Reglum ekki breytt á miðri loðnuvertíð

Baksvið

Ágúst Ingi Jónsson

aij@mbl.is

Íslensk stjórnvöld hafa hafnað málaleitan Norðmanna um framlengingu á þeim tíma sem þeir hafa til loðnuveiða hér við land. Sömuleiðis verður þeim ekki heimilt að fjölga skipum, sem hverju sinni eru við loðnuveiðar við landið.

Kristján Freyr Helgason, sem fór fyrir íslensku sendinefndinni á strandríkjafundi Íslendinga, Norðmanna og Grænlendinga um loðnuveiðar í september síðastliðnum, segir að Norðmenn hafi á þeim fundi ekki borið upp tillögur um breytingar á tilhögun veiðanna sem eru skilgreindar í tvíhliða bókun þjóðanna.

Síðar hafi fyrirspurn um hugsanlegar breytingar verið borin upp bæði á vettvangi embættismanna og síðan ráðherra. Svar Íslendinga sé að þessum skilyrðum verði ekki breytt á miðri vertíð, en annað mál sé hvort breytingar verði ræddar á næsta strandríkjafundi.

Nú er kveðið á um að Norðmenn megi hafa 30 skip að veiðum samtímis, veiðitíminn sé til og með 22. febrúar, þau megi aðeins veiða í loðnunót og ekki fara suður fyrir tiltekna línu sem dregin er frá punkti sunnan Álftafjarðar. Þessar reglur voru rýmkaðar 2015; skipum fjölgað um fimm og tíminn lengdur um viku.

Kvarta vegna mismununar

Á heimasíðu norsku ríkisstjórnarinnar birtist á miðvikudag fréttatilkynning þar sem kvartað er yfir mismunun hvað varði reglur um loðnuveiðar. Þar segir að Norðmenn hafi óskað eftir breytingum á þessu og sjávarútvegsráðherra Noregs, Bjørnar Skjæran, hafi átt samtal um málið við kollega sinn á Íslandi, Svandísi Svavarsdóttur. Hann hafi bent á að Íslendingar sæti ekki mismunun þegar þeir veiði í norskri lögsögu. Skjæran segist ekki hafa fengið nein vilyrði um breytingar á þessari vertíð, en fjölgun skipa og lengri tími hefði hjálpað í erfiðri stöðu. Norðmenn eiga eftir að veiða um 100 þúsund tonn af heildarkvóta sínum upp á 145 þúsund tonn. Til þess að ná þessum afla hafa þeir ellefu daga.

Hann segist munu hafa frumkvæði að því að taka málið upp í tvíhliða viðræðum við Ísland á árlegum fundi sjávarútvegsráðherra við Norður-Atlantshaf (NAFMC) í Reykjavík í maí. „Sem næstu nágrannar eigum við að geta fundið góðar lausnir,“ segir Bjørnar Skjæran í fréttinni.

Kristján Freyr segir það rétt að Grænlendingar og Færeyingar geti bæði notað troll og nót við loðnuveiðar við landið. Um það sé kveðið á í samningum við þær þjóðir, slíku sé ekki til að dreifa gagnvart Norðmönnum. Hann segir einnig að ekki eigi að líta á loðnuna sem einangrað tilvik heldur beri að líta á stjórnun loðnuveiða sem hluta af samtali og samskiptum um deilistofna í heild.

Aðrir geti veitt án bóta

Fram hefur komið að Norðmenn eru komnir í tímahrak með að ná sínum aflaheimildum. Aðspurður um hvað verði um kvóta þeirra náist hann ekki segist Kristján líta þannig á að Norðmenn hafi vitað um úthlutunina frá 1. október og ekkert hafi átt að koma þeim á óvart í þeim efnum. Aðrir geti því veitt það sem út af standi án bóta fari svo að Norðmenn nái ekki að veiða sínar heimildir. Sömu sögu sé að segja ef kvótinn verði skertur.