Langir dagar í loðnuvinnslu

Ágúst Ingi Jónsson

aij@mbl.is

Í Loðnuvinnslunni á Fáskrúðsfirði hefur verið mikil vinna frá áramótum og nánast stöðug allan sólarhringinn síðan hrognavinnslan hófst. Spurður um markaði segir Friðrik Mar Guðmundsson framkvæmdastjóri að í heildina sé útlit fyrir að ágætt verð fáist fyrir afurðir.

Erfitt sé með samanburð við síðasta ár þegar kvóti var lítill og tvö ár á undan var engin loðna veidd. Nú sé verð fyrir mjöl og lýsi hátt, mun lægra en í fyrra fyrir hrognaloðnu, óvissa sé með frosinn hæng sem meðal annars hefur farið til Úkraínu og Hvíta-Rússlands, og ekki sé á þessari stundu hægt að segja fyrir um verðmætustu afurðina, loðnuhrogn til Asíu.

Magnið ræður miklu um verð

„Um verð fyrir loðnuhrognin er lítið hægt að segja fyrr en fyrir liggur hvert framleiðslumagnið verður. Verður það 15 þúsund tonn eða 20 þúsund tonn, sem ég tel reyndar ólíklegt. Magnið hefur eðlilega mikil áhrif á verðið, en loðnuhrogn koma nánast eingöngu frá Íslandi. Ég leyfi mér þó að vera þokkalega bjartsýnn,“ segir Friðrik.

Loðnuvinnslan er með lítið hlutfall loðnukvótans eða tæplega 1,8% af heildinni, rúm 11 þúsund tonn, sem skip fyrirtækisins, Hoffell SU 80, veiðir. Þá keypti fyrirtækið 15 þúsund tonn eða 40% af svokölluðum 5,3% potti og eru heimildirnar því alls rúmlega 26 þúsund tonn. Hoffellið er búið að veiða 19.200 tonn og á eftir 7.200 tonn.

Þetta segir þó aðeins hálfa söguna og afkastagetan á Fáskrúðsfirði er talsvert meiri en sem þessu nemur. Þar er búið að landa um 45 þúsund tonnum frá áramótum. Norðmenn lönduðu þar rúmum tíu þúsund tonnum og færeysku skipin Götunes, Þrándur í Götu og Finnur Fríði hafa landað um 10 þúsund tonnum, sem eingöngu hafa farið í hrognavinnslu. Þá hefur grænlenska skipið Tasilaq einnig landað hrognaloðnu á Fáskrúðsfirði.

Stöðugt á útkikki

„Við erum með lítinn uppsjávarkvóta og þurfum stöðugt að vera á útkikki og skjóta gæsina þegar hún flýgur yfir,“ segir Friðrik. „Okkur hefur gengið vel að fá skip í viðskipti og í hrognum erum við að nálgast 2.500 tonn, en í fyrra frystum við um 600 tonn. Þessum öflugu skipum Færeyinga hefur gengið vel og kvóti þeirra er eins og annarra miklu stærri en í fyrra. Þeir hafa lagt áherslu á hrognin í ár og að mestu landað hjá okkur. Norðmenn mega hins vegar ekki veiða eftir 22. febrúar og það sem þeir lönduðu hjá okkur fór að mestu í mjöl og lýsi.“

Friðrik áætlar að fyrir síðustu helgi hafi hrognaframleiðslan á landinu öllu numið um sex þúsund tonnum, sem er aðeins minna en framleitt var samtals síðasta vetur. Vel hafi síðan veiðst um helgina og þegar unnið hafi verið úr þeim afla gæti magnið nálgast alls tíu þúsund tonn, sem samsvarar veiði á hátt í 70 þúsund tonnum af loðnu, samkvæmt upplýsingum Friðriks.

Hver dagur dýrmætur

Hann bendir á að menn hafi aðeins um tvær vikur í lok vertíðar til að veiða loðnu til hrognavinnslu og frátafir vegna veðurs hafi mikil áhrif eins og undanfarið. Einnig megi miða við að æskilegur hrognaþroski til að frysta kvenloðnu sé um tvær vikur og þar hafi veður áhrif og áta. Hver dagur sé því dýrmætur og frátafir undanfarið geti skipt miklu um lokaniðurstöðuna.

Nú er eftir að veiða um 200 þúsund tonn af 685 þúsund tonna kvóta Íslendinga. Friðrik telur litlar líkur á að sá kvóti náist allur og það hafi áhrif á verð á afurðum.