Kara Guðrún Melstað

Minningarorð um Köru tengdamóður mína.

Fyrir tæpum tólf árum kynntist ég Köru þegar leiðir okkar Elfars lágu saman. Ekki gerði ég mér grein fyrir því þá hvað það var mikil lífsins lukka. Við vorum ákveðnar báðar tvær og nokkuð ljóst að við þyrftum að stilla saman okkar strengi, en eftir það var ekki aftur snúið. Samband þeirra mæðgina var einstakt og náið þrátt fyrir fjarlægð milli tveggja landa og það var mér ráðgáta í fyrstu hvernig ég ætti eða gæti staðið mig eins vel og þessi ótrúlega kona, því Kara var engin venjuleg kona. Hún skipulagði, framkvæmdi, skipti oft um skoðun en á endanum lét hún verkin tala, hvort sem það voru framkvæmdir á heimilinu, vera ofuramma eða skipuleggja ferðalög og flutninga innan fjölskyldunnar.

Kara gekk undir nafninu Drekinn í fjölskyldunni og hún kallaði sig sjálf Drekann í daglegu tali. Það gustaði af henni þegar hún mætti á svæðið og tók til hendinni, hún sá um allt, gekk í allt, sama hvað og hún hafði ráð undir rifi hverju. Kara hafði mikinn áhuga á saumaskap og þar naut hún sín í að finna upp og búa til allt milli himins og jarðar. Það var henni því mikið hjartans mál að tengdadóttirin eignaðist saumavél og linnti hún ekki látunum fyrr en vélin var komin í hús. Hún tók mig oft í kennslu í hinu og þessu, pússa almennilega skó, þrífa viftuna eða skipta um síur og við gerðum grín að okkur og hlógum þegar hún, Drekinn, sagðist vera að þjálfa Litla-Dreka. Hún kenndi mér ótalmargt sem er mér dýrmætt í dag.

Það voru alltaf miklar gleðistundir barnanna okkar þegar amma Kara og Alli afi komu til landsins eða þau fóru út til þeirra. Þar voru samverustundirnar nýttar vel, farið í skógarferðir, dýragarða, verslunarferðir, handboltaleiki og hin ýmsu ævintýri skipulögð og það er engin betri en amma Kara að segja sögur fyrir svefninn, helst um dreka og risaeðlur. Þetta voru góðir tímar fyrir okkur öll sem við erum svo þakklát fyrir í dag.

Vorið var komið og við vissum að veikindi Köru höfðu tekið yfirhöndina. Það var erfitt en á sama tíma gott að fara öll út til Þýskalands og dvelja hjá henni síðustu vikurnar. Þar fengu börnin mín tækifæri til að eiga með henni stundir og ég trúi því að hún hafi notið þess að heyra húsið sitt fyllast af lífi og leik, í bland við fuglasöng og sólargeisla sem teygðu sig inn til hennar.

Það er komið að kveðjustund, við fjölskyldan stöndum þétt saman og höldum minningu þinni á lofti um ókomna tíð eins og þú myndir vilja.

Þín

Elsku Kara, hvernig eigum við að kveðja þig, ætluðum ekki að þurfa að gera það strax, en stundum rennur tíminn bara út. Við töldum okkur hafa nógan tíma til að fara að ferðast saman, gera skemmtilega hluti, leika okkur og njóta. Hittingurinn okkar í Wendgräben, í tilefni afmælis ykkar Alla, var yndislegur og ógleymanlegir dagar, mikið spjallað, hlegið, gantast og rifjaðar upp sögur frá uppvaxtarárum okkar í Bjarmastígnum. Við systkinin unnum í systkinalottóinu þegar við fæddumst, við höfum alltaf verið svo ánægð hvert með annað, passað upp á hvert annað og notið þess að vera saman þegar við höfum getað. Stundum liðið langur tími á milli hittinga vegna búsetu en það hefur aldrei skipt máli, alltaf eins og við höfum verið saman í gær. Þú varst alltaf kletturinn, elst og tókst strax ábyrgð á okkur þegar veikindi mömmu komu upp. Hélst okkur við verkefnin og studdir okkur sama hvað var. Okkur fannst þú samt stundum aðeins of stjórnsöm þegar þú komst heim í frí úr kennaranáminu og lést okkur fara að þrífa heimilið. Við gátum ekki séð að það væri ekki allt í lagi þó gólfin væru ekki nýskúruð, leirtauið glansaði ekki eins og nýtt og ekki alltaf búið um rúmin. En í dag vitum við að þetta var bara væntumþykja og ást. Það er svo yndislegt að hugsa til þess hvað þú hefur verið okkur mikilvæg, þó þú hafir búið mikið erlendis þá varst það samt alltaf þú sem maður leitaði til með allt og ekkert, úrræðagóð, glöð og lausnamiðuð, aldrei nein vandamál bara verkefni. Alltaf tilbúin að leyfa krökkunum að koma í heimsókn til Þýskalands svo þau gætu verið með frændsystkinum sínum, styrkt tengslin, sem eru svo sterk og góð í dag. Stundir sem þau munu aldrei gleyma, stundir sem þú bjóst til með þeim og þú sem hefur alltaf verið þeim svo kær.

Tómarúmið sem situr eftir er sárt og erfitt að sætta sig við, en tíminn á eftir að deyfa sársaukann og gera hlutina bærilegri, en tilhugsunin um að fá ekki símtal, geta ekki hringt, fengið heimsókn eða heimsótt þig er svo erfið. Minningarnar eru margar og yndislegar og þær munu lifa með okkur og ylja, þín er og verður sárt saknað.

Elsku Alli, Elfar, Aðalheiður, Andri Grétar og fjölskyldur, innilegar samúðarkveðjur og megi góðar minningar um fallega konu hjálpa ykkur á erfiðum tímum og lifa með ykkur.

Elsku sis, hvíldu í friði og megi allar góðar vættir umlykja þig. Elsku Kara, nú er allt breytt og verður aldrei eins. Það er óendanlega sárt að kveðja þig, þú varst svo margt, gast sett á þig hvaða hatt sem er, hvenær sem er. En þó það sé sárt að kveðja, þá erum við svo þakklát á sama tíma fyrir allt það sem þú varst okkur.

Ég man hvað ég var spennt og stressuð að kynna Einar fyrir ykkur Alla í Kiel. Okkar beið, eins og þér einni var lagið, heitur matur og kassi af bjór úti á svölum. Svo sátum við og spjölluðum fram á kvöld. Morguninn eftir er morgunn sem ég gleymi aldrei. Ég kem fram á undan Einari og þú ert búin að hella upp á kaffi, vindur þér strax í það sem ég var stressuðust fyrir: „Einar virkar bara vel á mig, það lítur út fyrir að hann geti verið róteindin í lífi þínu og þú verið svona rafeindin sem svífur í kringum hann. En eitt – á hann ekki betri skó? Ég er búin að taka skóna hans, skipta um reimar, setja ullarinnlegg í þá en það dugar ekki til, við förum í bæinn á eftir og kaupum á hann nýja skó, humm ók?“

Þar með var Einar búinn að standast prófið inn í fjölskylduna án frekari umræðna ef við bara fyndum á hann betri skó. Eftir þetta áttum við margar góðar stundir saman í Kiel. Enda eins og þið systur allar eruð, bætið hver aðra upp hvar sem þið eruð staddar í heiminum. Þú varðst þarna hálfgerð mamma mín og varst búin að vera á mínu utanlandsbrölti og fyrsta tengdamamma Einars.

Alla mína ævi hefur þú kennt mér svo margt, alla mögulega praktíska hluti en upp úr stendur lífsviðhorfið. Kvöld eitt í Wendgräben þegar þú sagðir við okkur: „Krakkar, vitið þið að við Alli höfum rætt það að við höfum engan tíma til að bíða eftir því að verða gömul til þess að njóta lífsins, við vitum ekki hversu lengi við höfum hvort annað og þess vegna gerum við „allt“ sem okkur langar núna.“ Þú hlóst á eftir, ég heyri þig ennþá hlæja. Því að jú, þú framkvæmdir alltaf það sem þú sagðir, dreifst í hlutunum og lést ekkert stoppa þig. Ekkert var ómögulegt. Eins og þegar við gróðursettum þrjú hundruð sígrænar tveggja metra háar plöntur á einum degi sem Alli hafði fengið á tilboði í Hollandi. Þann morgun vaktir þú okkur með því að banka á hurðina og segja: „Krakkar, ég þarf að fá ykkur til að hjálpa mér smávegis, gengur það? Það er komið kaffi.“ Í þessari sömu ferð okkar í Wendgräben, þegar Vala var líka komin, rissaðir þú upp startkostnað og mögulegar tekjur af gistirekstri í Bjarmó og þar með var það bara ákveðið. Svo einfalt var þetta alltaf hjá þér og ég trúi því að ég sé með þessi gen þín. Ég hef alltaf verið svo stolt af því þegar fólk segir: „Nú ertu alveg eins og Kara frænka þín.“

Það eru forréttindi að hafa haft þig í lífi okkar og sárt að hugsa til þess að þú sért farin. Hugurinn leitar á þessum erfiðu tímum til nánustu fjölskyldu þinnar sem hefur misst eiginkonu, móður, ömmu, systur og einstaka manneskju. Þeirra missir er sárastur og skarðið sem eftir situr verður ekki fyllt. Lífssaga þín er svo sannarlega merkileg og ómetanleg. Við munum ylja okkur við minningarnar um ókomna tíð og halda heiðri þínum á lofti.

Mikill harmur var kveðinn að gömlu bekkjarfélögunum úr 6F 1979, Menntaskólanum á Akureyri, þegar fréttir bárust frá Þýskalandi af ótímabæru andláti Köru Guðrúnar Melstað. Hún var á margan hátt andleg og félagsleg þungamiðja bekkjarins okkar í þrjú ár og jafnan svo ung, fersk og björt í sinni að maður hafði á tilfinningunni að hún yrði eilíf. En sláttumaðurinn slyngi fer ekki í manngreinarálit og kærir sig kollóttan um verðleika og mannkosti.

Ég kynntist Köru fyrst í landsprófi í GA. Allir strákarnir voru skotnir í Köru, en eins og segir í Carmínu-grein um hana 1979: „ung var hún Elfráði gefin“ og hún ákvað ung að eyða ævinni með handboltakappanum snjalla sem seinna átti eftir að auðga F-ið líka. Kara sagðist hafa notið þeirra forréttinda í æsku að alast upp í stórfjölskyldu þar sem alltaf var samastaður hjá einhverjum ef einn hvarf á brott. Hún lærði því snemma það félagslega næmi og þá samkennd sem einkenndi hana jafnan síðan.

Út á við virtist Kara oft fjarhuga, „hnarreist og hnakkakerrt“, svo að enn sé vitnað í gömlu Carmínu-greinina. Ókunnugir gátu því fengið þá tilfinningu að hún væri ögn hrokafull og fjarræn; en ekkert var fjær sanni. Einlægari og tilfinningaríkari persónu var erfitt að finna. Réttlætiskennd hennar var líka við brugðið. Til hennar var ljúft að leita ráða við lausn á vandamálum, stórum jafnt sem smáum, og hún tók lífbrigðum tilverunnar með stóískri ró, blandinni platónskri trú á réttlæti, sannleika og jöfnuð. Í félagslífi bekkjarins var hún límið sem á endanum hélt öllu saman. Kara og Alli – og oft leit maður á þau sem eina lífræna heild fremur en tvo einstaklinga – voru lífið og sálin í F-inu. Þegar hún kenndi síðar við GA nýttust mannkostir hennar vel og hún var ákaflega vinsæll kennari.

Kara lét sér ekkert fyrir brjósti brenna. Hún tók brotsjóm lífsins með æðruleysi – en var jafnan til reiðu að rétta hjálparhönd og greiða veg réttlætisins. Því miður glataðist samband okkar flestra við Köru þegar þau Alli fluttu til Þýskalands og gerðu garðinn frægan þar. Í minningunni er eilíft sólskin og akureyrsk Lystigarðsblíða í kringum ímynd okkar af Köru – þessari einstaklega vel innréttuðu manneskju sem stráði réttvísi, einlægni og vináttu í kringum sig hvar sem spor hennar lágu. Blessuð sé minning hennar.

Fyrir hönd bekkjarfélaganna úr F-inu, MA,

Í minningu góðrar og mikilhæfrar konu.

Jarðvist á enda,

lífsgöngu lokið,

ljósið þitt slökknað,

fölnuð brá.

Virðing og þökk,

vegferðin öll

vel í huga geymd.

(Sálmabókin 899)

Ég kynntist Alla og Köru í gegnum handboltann hjá KA upp úr 1990. Á þeim sex árum sem Alli þjálfaði liðið komu fjölmargir titlar í hús og stemningin í KA-húsinu var hreint ótrúleg. Hún verður aldrei endurtekin því í dag væri ekki leyfilegt að troða upp undir 1.600 manns inn í þetta litla íþróttahús eins og gert var aftur og aftur á gullaldarárunum.

Við sem sátum í stjórn handknattleiksdeildarinnar áttuðum okkur ekki á því strax – frekar en önnur lið sem hafa ráðið Alla til starfa síðan – að með ráðningu hans fengum við tvo fyrir einn, eða öllu heldur tvö fyrir einn. Kara stóð alltaf þétt við hlið síns manns og studdi dyggilega í öllu sem viðkom handboltanum. Þess vegna segi ég gjarnan „þeirra ferill“ þegar rætt er um glæstan feril Alla sem þjálfara. Það má líka orða það svo að þótt Alli ráði innan vallar hafi Kara gjarnan ráðið utan vallar, að stórum hluta. Hið sama einkenndi þau hjónin bæði: Vinnusemi, reglusemi og aftur vinnusemi. Þáttur Köru í einstökum þjálfaraferli Alla er ómetanlegur.

Annað vil ég nefna í þessu samhengi. Menn tóku eftir því – allan þjálfaraferil Alla í Þýskalandi, þessari stærstu og erfiðustu deild handboltans í heiminum – að hann hafði alltaf færri aðstoðarmenn en hin liðin. Það var kannski í sjálfu sér ekki alveg rétt ályktað, menn gleymdu einfaldlega að telja Köru með! Eitt af því sem hún gerði alla tíð listavel var að taka unga og óharðnaða leikmenn, sem Alli fékk til liðs síns, undir sinn verndarvæng. Hún hjálpaði þeim að aðlagast nýjum aðstæðum og breyttri tilveru og gekk þeim alyngstu nær því í móðurstað, hlý og umhyggjusöm eins og alltaf. Það var henni einhvern veginn eðlislægt. Hún missti foreldra sína ung að árum og hélt þá utan um yngri systkini sín. Það sama gerði hún þegar þau Alli stofnuðu fjölskyldu, hún hlúði að börnunum þeirra og seinna barnabörnum af ástúð og umhyggju.

Starfs míns vegna hef ég oft verið í Þýskalandi á liðnum áratugum. Ég hef líka farið á marga handboltaleiki þar sem Alli var við stjórnvölinn. Í þessum handboltaferðum mínum bjó ég oftast á heimili þeirra Alla og Köru og kynntist þá enn betur hversu náið og þétt þau unnu saman. Ég hef átt margar gleðistundir með þeim hjónum eftir leiki en aldrei ofmetnuðust þau þrátt fyrir mikla velgengni – og svo var fljótlega farið að hugsa um næsta leik. Kara vissi vel hvað ég gat orðið stressaður í mestu háspennuleikjunum og í þeim tilfellum sem við sátum ekki saman og horfðum á leikinn, spurði hún mig að leik loknum: „Fórstu fram á gang, Mái minn?“ Spurningunni fylgdi gjarnan bros og síðan hinn fallegi og smitandi hlátur Köru. Oftar en ekki varð ég að svara þessari spurningu játandi.

Ég kveð Köru með söknuði og virðingu og þakka samfylgdina og vináttuna. Ég sendi Alla hugheilar samúðarkveðjur sem og börnum þeirra, Elvari, Aðalheiði og Andra, mökum þeirra og börnum, systkinum Köru og öðrum ástvinum. Blessuð sé minning Köru Melstað.