Guðni Einarsson
Freyr Bjarnason
Formannafundur Starfsgreinasambands Íslands (SGS) var haldinn í Reykjavík í gær. Hann samþykkti ályktun sem snerist að mestu um kjaramál. Ekkert var minnst þar á átökin innan Eflingar og afsögn formannsins Sólveigar Önnu Jónsdóttur og Viðars Þorsteinssonar framkvæmdastjóra. Efling er stærsta aðildarfélagið innan SGS. Formannafundurinn hófst á Icelandair Hótel Reykjavík Natura klukkan ellefu í gærmorgun og lauk síðdegis.
Í ályktuninni kemur m.a. fram að kjarasamningarnir frá 2019 hafi verið góðir og ekki ýtt undir þenslu heldur stuðlað að því að lægstu laun hækkuðu til að mæta hækkandi húsnæðiskostnaði. „Hækkun vaxta undanfarinna vikna vekur miklar áhyggjur og getur orðið til þess að samningar bresta,“ sagði í ályktuninni.
Þá sagði þar að um leið og íslenskt launafólk geti verið stolt af árangri sínum í lífskjarasamningnum treysti SGS á „að ríkisstjórnin standi við sinn hlut. Sambandið er tilbúið að beita afli sínu til að verja samninginn og mun eftir sem áður sækja fram með sínar réttlátu kröfur og hugmyndir í komandi samningum.“
Missir að Sólveigu Önnu Jónsdóttur
„Þetta er nú ekki algengt. Þetta er svolítið innanhússmál í Eflingu en auðvitað hefur þetta áhrif á hreyfinguna í heild þegar svona gerist. Með Sólveigu [Önnu Jónsdóttur, fyrrverandi formann Eflingar] þá er hún búin að vera ötull baráttumaður og það er missir að henni,“ sagði Björn Snæbjörnsson formaður SGS spurður um væringarnar í Eflingu.Málefni Eflingar voru ekki formlega á dagskrá í gær en varaformaður og varaframkvæmdastjóri stéttarfélagsins mættu á formannafundinn. Björn sagði að fundurinn væri útvíkkaður því bæði formenn og varaformenn tóku þátt í honum.
Fara átti yfir stöðuna varðandi kaupmátt og fleira, auk þess sem horfurnar fram undan voru skoðaðar. Sömuleiðis átti að fjalla um hagvaxtarauka sem var samið um í síðustu kjarasamningum og kemur til framkvæmda í vor og einnig um hvernig hefur gengið varðandi styttingu vinnuvikunnar hjá opinberum aðilum.
„Ekki síst þá er ár í að almennir kjarasamningar losna. Við ætlum að reyna að fara yfir hvernig félögin geti undirbúið sig undir komandi kjarasamninga og reyna að setja tímaáætlanir um hvenær menn eru tilbúnir með ákveðna hluti. Starfsgreinasambandið kemur inn í þessi mál,“ bætti Björn við.
Spurður út í stöðuna núna fyrir þessa næstu lotu sem er fram undan í kjaraviðræðum sagði hann sumt hafa gengið eftir og nefndi einnig áhyggjur sem menn hafa af aukinni verðbólgu. „Þetta er gert fyrir félögin til að vita hvernig staðan er áður en fólk fer að vinna mikið heima í félögunum í undirbúningnum,“ sagði hann um fundinn.
Ekki ætlunin að hrekja neinn úr starfi
Trúnaðarmenn starfsfólks Eflingar sendu frá sér tilkynningu í gær vegna fréttaflutnings síðustu daga. Þeir sögðu að það hafi ekki verið vilji eða meining starfsmannafundarins á föstudaginn var að formaðurinn segði af sér. Yfirlýsingin á föstudag hafi ekki verið í þeim tilgangi að lýsa yfir vantrausti eða hrekja nokkurn úr starfi heldur hugsuð sem fyrsta skref á leið til lausnar.„Starfsfólk félagsins hefur unnið af heilum hug samkvæmt þeirri stefnu sem forysta félagsins hefur sett síðustu ár. Fjöldi starfsmanna félagsins starfar hér vegna þeirrar baráttu sem Sólveig hefur háð. Þau vandamál sem starfsfólk ræddi, vildi starfsfólk leysa í samvinnu við yfirmenn,“ sagði m.a. í tilkynningunni.
Ofbeldismenning innan Eflingar
Viðar Þorsteinsson, fráfarandi framkvæmdastjóri Eflingar, var viðmælandi Kastljóss í gær en þar sagði hann ofbeldismenningu þrífast innan Eflingar. Hann sagði starfsfólk hafa ranglega sakað hann og Sólveigu um margvísleg brot á kjarasamningum en það væri eins konar arfleifð fyrri stjórnenda og þeirra sem væru óánægð með B-lista Sólveigar sem var kosinn í félagið árið 2018: „Við höfum verið svipt þeim trúverðugleika sem við þurfum að hafa til þess að geta rætt um raunveruleg kjarasamningsbrot og raunveruleg vandamál sem Eflingarfélagar úti á vinnustöðunum verða fyrir.“Finnur til með fólkinu hjá Eflingu
• Nýir stjórnendur ráku reynda lykilstarfsmenn „Ég finn til með fólkinu hjá Eflingu. Mér þykir vænt um félagið og erfitt að horfa upp á minn gamla vinnustað sundurtættan. Ég get ímyndað mér hvernig er að vinna þar við þessar aðstæður. Það er sorg í mínum huga að horfa upp á þetta,“ segir Þráinn Hallgrímsson, fyrrverandi skrifstofustjóri Eflingar. Hann vann hjá félaginu frá stofnun og þar til hann var rekinn fyrirvaralaust á starfsmannafundi í maí 2018 fyrir framan 40 manns.Þráinn segir ýmislegt sem nú komi upp á yfirborðið vera í samræmi við það sem hann og fleiri fyrrverandi lykilstarfsmenn á skrifstofu Eflingar hafi haldið fram um núverandi forystu félagsins. Þau voru látin fara þegar hún tók við. Þráinn var skrifstofustjóri Eflingar í 18 ár og þar á undan hjá Dagsbrún og ASÍ. Hann hóf störf í verkalýðshreyfingunni 1983. Í Eflingu eru um 27.000 félagsmenn. Þegar Þráinn var rekinn voru um 40 starfsmenn hjá Eflingu. Sárafáir þeirra eru enn í vinnu hjá félaginu.
„Ég sé að Sólveig Anna Jónsdóttir kennir starfsmannahópnum um ófarir sínar. Þar á meðal tengir hún við gömlu stjórnendur Eflingar sem fóru frá fyrir rúmum þremur árum! Hún er búin að hreinsa það allt út meira og minna – alla reynslumestu starfsmennina. Þeim var sagt upp eða þeir hættu. Starfsfólkið sem hún kennir nú um að flæma sig í burtu er það sem hún réð sjálf til starfa að stærstum hluta,“ segir Þráinn.
Kjarasamningar eru lausir á næsta ári. Þráinn segir þá sérstaklega vandasama og flókna hjá jafn stóru stéttarfélagi og Eflingu. Það þurfi að semja fyrir hönd starfsmanna hjá ríki og borg, stórfyrirtækjum og á almenna vinnumarkaðinum.
„Það er mikilvægt að hafa starfslið með reynslu og þekkingu í samningagerð. Góð skólaganga er ekki nóg ein og sér til að vera góður starfsmaður í verkalýðsfélagi. Reynslan og þekkingin á kjarasamningum auk hæfni í mannlegum samskiptum er það sem skiptir mestu máli. Því miður hefur Efling misst margt starfsfólk sem var kjarninn í okkar starfsemi,“ segir Þráinn. gudni@mbl.is
Einsdæmi í sögu verkalýðsfélaga
• Kaus að víkja þrátt fyrir stuðning „Ég man ekki til þess að formaður verkalýðsfélags hafi áður sagt af sér í svona samhengi, það er með stuðning mikils meiri hluta stjórnar á bak við sig,“ sagði Sumarliði R. Ísleifsson, lektor í sagnfræði við Háskóla Íslands. Hann var spurður hvort afsögn formanns Eflingar ætti sér fordæmi í sögu verkalýðshreyfingarinnar. Sumarliði hefur m.a. skrifað um sögu Alþýðusambands Íslands og þekkir því til sögu hreyfingar launafólks.„Maður veit ekki hvernig þetta þróast í Eflingu. Mér þykir ósennilegt að þau tvö sem hættu, Sólveig Anna Jónsdóttir og Viðar Þorsteinsson, hafi sagt sitt síðasta orð. Þau hafa látið mikið til sín taka á undanförnum árum og það er ekki sennilegt að þau hætti skyndilega. Það er líka athyglisvert að sjónarmið þeirra, að svo miklu leyti sem þau hafa komið fram, hafa aðallega birst á samfélagsmiðlum. Þetta er að ég held í biðstöðu og of snemmt að draga skýrar ályktanir af þessu ferli,“ sagði Sumarliði. Hann benti á að hjá Eflingu væri starfandi formaður, það er varaformaðurinn, sem taki við samkvæmt almennri reglu þegar formaðurinn hættir.
Hann sagði að hér hefði mótast sá „uppsagnarkúltúr“ að fólk segði yfirleitt ekki af sér fyrr en fokið væri í öll skjól. Það ætti að minnsta kosti við í pólitíkinni. Sumarliði nefndi að ekki hefðu margir sagt af sér á árunum eftir hrun en athyglisvert væri að það hefðu aðallega verið konur og kannski mætti skoða þetta mál í því ljósi. Hann nefndi sem dæmi þegar Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir sagði af sér sem varaformaður Sjálfstæðisflokksins í apríl 2010 og vék jafnframt tímabundið sem þingmaður. Hún gaf þá ástæðu að hún nyti ekki sama trausts og áður. Einnig þegar Steinunn Valdís Óskarsdóttir, þingmaður Samfylkingarinnar, sagði af sér sem þingmaður í maí 2010. Ástæðan sem hún gaf var umræða um fjármögnun kosningabaráttu hennar í tveimur prófkjörum til borgar og þings 2006.
gudni@mbl.is
Til baka
Leita í greinasafni
Prenta grein