Gunnlaugur V. Snævarr

Það er erfitt að sætta sig við að Gunnlaugur svili minn sé allur, rétt rúmlega sjötugur. Allar stundir með honum voru tilhlökkunarefni, gefandi og skemmtilegar. Það eru ekki nema rúm 20 ár síðan hann kom inn í líf okkar fjölskyldunnar, þegar hann giftist Auði mágkonu minni sem alltaf hefur verið náin okkur hjónum og okkar börnum. Og ekki spillti tilkoma hans því sambandi, heldur styrkti enn frekar. Ég veit að Gunnlaugur hefði ekki kosið að fá neitt oflof í skrifum um sig, en hann verður að sætta sig við að fá nokkur sannyrði! Það þurfti ekki langan tíma til að fá það á hreint að þar fór gull af manni, sem auðvelt var að kynnast. Ekki forn í skapi eða forn í hugsun en vissi ótrúlega margt um forna hagi, fornan kveðskap, forna tónlist og forna presta! Hjartahlýr, hjálpsamur og glettinn í samræðum og tilsvörum. Tónlist var hans ær og kýr utan vinnunnar, ekki aðeins bassasöngur í hinum ýmsu kórum, heldur einnig óteljandi vinnustundir tengdar formennsku í afburðakórum eins og Fóstbræðrum og Kór Langholtskirkju og tiltekt og grúsk í skjölum og munum tengdum þessum kórum. Ég veit að hann var stoltur af verkum sínum sem tengdust útgáfu á ritverkum tengdum íslensku máli, kveðskap afa síns og mörgu öðru, en vænst þótti honum held ég um aðkomu sína að útgáfu bókar um líf og starf Jóns Stefánssonar, organista og kórstjóra við Langholtskirkju. Það vafðist ekki fyrir Gunnlaugi að skrifa fallegan texta, í bundnu eða óbundnu máli, hvorki í því riti né öðrum.

Báðir vorum við einstaklega sáttir með okkar sameiginlegu tengdafjölskyldu, ekki síst tengdaforeldrana Adam og Gunnu, en Gunnlaugur sagði í minningargrein um Adam að þau hefðu eignast fjögur mannvænleg börn og fjögur enn efnilegri tengdabörn! Dæmigerður Gulli!

Ég mun sakna Gunnlaugs lengi. Ekki síst af því að ég sakna húmorsins, sem var eitt af hans aðalsmerkjum. Hann hafði góða nærveru og við áttum margar skemmtilegar samverustundir, og alltaf var kímnin og skensið skammt undan! Þá var ekki síður fróðlegt að spjalla við Gunnlaug, ekki síst þegar talað var um tónlist eða sameiginlega fleti í okkar störfum. En ekki minnst er það hlýjan sem hann sýndi fjölskyldu Auðar og þá ekki síst minni fjölskyldu, og allar samverustundir okkar, sem við munum minnast um ókomna tíð. Við söknum hans öll. Þegar þau Auður fluttu fyrir nokkrum árum í sama hverfi og við Ólöf styrktust böndin enn frekar, samverustundum fjölgaði og það gladdi okkur mjög. En allt í einu, og allt of snemma, er Gunnlaugur ekki með í þeim samverustundum.

Hann Gulli minn; hversu oft hefur þú ekki sagt þetta undanfarnar erfiðu vikur, elsku Auður. Þú munt halda áfram að segja elsku Gulli minn, kæra Auður, þótt hann hafi nú „dáið inn í himininn“ eins og hann orðaði það sjálfur í kveðju til vina sinna nokkrum dögum fyrir hina örlagaríku aðgerð fyrir 6 vikum. „Þar er ekki í kot vísað,“ bætti hann við. „Guð blessi ykkur öll,“ skrifaði hann í lokin. Hvar sem trú okkar liggur ætti ekki að vera erfitt að taka við þessari lokakveðju frá Gunnlaugi Snævarr, með auðmýkt og þakklæti til manns sem var trúr sínum og almættinu.

Gulli móðurbróðir minn var einstakur maður. Hann var hlýr, heiðarlegur, duglegur en umfram allt jákvæður og skemmtilegur. Við systkinin vorum þeirrar gæfu aðnjótandi að umgangast Gulla mikið, strax frá því í æsku og ég var snemma sannfærð um að hann væri sterkasti maður heims. Hann söng bassa í Kór Langholtskirkju og eitt sinn grátbað ég hann um að fá að koma með í útför en fékk dræmar undirtektir enda þyrfti maður að geta sungið bassa. Allar götur eftir þetta kallaði hann mig Bassa. Systkinin Gulli, mamma og Inga frænka hafa ávallt verið mjög samrýnd og hjálpast mikið að. Sérstaklega eru minnisstæðar byggingarframkvæmdir sem maður fékk frá ungum aldri að taka þátt í. Á árunum upp úr 1990 fluttum við frá útlöndum og bjuggum hjá honum. Hann var ótrúlega natinn og umvafði mann ást og umhyggju. Hann hélt líka uppi aga og það borgaði sig ekki að reyna neinar kúnstir. Hann var hagyrðingur mikill og eftir hann liggja margir fallegir textar, ritverk, kennslubækur og ljóð. Samhliða því var hann mikill húmoristi og blandaði þessum kostum sínum gjarnan saman, með skemmtilegum hætti. Þegar ég var um 7 ára og að missa barnatennur varð þessi vísa til: „Inga Jóna er með skarð, í því hvín og syngur, brokkar hún um blómagarð, Bassi vitleysingur.“

Við tók enn betri tími þegar Gulli fann loks Auði nokkrum árum síðar og hann var svo lánsamur að fá dóttur í kaupbæti. Stórfjölskyldan hefði ekki getað hugsað sér betri lífsförunaut fyrir hann og mæðgurnar auðguðu einnig líf okkar hinna. Gulli hefur alltaf verið okkur ómetanleg hjálparhella. Mikið höfum við byggt og brallað saman og þá sérstaklega hann og Stefán bróðir minn. Gulli gaf okkur systkinunum stóran hluta af verkfærum sínum stuttu áður en hann fór í aðgerðina. Við munum hugsa til hans og minnast liðinna samverustunda þegar við ráðumst í næstu verkefni.

Það var allaf svo gaman að koma í mat til þeirra Auðar, spennandi réttir á boðstólnum, oft voru leikir og svo var alltaf hlegið mikið. Gulli og Auður voru sköpuð fyrir hvort annað og ég vildi óska þess að hún hefði fengið að hafa hann lengur hjá sér. Ég ber þá gæfu, líkt og hann, að hafa ekki bara eignast yndislegan lífsförunaut heldur einnig einstaklega vel gerð stjúpbörn og ég stend mig stundum að því að vera ákveðin og setja kröfur hvað heimanám varðar, líkt og hann gerði, sem endurspeglar þá ást og umhyggju sem maður ber til næstu kynslóðar.

Það er mér ómetanlegt að hafa getað verið til staðar fyrir Gulla í veikindunum. Eftir hetjulega baráttu við illvígt lifrarmein þurfti þessi sterki maður á endanum að játa sig sigraðan. Ég vil þakka samstarfsfólki mínu á Landspítalanum fyrir að gera allt sem í þeirra valdi stóð til að hann myndi ná sér. Þegar vonin hvarf gátum við fylgt honum lokaspölinn, sagt honum hvað við elskuðum hann mikið og hvað hann hafði verið ómetanlegur þáttur í lífi okkar allra. Guð blessi þig frændi minn og sendu styrk og ást til Auðar og Þórhildar, sem við munum ávallt gæta og vernda eins og þú hefðir gert hefði jarðvistin orðið lengri.

Stundum kemur að hinstu kveðjustund með litlum fyrirvara. Gunnlaugur V. Snævarr æskuvinur minn og frændi hefur sagt skilið við þessa jarðvist alltof snemma. Ég minnist með mikilli hlýju og þakklæti samveru okkar Gulla Valda á bernsku- og unglingsárum á meðan við áttum heima í Svarfaðardalnum, hann á Völlum og ég á Þverá í Skíðadal. Við vorum jafnaldrar, skólafélagar og fermingarbræður. Með okkur var einlæg vinátta og í skólanum á Húsabakka vorum við herbergisfélagar á heimavistinni, sátum hlið við hlið í kennslustofunni og vorum keppendur í náminu. Frá skólaárunum eru margar góðar minningar. Við nutum þess að hafa góða kennara sem bjuggu með fjölskyldum sínum í skólahúsinu og gerðu sitt besta til að skapa okkur krökkunum sem bestan og heimilislegan aðbúnað. Í skólanum vorum við frá 10-15 ára aldri frá hausti fram á vor, tvær vikur í senn og svo aðrar tvær vikur heima þar sem okkur var ætlað að sinna tilteknu heimanámi. Kennslan var fjölbreytt og oftast skemmtileg. Útivistartímarnir í skólanum eru líka eftirminnanlegir. Fótbolti og leikir á túnunum við skólann þegar jörð var auð, skautaferðir á Tjarnartjörninni eða skíðaiðkun í Börðunum neðan við skólahúsið eða brekkunum ofan Sundskálans, allt hefur þetta sinn ljóma í minningunni.

Að loknum barna- og unglingaskóla á Húsabakka fórum við Gulli Valdi saman í landspróf á Dalvík. Þar leigðum við saman herbergi um veturinn og vorum í fæði hjá yndislegum hjónum sem voru okkur sem nánustu ættingjar.

Að loknu landsprófinu völdum við Gulli Valdi hvor sína leiðina í námi. Hann fór í MA og þaðan í Háskólann en ég á Bifröst í Borgarfirði og þegar fullorðinsárin tóku við bjuggum við sinn í hvorum landshluta. Þrátt fyrir að samskipti okkar og samvera minnkaði með árunum hélst sú taug sem tengdi okkur saman og vináttan var söm þá sjaldan við hittumst.

Árið 2014 hittumst við fermingarsystkinin sem sr. Stefán faðir Gulla Valda fermdi á Völlum hálfri öld fyrr. Við áttum saman tvo góða dagparta, fórum í gamla skólann okkar sem þá hafði fengið annað hlutverk og áttum saman hátíðlega stund í kirkjunni á Völlum. Einnig snæddum við saman kvöldverð með mökum og okkar tveimur aðallærifeðrum frá Húsabakka sem voru þeir Þórir skólastjóri og Bubbi kennari. Það var einstaklega ánægjulegt að hittast þessa daga og rifja upp góðar minningar og finna að vináttuböndin voru enn óslitin þrátt fyrir alla áratugina.

Kæri vinur Gulli Valdi. Ég kveð þig með þökk og sorg í hjarta. Ég vil þakka þér fyrir einlæga vináttu og dýrmætar minningarnar sem ætíð munu geymast.

Ég votta aðstandendum einlæga samúð mína.

Klukkan er fimm að morgni sjöunda apríl árið 1990. Karlar klæddir smóking og kona á íslenskum búningi safnast saman við Langholtskirkju í vorbjörtum morgunsvalanum. Þarna eru saman komnir bassarnir í Kór Langholtskirkju ásamt Margréti konu minni sem í þessum hópi bar viðurnefnið Fjallkona bassans.

Hópnum er stefnt að heimili Gunnlaugs Snævarrs sem fagnar fertugsafmæli þennan dag. Hann er raddformaður okkar og óskoraður foringi. Fremstur fer trommuleikari og undir kyrjar bassinn lagið „Vetur kóngur flýr til fjallasala“ við texta eftir Gulla. Við stillum okkur upp neðan við svalirnar og brýnum raustina sem mest við megum og svo fylgir nífalt húrrahróp.

Eftir drykklanga stund birtist Gulli á svölunum. Hann er úfinn og minnir lítið á Júlíu, þrátt fyrir að við karlarnir séum Rómeó holdi klæddur (og í smóking). „Hunskist þið heim ...“ (framhaldinu sleppt) þrumar Gulli svo glymur um hverfið. Svo hverfur hann inn. Birtist brátt aftur með skelmislegt brosið, sem við þekkjum svo vel þegar stríðnisgállinn er á honum. Alkunnur húmor hans var eindæma frjór og hans höfðum við svo ótal sinnum notið.

Eftir nokkra stund erum við sest við dúkað borð með rjúkandi kaffi og volg rúnstykki. Svo eru rifjuð upp eftirminnileg atvik sem enginn hörgull er á og auðvitað leikur Gulli á als oddi. Foreldrar hans, frú Jóna og séra Stefán, setja svip á samkomuna með elskulegri nærveru sinni.

Blessuð sé minning Gunnlaugs V. Snævars.

F.h. gamalla bassavina úr Kór Langholtskirkju,

Gunnlaugur Snævarr ólst upp á prestsheimili þar sem menning var í öndvegi og tónlist og ljóð áttu sinn sess. Það þarf því ekki að koma á óvart að Gunnlaugur hneigðist mjög til söngs. Hann söng í fjölda kóra, hvarvetna meðal traustustu liðsmanna. Auðséð var að hann naut þess að syngja í góðum hópi.

Gunnlaugur Snævarr var einnig góður ljóðasmiður og samdi marga frábæra texta við sönglög. Það var unun að syngja lög við texta eftir Gunnlaug, þar sem lag og texti féllu hvort að öðru og mynduðu eina heild. Hann átti reyndar ekki langt að sækja hæfileika til ljóðagerðar. Afi hans, Valdimar Snævarr, á fjölda sálmatexta í sálmabókinni.

Undirritaður kynntist Gulla, eins og hann var oftast kallaður í vinahópi, í Frímúrarareglunni þar sem tónlist og söngur eru ríkir þættir. Í ársbyrjun 1993 var Frímúrarakórinn stofnaður. Gunnlaugur Snævarr var valinn formaður og gegndi því starfi fyrstu fjögur árin. Sem slíkur átti hann ríkan þátt í því að móta starfsemi kórsins í nánu samstarfi við fyrstu stjórnendur hans, Jón Stefánsson og Helga Bragason. Það var ekki erfitt að taka við formennsku Frímúrarakórsins af Gulla. Þeir þremenningar höfðu markað brautina þannig að ekki kom annað til greina en að fylgja sporunum. Kórinn hefur nú starfað ötullega í nærri þrjá áratugi og ávallt notið þess að hafa frábæra stjórnendur.

Þegar litið er yfir kórstarf Gunnlaugs kemur ekki á óvart að honum hefur gjarnan verið falin forysta starfsins. Þannig starfaði hann sem formaður í a.m.k. fjórum kórum: Kór Langholtskirkju, Frímúrarakórnum, Karlakórnum Fóstbræðrum og Karlakórnum Gamlir Fóstbræður.

Gulli gat átt það til að koma fram með djarfar hugmyndir, sem mörgum fannst ósennilegt að yrðu að veruleika. Ég minnist tveggja stórfenglegra ferða til fjarlægra landa sem raungerðust fyrir atorku hans. Fyrri ferðin var farin af Frímúrarakórnum til Egyptalands og Ísraels árið 2000. Sú ferð var um margt eftirminnileg. Einn viðburður kemur þó fyrst í hugann þegar ferðarinnar er minnst. Gunnlaugur Snævarr og Auður Adamsdóttir opinberuðu trúlofun sína í ferðinni. Greinilegt var að hér voru bundin traust bönd sem ekki yrðu rofin nema af æðri máttarvöldum. Nánari kynni af þeim hjónum hafa fært heim sanninn um hversu mikið tveir einstaklingar geta aukið hvor við annan.

Hin síðari ferð sem ég minnist er ferð Gamalla Fóstbræðra til Japan árið 2019. Þeirri ferð gleymir enginn þátttakenda. Hér var vissulega djarft teflt, um sex tugir kórfélaga og eiginkvenna, allir löngu af léttasta skeiði, héldu í langa ferð yfir á hinn helming hnattarins. Gulli hafði eins og við mátti búast skipulagt ferðina af kostgæfni og með öryggi í fyrirrúmi. Kórinn tók þátt í þremur kóramótum, ferðin heppnaðist frábærlega að öllu leyti og mun seint falla úr minni þátttakenda.

Við Kristín þökkum Gunnlaugi Snævarr frábær kynni um leið og við sendum Auði og Þórhildi innilegar samúðarkveðjur.

Kveðja frá Karlakórnum Fóstbræðrum

Gunnlaugur V. Snævarr sagði okkur Fóstbræðrum oft þá sögu hvernig það atvikaðist að hann gekk ekki jafn snemma til liðs við kórinn og til stóð.

Hann var kominn suður í nám við Kennaraskóla Íslands og hafði áhuga á að komast í Karlakórinn Fóstbræður. Hann fór í þeim tilgangi inn í Langholtshverfið í leit að Fóstbræðraheimilinu þar sem raddprufur fóru fram á haustdögum. En Svarfdælingurinn sem rataði ekki vel um höfuðborgina var þó á réttum slóðum er hann gekk inn í byggingu sem hann taldi að gæti verið Fóstbræðraheimilið. Þegar inn var komið mætti honum Jón Stefánsson, organisti og stjórnandi kórs Langholtskirkju, enda var hann kominn inn í safnaðarheimilið. Fór strax vel á með þeim og Jón spurði hvort hann vildi ekki koma í raddprufu hjá sér. Gunnlaugi leist strax vel á Jón og kirkjukórinn og söng hann með þeim áratugum saman og var mjög virkur í því starfi, var m.a. formaður kórsins um árabil.

Það var síðan haustið 2005 að Gunnlaugi fannst tími til að bregða sér yfir Langholtsveginn í raddprufu hjá Karlakórnum Fóstbræðrum þar sem hann söng 11 vortónleika í 2. bassa. Hann var strax virkur í starfi kórsins enda þaulvanur kórstarfi og brennandi af áhuga fyrir söngnum en ekki síst félagsskapnum. Árið 2009 var hann síðan kosinn formaður kórsins og sat í því embætti í 4 ár. Kom hann ýmsu til leiðar eins og að skrá skjalasafn kórsins og koma því í örugga varðveislu á Þjóðskjalasafni. Sömuleiðis skráði hann minjasafn kórsins sem er orðið mikið vöxtum eftir aldarlanga starfsemi. Hann vann lengi að því að skrá upplýsingar um alla þá sem sungið hafa með kórnum frá upphafi og gerði það okkur m.a. kleift að birta skrá með nöfnum 444 fóstbræðra í söngskrá aldarafmælistónleikanna.

Það sem einkenndi Gunnlaug var glettni, góðvild og myndugleiki sem voru eiginleikar sem prýddu hann sem leiðtoga okkar. Að sjálfsögðu var hann reyndur og góður söngmaður sem naut þess að syngja.

Eitt að því sem hann gerði í sinni formannstíð var að leggja grunn að aldarafmæli kórsins og síðustu tónleikarnir sem hann söng með starfandi kór var á aldarafmælinu 18. nóvember 2016. Eftir það starfaði hann og söng með Gömlum Fóstbræðrum.

Eitt markverðasta framtak Gunnlaugs sem formanns var að koma á reglubundnum tónleikum okkar í Langholtskirkju á allraheilagramessu. Undanfari þeirra tónleika var geisladiskurinn „Til ljóssins og lífsins“ en á hann voru valin lög og sálmar sem eru viðeigandi þegar við minnumst þeirra sem horfnir eru.

Og nú er Gunnlaugur Valdemar Snævarr kominn yfir á hina ströndina og án efa tekinn til starfa í því mikla kórlífi sem þar hlýtur að þrífast. Við hefðum gjarnan viljað hafa hann lengur með okkur og hans verður sárt saknað í samfélagi Fóstbræðra.

Við Fóstbræður sendum Auði og fjölskyldu þeirra innilegar samúðarkveðju.