Valgerður Ólafsdóttir

Elsku hjartans Vala vinkona kvaddi okkur um daginn og hafði fyrir skömmu fagnað sjötíu árum meðal vor. Við kynntumst í Chicago árið 1983, þegar ég starfaði sem flugfreyja og varð þeirrar gæfu aðnjótandi að hitta hana í veislu. Á þeim árum var ég alloft í Chicago og þá hittumst við oftar en ella. Við urðum perluvinkonur og sú vinátta varð dýrmæt og dýpkaði með árunum. Við umgengumst oft og mikið þegar hún flutti til Íslands með börnin. Vala var, eins og svo margir Íslendingar í Ameríku, með snert af heimþrá enda sonur þeirra Kára, móðir hennar, faðir, stjúpfaðir, bræður og fjölskyldur þeirra Kára búsett hérlendis.

Vala var sérlega yndisleg, skarpgreind og skemmtileg. Við hana var hægt að tala um heima og geima á léttum sem og alvarlegum nótum og ávallt stutt í hennar smitandi hlátur. Hjartans mál Völu var velferð barna enda þroskasálfræðingur að mennt og hún ræddi snemma um þá ástríðu sína að styðja við börn sem áttu við ramman reip að draga í lífinu. Hún lét ekki sitja við orðin tóm heldur vann markvisst að því að stofna Velferðarsjóð barna með stuðningi Íslenskrar erfðagreiningar, sem varð að veruleika árið 2000 er sjóðurinn var stofnaður og hefur stutt og styrkt ótal málefni er varða börn. Vala var framkvæmdastjóri Velferðarsjóðs barna og sinnti því starfi af hugsjón og þeirri ástríðu sem henni einni var lagið. Hún var yndisleg móðir og studdi börn sín í blíðu og stríðu en barnabörnin sex voru að vonum hennar líf og yndi frá fyrstu tíð og að sjálfsögðu æskuástin og eiginmaður hennar, Kári Stefánsson.

Ég hitti þau hjónin síðast fyrir tilviljun eftir að frábærum tónleikum lauk í Máli og menningu í haust. Við Vala ákváðum að hittast sem fyrst aftur á heimili þeirra Kára uppi við Vatnsendavatn, en eftir að þau fluttu „út á land“, eins og Vala orðaði það að vera flutt frá Reykjavík í Kópavoginn og brosti sínu blíða fallega brosi, hafði ég ekki heimsótt þau þangað en var alltaf á leiðinni og hlakkaði mikið til. Var búin að finna gamlar myndir frá ýmsum árum til að gefa henni. Það var því reiðarslag að frétta af andláti elsku Völu og ég er eins og svo margir vina hennar harmi lostin og engin taug ósnortin í hjarta mínu. Mestur er þó missir Kára, barnanna og barnabarnanna, sem fá ekki lengur notið eiginkonu, móður og ömmu sinnar. Með þessum fátæklegu orðum sendi ég þeim mínar innilegustu samúðarkveðjur og vona að þeim auðnist kraftur til að kljást við þá djúpu sorg sem fylgir ástvinamissi. En látum Kahlil Gibran eiga síðustu orðin:

Guðbjörg Gróa

Guðmundsdóttir.

Hallgerður Pétursdóttir.

Við mikilvægustu krossgötur lífsins eru sjaldnast vegvísar. Það eru aðeins örfáir dagar síðan Valgerður stýrði fundi í Velferðarsjóði barna, frísk og falleg með góðar áætlanir fyrir framtíð sjóðsins. Áhugasöm var hún sem aldrei fyrr að koma til móts við börn sem þurfa sérstakan stuðning. Á teikniborðinu hjá henni voru framtíðarplön sem við hlökkuðum til að framkvæma með henni. Ekkert okkar sem vorum þarna gat látið sér til hugar koma að þetta væri kveðjustundin.

Fyrir röskum tuttugu árum átti hún hugmyndina að stofnun Velferðarsjóðs barna á Íslandi þar sem markmiðið var að koma til móts við börn sem eiga á brattann að sækja félagslega, menntunarlega eða vegna veikinda eða fátæktar. Hugmynd hennar fékk vængi þegar eiginmaður hennar með fulltingi Íslenskrar erfðagreiningar lagði fram myndarlega fjárupphæð sem gerði draum Valgerðar að veruleika. Það eru margir sem hafa notið og eiga eftir að njóta frumkvæðis og framsýni sem þau Vala og Kári sýndu með stofnun sjóðsins. Ég kynntist Valgerði í gegnum þennan sjóð og við erum nokkuð mörg sem höfum fengið að vera með í þeirri vegferð. Þau kynni mín mun ég geyma og þakka. Við Valgerður vorum ekki alltaf sammála um allt en hún hafði hæfileika til að hlusta og var sannarlega tilbúin til málamiðlunar þannig að auðvelt var að ganga sátt frá borði.

Áhugi hennar á líðan barna kom fram í flestu sem hún gerði og engin gleði jafnast á við að starfa öðrum til heilla og þess naut hún. Eftir hana liggja ritverk um tjáningu og tilfinningar barna. Bókin Saga, sem kom út fyrir nokkrum árum, er lýsandi dæmi um löngun hennar til að gefa börnum sterkari rödd. Sú bók er sett fram á auðskiljanlegan og einfaldan hátt og er hjálpleg börnum til að tjá líðan sína. Hún var afskaplega stolt af börnunum sínum en barnabörnin voru í algjöru öndvegi.

Valgerður var einstaklega góð heim að sækja og hafði lag á að gera allt fallegt og smekklegt í kringum sig. Það er mikið hryggðarefni að kveðja hana og þungt högg fyrir fjölskylduna.

Fólkinu hennar öllu sendi ég mínar innilegustu samúðarkveðjur og bið þeim blessunar.

Þær áttu heima í Chicago og Lake Shore Drive var þeirra gata. Önnur bjó í suðurhluta borgarinnar og hin í norðurhlutanum og hvenær sem færi gafst heimsóttu litlu stúlkurnar hvor aðra. Þegar þær hittust fyrst var önnur nýkomin vestur um haf og naut þess að eignast vinkonu sem kunni að rata í Ameríku. Og hin tók því fagnandi að leika sér á íslensku. Þessi tími er löngu liðinn en einhvern veginn sínálægur og minningin um ungu vinkonurnar á sér enga hliðstæðu. Hið sama gildir um leikvöllinn þeirra: Á aðra höndina sigldu skútur á einu af stærstu vötnum Norður-Ameríku og á hina blikaði á skýjakljúfa.

Ætli það skipti ekki máli í þessum drögum að paradís að Vala var mamma litlu stúlkunnar í suðurhluta borgarinnar. Hún átti eftir að verða önnur fastastjarna á nýjum himni og opnaði ásamt pabba litlu stúlkunnar og eldri systur hliðið í Hyde Park fyrir vinkonunni og fjölskyldu hennar. Öll nutum við ómældrar ljúfmennsku, gjafmildi og gleði. Með tímanum urðum við Vala einnig vinkonur og þegar reynsluna af tilvistinni bar á góma naut ég þess að hún var á vegum sálarinnar og lengra komin í lífinu.

Kannski verður allt fallegt í drögum að paradís og manneskjan blinduð af birtunni sem af henni stafar. En þá er gott að muna að meðan tálsviptingin sér um það sem kann að virðast fagurt en mun glata töfrum sínum er til fegurð sem ekkert fær grandað. Ég þykist því vita að tálsviptingin játi sig sigraða andspænis þeirri sem stafar af minningunni um Völu og samveruna í Vesturheimi. Í nýjum kapítula á gömlu landi munaði einnig um mannkosti hennar og eftirlifandi eiginmanns í vegferð okkar mæðgna. Ólíkt vesturförum fyrri tíma get ég ekki treyst á endurfund í því sem þeir kölluðu algóða lífinu en þar hefði ég viljað þakka Völu fyrir fegurðina og stuðninginn í jarðlífinu.

Votta Kára, börnum þeirra Völu og barnabörnum mína innilegustu samúð.