Ruth Margrét Friðriksdóttir

Það var í Þórsmörk sem ég hitti Ruth fyrst. Var ég þá að vinna sem skálavörður með Friðriki syni hennar. Við áttum það sameiginlegt að hafa mikla þörf á að nálgast náttúruna reglulega. Hitti ég því vel á hana þarna í heimsókn hennar. Ég var rétt skriðin úr menntaskóla þegar ég tók saman við yngsta son hennar, Guðmund. Gæti verið að Friðrik hafi aðeins haft áhrif á það.

Ég hóf nám við Íþróttakennaraskólann að Laugarvatni haustið 1997 svo það lá vel við að hitta Gumma hjá foreldrum hans á Selfossi um helgar. Hafði hún sérstaklega orð á því hve þakklát hún var að Gummi fór að sækja aftur reglulega á heimaslóðir sínar. Ruth fann strax til ábyrgðar gagnvart mér og varð því að koma aðeins að uppeldi mínu. Lagði hún sérstaklega áherslu á að fæða mig með það eina að markmiði að bæta aðeins á mig. Seinna árið mitt á Laugarvatni bauðst mér að dvelja hjá Ruth og Jóni í Réttarholtinu og keyra í skólann frá Selfossi hvern dag. Hjálpaði það mér heilmikið með kostnað meðan ég kláraði námið. Þá var Jón orðinn veikur svo ég reyndi að borga til baka með því að hjálpa til við umönnun og þrif í Réttarholtinu. Kynntist ég þá þeim reglum og hefðum sem Ruth hafði komið sér upp í rekstri heimilisins. Hver dagur var bókaður og lærði ég fljótt á hvað var gert hvaða dag. Ég lærði heilmikið af Ruth í eldamennsku og garðyrkju. Sinnti hún þessum verkum af mikilli fagmennsku. Bæði garðurinn og heimilið var blómlegt og alltaf voru allar matarkistur yfirfullar af sveitamat og heimabökuðum kökum. Alltaf nóg til af öllu. Lærði ég líka að það var ekki sama hvernig verkin voru unnin.

Ruth hafði ákveðinn skjöld um sig, var mjög dugleg og keyrði öll verk áfram af hörku. Það var henni ekki endilega tamt að sýna mýkt í okkar samskiptum til að byrja með. Við lærðum þó fljótt að dansa saman, enda voru samskipti okkar og samvera mikil fyrstu ár okkar Gumma. Seinni árin fór hún að opna á æsku sína og reynslu úr stríðinu. Hún lýsti hræðilegum atburðum þar sem hún varð vitni að miklu mannfalli eftir sprengjuárás, hvernig hún dvaldi langan tíma í skotgröf ásamt systur sinni og stjúpu, hvernig þær systur treystu algjörlega á stjúpu sína, sem þær höfðu nýlega kynnst eftir að pabbi þeirra var kallaður í herinn. En hann átti ekki afturkvæmt. Þá jókst skilningur minn á öllum reglunum og hörkunni sem hún varð að temja sér frá unga aldri.

Seinni árin lærði Ruth að mildast gagnvart reglum og aga. Henni lærðist að staldra við og meta það sem hún hafði áunnið. Njóta samvista við sína nánustu og átta sig á því ríkidæmi sem hún átti í raun.

Við Ruth deildum áhuga á náttúru, góðum mat, útivist og ferðalögum. Náðum við nokkrum eftirminnilegum ferðum saman í bústaði, útilegu, ferðalögum innan lands og til Kanada. Við þessar minningar mun ég dvelja og minnast góðu stundanna þessi 25 ár sem við áttum saman.

Takk fyrir allt og allt, bið að heilsa mikilvæga fólkinu okkar í sumarlandinu. Saknaðarkveðjur,

Lífið er eins og saga með upphafi, miðju og endi. Nú er sögu tengdamömmu lokið, en að mörgu leyti er sagan hennar á köflum eins og lygasaga. Hún fæddist í Hamborg árið 1934 og ólst upp við óvenjulegar aðstæður. Mamma hennar deyr í bílslysi þegar hún er aðeins tveggja ára og pabbi hennar stendur þá einn með hana og systur hennar, Ingrid, sem er sjö ára. Síðar giftist hann aftur og stjúpan Erna kemur inn í líf Ruthar. Þegar Ruth er fimm ára skellur síðari heimsstyrjöldin á og varir næstu sex árin. Faðirinn er sendur á vígvöllinn og á ekki afturkvæmt og stjúpan er heima með systurnar, sem ítrekað þurfa að flýja í loftvarnabyrgi og forðast árásir. Þegar búið er að leggja Hamborg í rúst eru þær sendar með gripavögnum til S-Þýskalands og þar eru þær í einhvern tíma. Síðar fá þær að fara aftur til Hamborgar. Á þessu sést að byrjunin í sögu Ruthar var erfið og mótaði hana, hún kunni að bjarga sér og var ótrúlega útsjónarsöm. Hún flytur til Íslands árið 1955 eftir að hafa kynnst tengdapabba á skemmtun í Hamborg. Þau skilja og tengdamamma flytur með tvö börn í Flóann og þar kynnist hún seinni manni sínum, Jóni frá Túni, og þau eignast þrjú börn. Ég kem inn í þessa fjölskyldu árið 1996 þegar ég kynnist eiginmanni mínum, Friðriki Sölva. Ég fann það strax að Ruth var skipulögð, nákvæm, mikil áhugamanneskja um alla matseld, snillingur í allri ræktun og mikil handavinnukona. Hún elskaði að spila og var sérlega snjöll í hugarreikningi. Henni fannst mjög gaman að ferðast, bæði innan- og utanlands, en það sem henni fannst skemmtilegast af öllu var að fara með veiðistöngina sína og veiða. Hún var mikill brautryðjandi og segja má að hún hafi verið fyrsti sjósundsmaðurinn á Íslandi, en fljótlega eftir að hún flytur hingað ákveður hún að bregða sér í sjóinn og synda aðeins, skömmu síðar er lögreglan komin á svæðið því þá héldu einhverjir að hún ætlaði að svipta sig lífi og hringdu á hjálp! Hún bauð upp á gistingu löngu áður en öðrum datt í hug að stofna airbnb og hún prjónaði lopavörur og seldi löngu áður en túristabúðirnar urðu til. Síðustu árin hef ég náð að eyða góðum tíma með tengdamömmu, en oftar en ekki vorum við að spá í prjónaskap og það kom að því að ég hjálpaði henni en ekki hún mér eins og áður, við fórum í bíltúra, göngutúra, horfðum á Ljósmæðurnar og hún eldaði mat og fannst svo gaman þegar ég gat borðað með henni, en eldamennska var eitt af hennar stóru áhugamálum og hana langaði alltaf að verða matreiðslumaður. Það er komið að sögulokum. Ég mun ylja mér við minningar um merkilega konu sem á stóran stað í hjarta mínu. Blessuð sé minning elsku Ruthar.

Þín tengdadóttir,

Nú er elsku amma Ruth farin yfir í sumarlandið, minningarnar streyma fram í hugann og hver einasta þeirra er svo dýrmæt. Við munum svo vel eftir því að vakna við ilminn af heitu kakói og ristuðu brauði þegar við gistum hjá ömmu og afa í Réttarholtinu. Alltaf var amma komin á fætur á undan öllum öðrum og búin að útbúa heitt kakó, ristað brauð og egg handa okkur systrum í morgunmatinn, rétt eftir að hún var búin að vekja okkur og koma okkur að morgunverðarborðinu kom afi röltandi inn í eldhús þar sem hann smellti kossi á ömmu og þau buðu hvort öðru góðan daginn og þá kom hugsunin um það hvað við vorum glaðar að eiga ömmu og afa sem elskuðu hvort annað svona mikið. Það var líka mikið fjör að fara með ömmu og afa í sund því amma gerði alltaf svo skemmtilega leiki með okkur í sundi, þar fékk maður líka góða kennslu hjá ömmu í því að ganga fallega frá fötunum sínum í körfuna en ekki henda þeim öllum í kuðl, hún var jú mikill snyrtipinni og lagði mikið upp úr því að hafa allt snyrtilegt og fínt. Svo var það okkur sveitastelpunum ómetanlegt að eiga ömmu á Selfossi og eiga samastað hjá henni þegar maður var að þvælast á Selfossi, bíða eftir æfingu, var í gati í skólanum, vildi gista eftir grunnskólaböllin eða annað, alltaf stóðu dyrnar hjá ömmu opnar og það klikkaði aldrei að það var búið að elda dýrindis máltíð og að sjálfsögðu eftirrétt þegar maður kom. Amma var nefnilega mikill kokkur og bakari, og kartöflusalatið sem hún bjó til, það hlýtur að hafa verið úr einhverri annarri veröld, svo gott var það. Svona gætum við endalaust haldið áfram, svo margar eru minningarnar, kleinubaksturinn og sláturgerðin með ömmu og mömmu voru fastir liðir sem ekki mátti missa af og alltaf leyfði amma okkur að taka mikinn þátt og kenndi okkur í leiðinni. Amma sýndi íþróttaiðkun okkar alltaf mikinn áhuga og var fastagestur á mótum og sýningum og alltaf átti hún hrós í pokahorninu, en maður átti heldur aldrei neitt inni hjá ömmu svo ef eitthvað hefði mátt betur fara fékk maður líka að vita af því.

Takk fyrir allt og allt, elsku amma, kysstu afa Jón og mömmu frá okkur.

Ömmustelpurnar þínar frá Litlu-Reykjum,

Elsku besta Rut okkar, þú ert farin frá okkur, sárt er það en við vitum að nú ertu laus úr viðjum verkja. Mikið erum við búin að bralla margt saman fjölskyldan með þér. Það var alltaf svo ljúft að koma til þín og spjalla og fífluðumst við mikið og höfðum gaman og líka að heyra í þér í síma sem við gerðum oft.

Það var svo gaman að fara í keilu með þér, þú blómstraðir alveg, það var svo mikið fjör hjá okkur. Við áttum það sameiginlegt að finnast svo gaman að horfa á hand- og fótbolta og fimleika og hringdi ég oft til þín að minna þig á og kallaðir þú mig talandi sjónvarpsdagsskrána þína. Þegar við vorum að fara eitthvað þá sagðirðu að þú þyrftir ekki hækjuna þína því Guðrún er með. Þú kallaðir mig hækjuna þína og það þótti mér vænt um. Þú gafst svo mikið með nærveru þinni, varst svo hlý, notaleg og frábær og varst okkur svo dýrmæt vinkona.

Já, Hamborgardaman sem ung að árum sigldi á vit ævintýranna hingað norður á hjara veraldar, áræðin, kraftmikil og dugleg, er nú flogin á vit nýrra ævintýra. Góða ferð, elsku Rut, og takk fyrir samveruna.