Hveitilengjur eða nýrnabaka?

Ekkert lið mætti eins peppað og glatt til leiks á EM í knattspyrnu í sumar og Ítalir. Það var engu líkara en þeir kæmu þráðbeint af hugarfarsnámskeiði hjá Jóni Jónssyni og Friðriki Dór í Hafnarfirði eða Vodafone-fjölskyldunni dansandi í sjónvarpinu. Ljóst var frá fyrsta leik að þeir ætluðu að skemmta sér og öðrum eftir eymd plágunnar, útgöngubönn, samkomutakmarkanir og almenn leiðindi.

Samheldni þeirra hefur verið algjör í leikjunum og liðsandinn til fyrirmyndar. Nóg er að maður komist fyrir skot þá er hann fimmaður og kjassaður í drasl – ef ekki hreinlega kysstur á munninn. Hámarki náði sú athöfn þegar vinstri-bakvörðurinn Leonardo Spinazzola varði skot frá Romelu Lukaku á marklínu í átta liða úrslitunum gegn Belgum. Á brast hópknús ársins ef ekki áratugarins með þeim afleiðingum að bæði Þórólfur og Víðir kaldsvitnuðu heima í stofu. Tveggja metra reglan er í eðli sínu óvinur ítalska liðsins.

En það er ekki bara glaðværðin og stemningin, ítalska liðið hefur leikið glimrandi vel á mótinu. Það er gömul saga og ný að þeir kunni að verjast; Giorgio Chiellini og Leonardo Bonucci eru hoknir af reynslu með á annað hundrað landsleiki hvor og hafa séð þetta allt áður. Enda bekkjarbræður Rómulusar og Remusar úr barnaskóla. Útilokað að koma þeim félögum í opna skjöldu. Chiellini er rosaleg týpa og hlýtur að vera launsonur Tony Adams, fyrrverandi landsliðsfyrirliða Englands. Getur fengið látna menn til að skila sínu – alltént uns leikurinn er flautaður af. Alvöru fyrirliði eins og sást glöggt þegar hann tók Manuel Locatelli strax undir sinn verndarvæng eftir að hann klikkaði á fyrsta vítinu gegn Spáni. Lét hann ekki ganga einan og óstuddan af velli í skömm, eins og varð hlutskipti Kylians Mbappés fyrr á mótinu. Hver er aftur fyrirliði Frakka? Einmitt, þið þurftuð að fletta því upp!

Óárennilegt ungtröll

Fyrir aftan þá fóstbræður stendur ungtröllið Gianluigi Donnarumma og hleypir tuðrunni helst ekki framhjá sér. Þá sjaldan það gerist bíður skyttunnar slíkt augnaráð móðgunar og illsku að hún sefur ekki í marga sólarhringa á eftir. Gaman að þessum pilti, maður er vanari því að markverðir Ítala séu á fimmtugsaldri.

Giovanni Di Lorenzo er til þess að gera nýr af nálinni en hefur ekki stigið feilspor á mótinu. Hvað þá fyrrnefndur Spinazzola sem reyndar heltist úr lestinni gegn Belgum – sleit hásin í einu valhoppinu fram völlinn. Margir vilja sjá hann krýndan mann mótsins, þó ekki væri nema fyrir nafnið. Ég meina, Leonardo Spinazzola. Það er einhver gullin blanda af festu og hrynjandi í nöfnum þessara manna sem hefur þá ósjálfrátt yfir okkur dauðlega menn. Varamaður Spinazzolas, Emerson, er augljós stílbrjótur en hefur það sér til málsbóta að hann fæddist í Brasilíu. Mögulegur veikur hlekkur á vellinum líka, myndu enskir ætla.

Annar Ítalíu-Brassi með tilþrifalítið nafn er Jorginho sem er, til að bíta höfuðið af skömminni, fæddur í Imbituba. Það sem lagt er á menn í þessu lífi. Imbituba?!! En jæja, Jorginho hefur risið eins og fuglinn Fönix upp úr þessum rústum æsku sinnar og uppruna á EM og bundið saman miðjuna hjá liðinu með bravör, eða „miðsvæðið“, eins og sérfræðingarnir kalla það. Og hvar ráðast úrslitin í þessum leik? Væntanlega á miðsvæðinu? Ójú. Þar er allt svalasta fólkið í samkvæminu.

Með Jorginho á miðjunni í úrslitaleiknum verða væntanlega Marco Verrati og Nicolò Barella, allt gaurar á toppaldri, 24 til 29 ára, og klárir í hlaup og átök. Aðalsmerki liðsins á EM hefur verið hápressan – Ítalirnir sækja að andstæðingum sínum úr öllum áttum, eins og býflugur. Hversu mörg mörk og færi hafa komið upp úr þeim aðgerðum?

Óvenju markheppnir

Ítalir hafa oft teflt fram stærri stjörnum í fremstu víglínu, en Lorenzo Insigne, Ciro Immobile og Federico Chiesa hafa allir staðið sig með stakri prýði á EM. Allir hafa þeir komist í tvígang á blað, eins og Manuel Locatelli og Matteo Pessina, sem að óbreyttu hefja úrslitaleikinn á tréverkinu.

Ítalir gerðu strax sjö mörk í riðlinum, sem þeir rúlluðu upp en lentu svo í smá basli með aðra tónelska þjóð, Austurríkismenn, í sextán liða úrslitunum en það hafðist fyrir rest í framlengingu. Svo unnu þeir frækinn sigur á nautsterkum Belgum og sprækum Spánverjum. Flestum spekingum ber raunar saman um að Spánverjar hafi verið ívið sterkari aðilinn í undanúrslitunum en úrslit réðust, eins og við þekkjum, í vítakeppni. Í raun fyrsti leikurinn þar sem Ítalía sýndi ofurlítil veikleikamerki. Ekki ber þó að lesa of mikið í það enda leikstíll Spánverja og Englendinga ólíkur.

Úrslitaleikir eru Ítölum ekki framandi; þetta er sá tíundi á HM og EM. Fjórum sinnum hafa þeir orðið heimsmeistarar en aðeins einu sinni Evrópumeistarar, 1968. Lutu í gras í úrslitum 2000 og 2012.

55 ára bið á enda

Þar standa þeir Englendingum langtum framar en þeir eru, sem frægt er, á leið í aðeins sinn annan úrslitaleik á stórmóti frá upphafi. Eru raunar með 100% árangur til þessa – unnu HM á heimavelli 1966. 55 ára bið er sumsé loks á enda; svo langt er síðan England lék síðast til úrslita að enginn man eftir þeim leik í landinu nema Elísabet II. drottning. Jæja, eða svona hér um bil.

Aðeins fjórir sem léku úrslitaleikinn gegn Vestur-Þjóðverjum eru enn á lífi; Bobby Charlton, Geoff Hurst, Roger Hunt og George Cohen. Þeir hljóta að verða í heiðursstúkunni um helgina – ásamt fastagestinum David Beckham sem Englendingar flagga af öllu og engu tilefni. Enda huggulegur maður, Beckham, og prýði að honum í stúkunni. Með einhverjum hætti þarf að svara hinum eitursvala þjálfara Ítala, Roberto Mancini, að ekki sé talað um glæsimennið honum til aðstoðar, Alberico Evani.

Prýði hefur líka verið að enska liðinu á EM; það hefur komið mörgum á óvart með öguðum og skilvirkum leik sínum. Leiðin í úrslit hefur verið til þess að gera fumlaus enda þótt vítið gegn Dönum væri auðvitað gjöf. En sanngjarn var sigurinn, varla er hægt að halda öðru fram. Aumingja Danirnir hlupu á vegg eftir um 70 mínútur og örmögnuðust eftir frábæra frammistöðu á mótinu.

Englendingar juku þvert á móti hraðann í framlengingunni og Raheem Sterling, helsta stjarna þeirra á mótinu til þessa, tók ófáa kraftsprettina á dönsku vörnina, meðal annars í aðdraganda vítadómsins umdeilda.

Varamaður fyrir varamann

Ítalir fóru líka í framlengingu gegn Spánverjum sem var hæg og lokuð. Og flestir á vellinum komnir að fótum fram er á hana leið, nema þá helst Dani Olmo. Englendingar litu út fyrir að vera í miklu betra líkamlegu formi en þessi lið og varla þreytu að sjá á nokkrum manni. Enda vanir að leika á 30% hærra tempói í ensku úrvalsdeildinni en þekkist á Ítalíu eða Spáni.

Gareth Southgate gat meira að segja leyft sér að taka varamann af velli í framlengingunni, Jack Grealish, til þess að breyta um leikskipulag svo sigla mætti skútunni á hægu stími heim. Einhverjir móðguðust fyrir hönd Grealish, eins og Inga Björns Albertssonar forðum, en það er óþarfi. Tilgangurinn helgar meðalið og liðið gengur alltaf fyrir. Alltaf. Það skilur Southgate. Sterling og Harry Kane voru líklegri til að gera usla á breikinu undir lokin en Grealish. Svokallaður „nóbreiner“ hjá Southgate sem vaxið hefur hratt í áliti á þessu móti. Hann hefur nú komið Englandi í undanúrslit á tveimur stórmótum í röð og liðið er ungt og spennandi, jafnvel rétt að byrja.

Varnarleikurinn hefur verið aðalsmerki Englands á EM en liðið hefur aðeins fengið á sig eitt mark í leikjunum sex – beint úr aukaspyrnu gegn Dönum. Þetta sætir tíðindum, ekki síst í ljósi þess að flestum ber saman um að markvörðurinn, Jordan Pickford, sé veikasti hlekkur liðsins. Aumingja maðurinn lítur út fyrir að vera stöðugt á barmi taugaáfalls og á fjörutíu árum rúmum sem sparkunnandi hef ég aldrei séð markvörð losa sig jafn ofboðslega hratt við boltann. Það er engu líkara en hann sé með heila túbu af sinnepi þið vitið hvar. En til að gæta allrar sanngirni þá hefur Pickford á köflum varið mjög vel á EM enda prýðilegur skotstoppari.

Sultuslakir í vörninni

Algengt er að taugaveiklaður markvörður komi róti á vörn sína en það á ekki við hér. Hvorki hefur dottið né dropið af John Stones og Harry Maguire í leikjunum til þessa. Meira að segja ólíkindatólið Tyrone Mings hélt ró sinni í fyrstu leikjunum. Bakverðirnir hafa verið síst verri en kollegar þeirra frá Ítalíu; Luke Shaw fastur fyrir í vörn og hárbeittur fram á við með þrjár stoðsendingar sem leitt hafa til marks og Kyle Walker oftar en ekki birst sem frelsandi engill þá sjaldan hinir álpast út úr stöðum. Hraði hans og styrkur eru eins og að hafa þrjá hjálparkosti í rimmunni, alla góða, eins og Þorsteinn Joð var vanur að segja; spyrja salinn, taka burt tvö röng svör og hringja í vin. Alltaf er Walkerinn mættur.

Það er ekki bara vörnin sem hefur skilað Englandi alla leið í úrslit. Sagt er að nýir vendir sópi best og Declan Rice og Kalvin Phillips hafa farið mikinn á miðjunni fyrir framan hana og haldið leiðtoga liðsins, Jordan Henderson, á bekknum. Sú staðreynd segir meira en öll orð. Einhver fegurð í því líka að þeir leiki með þeim fornfrægu félögum West Ham og Leeds. Mikið mun mæða á þeim tveimur í úrslitaleiknum þegar Ítalirnir byrja að hápressa. Í þeim skilningi voru Danirnir fín generalprufa meðan þeim entist þrek.

Ungstirni upp af ungstirni

Sterling hefur sem fyrr segir farið á kostum á EM og ekki ólíklegur í nafnbótina „maður mótsins“. Kane byrjaði rólega en rumskaði eftir riðlakeppnina, er kominn með fjögur kvikindi og virkar í vígamóð nú. Munar um minna. Mason Mount hefur verið harðduglegur en ekki skapað sérlega mikið. Heldur þó ábyggilega sæti sínu um helgina. Ungstirnið Bukayo Saka byrjaði á hægri-kantinum gegn Dönum og lagði upp jöfnunarmarkið. Vex við hverja raun, sá piltur. Phil Foden kom sprækur inn á gegn Dönum og Jadon Sancho lék vel gegn Úkraínu. Marcus Rashford getur spilað þarna líka. Sumsé haugur af ungum og bráðefnilegum mönnum og framtíðin hjá enska landsliðinu er björt. Spurningin er bara þessi: Byrjar hún í dag?