Gripið í handbremsuna og hert

Ari Páll Karlsson

Ragnheiður Birgisdóttir

Sólrún Lilja Ragnarsdóttir

Boðað hefur verið til hertra aðgerða innanlands vegna mikillar fjölgunar smita undanfarna daga og vikur. Fjöldi á viðburðum verður takmarkaður við 500 manns og veitingastöðum er skylt að loka tveimur tímum fyrr, þ.e. kl. 23.

Reglur þessar gilda frá og með næsta miðvikudegi, 10. nóvember.

Grímurnar snúa aftur

Grímuskylda tók gildi á miðnætti. Takmarkanirnar munu gilda í fjórar vikur, til þriðjudagsins 8. desember.

Grímuskylda gildir þegar ekki er unnt að virða eins metra nálægðarreglu, s.s. í fjölmennum verslunum, almenningssamgöngum og viðlíka. Einnig verður skylt að bera grímu á sitjandi viðburðum. Starfsfólki sem veitir einstaklingsbundna þjónustu sem krefst nándar, t.d. hárgreiðslu, nudd og viðlíka, er ekki skylt að bera grímu en grímuskylda gildir um viðskiptavini þeirra.

Börn 15 ára og yngri eru undanþegin grímunotkun og um framhaldsskólanema gildir að þeim er heimilt að taka niður grímu eftir að sest er í kennslu þótt ekki sé hægt að viðhafa eins metra nálægðarreglu.

Almennar fjöldatakmarkanir verða 500 manns. Á sitjandi viðburðum er heimilt að víkja frá eins metra nálægðarreglu meðan setið er, að því gefnu að allir beri grímu.

1.500 með hraðprófi

Hins vegar verður heimilt að skipuleggja viðburði fyrir allt að 1.500 manns sé gestum gert skylt að framvísa neikvæðri niðurstöðu úr hraðprófi. Þrátt fyrir hraðpróf skulu gestir bera grímu ef ekki er unnt að virða eins metra nálægðarreglu. Sérstök heimild gildir áfram fyrir skólaskemmtunum í grunn- og framhaldsskólum með notkun hraðprófa.

Afgreiðslutími verður styttur um tvær klukkustundir á veitingastöðum þar sem heimilaðar eru vínveitingar. Þar ber að loka kl. 23 og rýma staðina fyrir miðnætti. Skráningarskylda gesta verður tekin upp að nýju og skulu vínveitingar bornar til sitjandi gesta.

Í minnisblaði sóttvarnalæknis til heilbrigðisráðherra kemur fram að hann telur að daglegum fjölda smita þurfi að ná niður í 40-50 og viðhalda þeirri stöðu með takmörkunum þar til betra ónæmi næst í samfélaginu með örvunarbólusetningum og náttúrulegri sýkingu.

Í minnisblaðinu fór sóttvarnalæknir yfir ýmsar leiðir til takmarkana sem prófaðar hafa verið og reynsla er af en lagði til að valin yrði ein af þremur leiðum eða þeim blandað saman á einhvern hátt.

Leiðirnar þrjár byggjast á minnisblöðum til heilbrigðisráðherra frá 22. júlí, 24. ágúst 2021 eða 12. september og 18. október 2021. Þórólfur varar þó við þriðju og síðustu tillögunni, þar sem fjöldatakmarkanir miðuðust við 500 eða 2.000 manns, og sagðist telja að smitum myndi fjölga væri sú leið valin. Þó var valin sú gerð fjöldatakmarkana sem byggist á minnisblaðinu frá 12. september þrátt fyrir þessi tilmæli sóttvarnalæknis.

Vilji til að halda gangi

Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra sagði að loknum ríkisstjórnarfundi að gert væri ráð fyrir að fundað yrði með viðburðahöldurum og haft yrði samráð við þá vegna hertra samkomutakmarkana, enda mikill fjöldi viðburða framundan og uppselt á marga þeirra. Ríkur vilji væri til þess að láta samfélagið ganga og mikilvægt að nýta jákvæða reynslu af hraðprófum.

„Það verður auðvitað líka hægt að nýta einhvers konar hólf og fleira og að sjálfsögðu verður reynt að gera það sem við getum.“

Undir þjóðinni komið

Þórólfur sagðist hafa „ágætar vonir“ um að takmarkanirnar myndu gera gagn þegar Morgunblaðið náði tali af honum. Það væri aftur á móti undir þjóðinni komið.

„Allt fer þetta auðvitað eftir því hvernig er farið eftir þessum leiðbeiningum og þessum tillögum sem koma þar fram,“ sagði hann.

„Það í rauninni skiptir engu máli hvaða reglur eru í gangi ef menn fara ekki eftir þeim og hugsa ekki vel um sínar eigin sóttvarnir.

En auðvitað vitum við að því harðari sem aðgerðirnar eru, því meiri árangur.“

Komin sé upp sú staða að ekki dugi lengur að höfða bara til fólks um einstaklingsbundnar sóttvarnir. „Það hefur ekki dugað, heldur þvert á móti erum við að sjá þennan veldisvöxt núna,“ sagði Þórólfur og bætti við að því hefði þurft að grípa til takmarkana, sem eru síðasta úrræðið.

„Við þurfum bara að sjá hverju þetta skilar okkur núna.“