Bólusetning Ýmis verkefni eru á höndum heilbrigðsstarfsmanna á heilsugæslustöðvum. Biðtími hefur lengst.
Bólusetning Ýmis verkefni eru á höndum heilbrigðsstarfsmanna á heilsugæslustöðvum. Biðtími hefur lengst. — Morgunblaðið/Hari
[ Smellið til að sjá stærri mynd ]
Höskuldur Daði Magnússon hdm@mbl.is „Það er mikil ásókn í heilsugæsluna, sem er að vissu leyti jákvætt enda höfum við reynt að vera meira sýnileg síðustu ár. Hins vegar höfum við ekki mannskap til að taka á móti auknu álagi og það eru þreytumerki í hópnum,“ segir Margrét Ólafía Tómasdóttir, formaður Félags íslenskra heimilislækna.

Höskuldur Daði Magnússon

hdm@mbl.is

„Það er mikil ásókn í heilsugæsluna, sem er að vissu leyti jákvætt enda höfum við reynt að vera meira sýnileg síðustu ár. Hins vegar höfum við ekki mannskap til að taka á móti auknu álagi og það eru þreytumerki í hópnum,“ segir Margrét Ólafía Tómasdóttir, formaður Félags íslenskra heimilislækna.

Aukið álag á heilsugæsluna birtist í því að löng bið getur verið eftir tímum hjá heimilislæknum. Algengt er að fólk þurfi að bíða vikum saman. „Ég á sjálf næst lausan tíma í júlí,“ segir Margrét.

Hún segir að öllum bráðatilfellum sé sinnt og til þess að það sé unnt þurfi læknar að vera til taks. „Ef við erum að sinna bráðaþjónustu fækkar bókuðum tímum á móti. Þörfin á þjónustu minnkar auðvitað ekkert og fyrir vikið hringja margir í hjúkrunarfræðinga og hafa samband í gegnum Heilsuveru. Þetta skapar allskonar flækjur því þeir læknar sem eru á dagvakt á heilsugæslunni taka líka kvöldvaktir á Læknavaktinni. Því meira álag sem er á daginn, þeim mun færri fást á kvöldvaktirnar og því er oft tæp mönnun á Læknavaktinni.“

Skortur á heilsugæslulæknum

Margrét segir að aukin ásókn í heilsugæsluna sé sérstaklega þung því skortur sé á heilsugæslulæknum. Stéttin sé í lægð eftir að hafa nýlega misst út stóran hóp lækna sem hættu fyrir aldurs sakir. Tekist hafi að fjölga læknum sem sérhæfa sig í heimilislækningum en nokkur ár eru þangað til þeir skila sér að fullu til starfa. „Eftir 7-10 ár erum við í góðum málum en þangað til erum við í kreppu,“ segir Margrét.

Þá segir hún að mikið álag sé á þeim sem nú starfa á heilsugæslustöðvum. „Við gerðum nýlega könnun meðal lækna sem starfa hjá heilsugæslunni á landsvísu, bæði sérfræðinga og sérnámslækna. Niðurstöðurnar sýndu að hátt í 40% upplifa mjög oft kulnunareinkenni og 25% hafa íhugað alvarlega að fara í veikindaleyfi. Þessar niðurstöður eru mikið áhyggjuefni. Það er alls ekki gott að keyra fólk í gegnum sérnám undir svona álagi. Ég er hrædd um að við missum eitthvað af þessu fólki frá okkur ef ástandið fer ekki að lagast.“

Auðveldara að senda lækni skilaboð en að panta pítsu

Margrét segir aðspurð að tilkoma Heilsuveru hafi að mörgu leyti reynst jákvæð því þar sé hægt að sinna sumum erindum sjúklinga á einfaldan hátt. Hins vegar geti afar mikill tími farið í samskipti þar og erindin séu mismikilvæg. „Það er svolítið verið að kaffæra okkur enda er eiginlega auðveldara að senda lækninum sínum skilaboð í gegnum Heilsuveru en að panta sér pítsu. Það er gríðarlega auðvelt aðgengi að læknum og það getur verið íþyngjandi fyrir marga enda er ekki beint gert ráð fyrir Heilsuveru í vinnuskipulagi. Það getur tekið lækna á heilsugæslustöðvum allt að 2-3 tíma á dag að svara erindum þar og margir eru að gera það á kvöldin.“

Mikið af bráðaerindum

Óskar Reykdalsson, forstjóri Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, segir í samtali við Morgunblaðið að vissulega sé mikið álag á heilsugæslustöðvum nú og ekki fái allir tíma hjá sínum lækni eins fljótt og þeir vilja. „Það fer mikill tími í að sinna bráðaerindum núna. Bæði er enn töluvert af öndunarfærasýkingum og flensum en svo hafa safnast upp ýmis erindi. Eftir páskafrí hefur safnast enn meira upp en áður enda fara heilsukvillar ekkert þó það komi páskar.“

Hann segir að öllum sem koma á heilsugæsluna sé sinnt. „En það getur verið svolítið löng bið eftir föstum tímum. Stundum eru það nokkrar vikur en í sumum tilvikum örfáir dagar. Okkar markmið er alltaf að leysa vandamál fólks og það gerum við innan þeirra tímamarka að það bitni ekki á heilsu þess. Þetta getur verið erfitt stundum enda vantar fleiri heimilislækna. Við reynum því að vinna í skipulagsmálunum svo við náum að sinna sem flestum. Okkar áskorun alla daga er að gera vinnufyrirkomulagið sem best úr garði.“