vara menntaskóla í Grænlandi en langaði samt mest í þennan bekk. Mér finnst svo skemmtilegt að ferðast. Ég sótti svo um og komst inn í bekkinn.

Caroline Ég var líka skiptinemi, í Frakklandi, þegar ég heyrði af þessum bekk, en foreldrar mínir lásu um hann í blöðunum. Ég gat ekki hætt að hugsa um þetta og vissi að ef ég myndi ekki sækja um, myndi ég sjá eftir því það sem eftir væri. Þannig að ég sló til og hér er ég. Norður-Atlantshafssvæðið hefur alltaf átt sér stað í mínu hjarta þar sem afi minn vann mikið á Grænlandi sem jarðfræðingur. Ég hafði farið þangað einu sinni með honum. Ég hafði líka einu sinni farið til Færeyja með skólahljómsveitinni minni og líka farið í ferð til Íslands með foreldrum mínum.

Angela Ég er frá Kollafirði, litlum þúsund manna bæ í Færeyjum. Einn kennari minn sagði mér frá þessum skóla en ég sagði strax nei; mér fannst þetta hljóma mjög stressandi. En svo fór ég að hugsa þetta betur og hugsaði að þetta yrði frábær reynsla. Nú sé ég ekki eftir því.

Svava Ég sá auglýsingu á Facebook þar sem kynning á bekknum var auglýst. Ég mætti á kynninguna og eftir það var ég ekki alveg viss. En ég hugsaði mjög mikið um þetta og þrátt fyrir að vera í vafa ákvað ég að sækja um. Þetta var tækifæri sem ég varð að grípa og ég sé heldur ekki eftir því.

Ólík skólakerfi

Af rúmlega þrjátíu nemendum sem hófu nám við bekkinn fyrir tveimur árum eru 22 eftir.

Svava Það duttur nokkrir út. Fyrir okkur Íslendingana var tungumálið hindrun en allir hinir krakkarnir tala reiprennandi dönsku. Námið var líka of erfitt fyrir suma en við fylgjum dönsku menntaskólanámi.

Caroline Okkur finnst að kennarnir hér hafi ekki gefið okkur nógu mikið af verkefnum, miðað við það sem við erum vön.

Ivaana Það kemur í bylgjum, stundum er mikið að gera.

Svava Kerfin eru svo ólík. Á Íslandi eru stanslaus lítil próf allt árið en í Danmörku eru nánast engin próf, nema stór lokapróf. Við í bekknum fáum líka einkunnir fyrir að taka þátt í tímum og það er mikilvægt í danska kerfinu, en á Íslandi skiptir meira máli að ná árangri í skriflegum prófum.

Djömmuðum hljóðlega

Bekkurinn hóf sem fyrr segir nám í Danmörku og gengu krakkarnir þá í skóla í Helsinge, bæ norður af Kaupmannahöfn. Þar bjuggu þau í sérútbúnum gámum, nema Danirnir sem bjuggu hjá foreldrum sínum. Í gámunum var bað og lítil eldunaraðstaða.

Hvernig fannst ykkur að vera í ókunnugu landi og þurfa að sjá um ykkur sjálf?

Angela Mér fannst það spennandi. Mér fannst ég tilbúin til að sjá um mig sjálf og tókst það vel. Það gat líka verið mjög þreytandi. En það var gaman meðan á því stóð.

Svava Mér fannst gaman að prófa að standa á eigin fótum og það var auðvelt að aðlagast nýjum rútínum. En það erfiðasta fyrir mig var það að ég kunni ekki nóg í dönsku og skildi nánast ekkert sem kennarnir voru að segja. Það tók nokkra mánuði að ná tökum á málinu og þá eignaðist ég vini og allt varð miklu betra.

Ivaana Við vorum fljót að eignast góða vini í bekknum og erum mjög náin. Við hittumst oft og lærðum saman og borðuðum saman.

Caroline Við þekkjumst miklu betur en krakkar gera í venjulegum bekk.

Ivaana Það var svolítið um partístand í byrjun í Danmörku en það lagaðist fljótt.

Caroline Já, nágrannarnir kvörtuðu smá, en ég held ekki að krakkarnir hafi haft mjög hátt.

Svava Við máttum ekki spila tónlist eftir tíu.

Fóru þið eftir öllum reglum?

Caroline Opinbera svarið er; að sjálfsögðu.

Svava Það var alls ekki bara verið að skemmta sér, við þurftum líka að læra.

Ivaana Við djömmuðum mjög hljóðlega.

Stelpurnar skella upp úr.

Allir vinalegir í Færeyjum

Næst lá leiðin til Færeyja og þar bjuggu flestir krakkarnir hjá fjölskyldum, nema Færeyingarnir sem bjuggu heima. Skólinn var staðsettur í smábæ í Kambsdal.

Caroline Þetta var vindasamasti staður í heimi held ég. Við bjuggum við mismunandi aðstæður; ég bjó á heimili hjá fjölskyldu.

Ivaana Við bjuggum nokkrar saman og þurftum að elda sjálfar ofan í okkur, en vorum með stuðningsfjölskyldu. Við elduðum mikið lax, kartöflur, pasta og súpur. Ég var mjög hrifin af Færeyjum.

Svava Það er svo fallegt þarna og allir eru svo vinalegir!

Angela Takk!

Þær hlæja dátt.

Caroline Eina vesenið var að komast á milli. Samgöngur voru lélegar. Sumir voru nálægt skólanum en aðrir mjög langt í burtu. Við sem vorum nálægt hvert öðru hittumst oft fyrir utan skóla og héngum saman og horfðum á bíómyndir. Strætókerfið í Færeyjum er hræðilegt.

Angela Algjörlega.

Ivaana Við vorum svolítið límd saman.

Caroline Við vorum náin eftir Danmerkurdvölina en eftir Færeyjar erum við svakalega náin.

Angela Ég bjó hjá foreldrum mínum og það var rosalega langt fyrir mig að fara í skólann. Ég þurfti að fara í strætó einn og hálfan tíma hvora leið. Ég þurfti að vakna sex á morgnana. En mér líkaði samt við skólann, þótt ég væri stundum þreytt.

Svava Helmingur bekkjarins þurfti einmitt að ferðast svona á milli frá Þórshöfn til Kambsdals.

Risastórir ísar

Eftir jólafrí í heimalöndum sínum var haldið til Íslands. Krakkarnir voru mættir hér í byrjun janúar og eftir sóttkví á hóteli héldu sumir þeirra til fósturfjölskyldna en aðrir búa nokkrir saman eða í herbergjum á stúdentagörðum.

Svava Ég bý heima og tveir bekkjarfélagar búa heima hjá mér, stelpa frá Grænlandi og stelpa frá Danmörku.

Angela Ég bý hjá fjölskyldu í Vesturbæ þar sem ég bý í kjallaranum með fósturbróður mínum. Við erum orðin góðir vinir.

Caroline Ég bý í Hafnarfirði. Mér finnst ég stundum einangruð því ég er svolítið langt í burtu frá hinum, sem búa flest í Reykjavík.

Hvernig líkar ykkur á Íslandi?

Ivaana Mér finnst frábært hér. Það er mjög ólíkt dvölinni í Færeyjum. Við í bekknum erum mikið saman en það er öðruvísi.

Caroline Hér er miklu meira hægt að gera þar sem við erum í borg. Í Færeyjum þurftum við að vera duglegri að finna upp á einhverju skemmtilegu.

Hvað hefur komið ykkur helst á óvart á Íslandi?

Angela Stærðin á ísum!

Caroline Já! Stærðirnar hér eru svolítið amerískar.

Ivaana Við erum sko ekki að kvarta!

Caroline Það erfiðasta sem við höfum lent í hér er hversu ólík skólakerfin tvö eru. Við höfum aðeins verið að deila um það mál. Svo var líka Covid. Við erum auðvitað fyrsti bekkurinn þannig að það eru allir enn að læra inn á þetta.

Eldgosið stendur upp úr

Í júní lýkur Íslandsdvölinni og halda ungmennin til síns heima yfir sumarið. Í haust hittast þau svo aftur á Grænlandi þar sem þau koma til með að búa í heilt ár.

Verðið þið leiðar að yfirgefa Ísland?

Caroline Já, en líka spenntar fyrir Grænlandi.

Ivaana Ég mun sakna skólans hér. Mér líkar mjög vel við hann og heita matinn sem við fengum hér daglega í hádeginu.

Angela Við munum líka sakna sundlauganna.

Ivaana Það eru mjög fáar sundlaugar á Grænlandi.

Hvað stendur upp úr?

Þær svara allar einum rómi: Eldgosið!

Caroline Það var líka gaman um síðustu helgi þegar við fórum norður í nokkra daga.

Ivaana Við höfum ferðast töluvert. Ég er næstum búin að fara hringinn, bæði meðfram suðurströndinni og svo norður.

Lærir miklu meira

Hvað myndu þið segja við krakka sem eru að íhuga að sækja um í Norður-Atlantshafsbekknum?

Svava Þetta er einstakt tækifæri sem ekki ætti að láta fram hjá sér fara.

Caroline Já, og þótt þetta sé alveg erfitt verður skólinn skemmtilegur því við skemmtum okkur svo vel saman. Svo lærir maður svo miklu meira en í venjulegum menntaskóla. Ein ástæða fyrir því að ég valdi þennan skóla er sú að ég fæ að upplifa menningu annarra þjóða og kynnast ólíku fólki. Það er svo margt sem er ólíkt á milli þessara landa, þótt við búum öll hér á norðurhveli jarðar.