Skáldkonurnar í gróðurhúsinu

Maríanna hafði almennt ekki mikinn áhuga á garðyrkju en mikil vending varð þegar hún eignaðist eiginn garð fyrir tæpum tíu árum síðan. Garðurinn er í Þingholtunum og snýr að mestu í norður. Hún hefur smám saman lært hvað þrífst vel þar og hvað ekki.

„Ég er svo ljónheppin að vera með garð hér í Þingholtunum. Garðurinn snýr mikið til í norður og þegar ég flutti hingað fyrir tíu árum síðan, þá hélt ég að ekki væri hægt að gera mikið fyrir hann. Þá var lítið annað en kerfill í garðinum. Það fór heilt sumar, bara í það að grafa upp kerfilinn. Það var mikil þolinmæðisvinna og enn í dag stingur hann upp kollinum en þá er bara tekið vel á móti honum og hann gripinn glóðvolgur,“ segir Maríanna.

Dalíurnar eru dramadrottningar

„Sumarið þar á eftir byrjaði ég að gróðursetja í garðinum. Ég byrjaði með sumarblóm og svo eina staka bóndarós – þær eru svo fallegar. En nú er ég með marga fjölæringa, kryddjurtir, rifsber, hindber og rabarbara. Einnig er ég mjög hrifin af rósum og er alltaf að bæta við í rósasafnið. Það er smá pláss fyrir framan hús sem snýr í suður þar sem ég hef sett rósir en þær þurfa svolitla sól til þess að blómstra. Þá er ég einnig hrifin af anemónum auk þess sem ég hef verið að prófa mig áfram með dalíur en þær eru miklar dramadrottningar. Dalíurnar ræktar maður af hnýði, setur í pott helst í mars eða apríl og heldur þeim innandyra þar til það fer að hlýna í veðri. En í fyrra var bara svo hræðilegt sumar að þær tvær sem ég var með inni í gróðurhúsi blómstruðu ekki fyrr en í september og hinar sem voru úti blómstruðu bara aldrei. Nú er ég með fjórar í vinnslu svefnherbergisglugganum og bind vonir við að sumarið verði betra þetta árið.“

Ekki hægt að gera mistök

Maríanna er einnig með gróðurhús þar sem hún er með kirsuberjatré, bláberjaplöntur, vínvið og auðvitað rósir. „Við keyptum gróðurhús í september árið 2020 og settum það upp þegar samfélagið var að mestu lokað vegna heimsfaraldurs og við í einangrun. Það mátti sem betur fer fara út í garð. Vinir okkar komu með sementspoka og skildu þá eftir fyrir utan.“ Maríanna segist hafa lært mikið á því að eignast garð. „Það var mikil uppljómun þegar ég áttaði mig á því að maður gerir engin hræðileg mistök í garðinum. Maður prófar sig bara áfram. Ég var til dæmis með lofnarblóm sem kom alltaf aftur en þegar ég færði plöntuna til, þá bara dó hún. En það er allt í lagi, ég fæ þá bara afleggjara af annarri slíkri plöntu eða kaupi mér aðra. Þannig prófar maður sig áfram og lærir á garðinn. Í lífinu er maður alltaf svo hræddur við að gera mistök en í garðinum er ekkert til sem heitir mistök. Maður getur sett plöntu á besta hugsanlega stað og svo kemur maímánuður eins og í fyrra, þar sem var sól á daginn en frost á nóttunni, og sumar plöntur lifðu það ekki af. Það er bara hluti af náttúrunni. Maður hefur svo gott af þessu æðruleysi sem maður þarf að temja sér í garðinum. Svo lærir maður að það þýðir ekki að flýta sér. Maður gerir eitthvað núna og það skilar sér ekki fyrr en næsta sumar. Fyrsta sumarið plantaði ég ekki mjög mörgu, bara nokkrum fjölærum plöntum enda fór mestur tíminn í að stinga upp kerfilinn. Það var síðan stórkostleg upplifun að sjá fjölæringana koma upp vorið eftir.“

Í sátt og samlyndi við umhverfið

„Ég reyni líka að temja mér það hugarfar að allir lifi í sátt og samlyndi. Ég eitra ekki og reyni hvað ég get að laða hunangsflugur í garðinn. Hingað koma kettir sem brjóta plöntur og kúka í beðin en þeir eiga líka rétt á að vera hér í hverfinu. Ég færi þá bara salatið inn í gróðurhús, enda vil ég síður að kettirnir eigi við það. Svo eru krakkar í fótbolta og svo framvegis. Auðvitað reynir maður að hlífa blómunum en svona er þetta bara. Ég er ekki að fara að setja upp skilti eða gaffla. Maður er lánsamur að eiga garð í miðbænum og ég ætla ekki að búa til virki sem heldur náttúru og öðru lífi frá. Þetta er allt hluti af æðruleysinu sem fylgir því að eiga garð,“ segir Maríanna.

Garðurinn ekki óaðfinnanlegur

Maríanna segist ekki leitast eftir fullkomnun þegar kemur að útliti garðsins. „Hann er alls ekki óaðfinnanlegur heldur þvert á móti frekar villtur. Ég er í fullri vinnu með tvö börn og hef einfaldlega ekki tíma til að eltast við hvert strá. Ef maður nær að gera eitthvað, þá er það dásamlegt. Ef ekki, þá er það líka allt í lagi. Ég vil heldur setja niður sem mest og sjá svo hvað plumar sig. Ég tek kerfilinn, skriðsóleyna og eitthvað af fíflum. Annars vil ég bara njóta garðsins. Svo er það umhverfisvænna og betra fyrir nytsamlegar flugur og skordýr að slá ekki grasið of oft!“

Dreymir um Jane Austen-rós

Ástríða Maríönnu liggur einna helst í rósarækt. Hún á yfir tuttugu rósir. Hún safnar helst rósum sem heita eftir skáldkonum, enda er hún sjálf bókmenntafræðingur að mennt.

„Fyrsta rósin sem ég keypti heitir Skotta og er mjög harðger. Önnur rósin hét Tove Jansson en ég er mikill aðdáandi Múmínálfanna. Þá má segja að teningnum hafi verið kastað. Síðan þá hafa bæst við Astrid Lindgren, Emily Brontë og Karen Blixen. Mig dreymir um að eignast Jane Austen- og Shakespeare-rósirnar en þær hafa enn ekki orðið á vegi mínum.“

Aðspurð segir Maríanna það ekki mikla vinnu að rækta rósir. „Þær eru frekar viðhaldsfríar. Þær þurfa bara góðan stað. Ég er alltaf að prófa nýja staði og sjá hvað virkar. Þá gef ég þeim næringu tvisvar á sumri og snyrti þær til ef þær taka upp á því að vaxa í kross. Helsti vandinn felst í því hve lúsasæknar þær eru en þá sprautar maður þær með vatni og ef það gengur ekki, þá bætir maður smá grænsápu við vatnið.“

Mikilvægt að skrá hvað er í garðinum

Maríanna mælir með að fólk gefi sér tíma til þess að kynnast garðinum sínum. „Ef þú flytur eitthvert þá mæli ég ekki með að þú byrjir á að grafa allt upp. Byrjaðu á því að sjá hvað gerist um vorið og sumarið, sjá hvað er í garðinum og hvernig það plumar sig. Allt gerist aðeins hægar í garðinum heldur en í lífinu. Það er gott að minna sig á það. Svo mæli ég með því að fólk skrái niður hvað það gróðursetur í garðinum og hvar. Maður man þetta allt um sumarið og haustið en þegar loks vorar aftur er þetta allt gleymt. Ég hef lent í því að reyta upp eitthvað sem ég hélt að væri arfi en var svo eitthvað sem ég hafði gróðursett haustið áður og steingleymt.“

Var týpan sem keypti bara sumarblóm

Maríanna segir það ávanabindandi að dunda sér í garðinum. „Hér áður fyrr keypti ég alltaf bara sumarblóm og lét það nægja. En svo fengum við þennan garð og þá var ekki aftur snúið.“ Hún segir það líka mjög streitulosandi að hlúa að garðinum. Mér finnst stórkostlegt að vera í garðinum. Þótt maður nái ekki nema hálftíma eða svo eftir vinnu eða þegar börnin eru sofnuð, til að vökva eða reyta arfa. Það virkar eins og smyrsl á öll streitusárin. Svo eru nú að koma fram alls kyns rannsóknir sem segja hversu hollt það sé að vera innan um plöntur og grafa fingurna í mold. Ekki ljúga vísindin!“