Steinunn Guðný Sveinsdóttir

Á sólríkum og hlýjum degi mátti heimurinn við því að missa sólina, hana mömmu. Hún var svo mikilvæg mörgum og máttarstólpi fjölskyldu sinnar og vina. Ég og mín börn getum talist afar lánsöm að hafa átt óteljandi ánægjustundir með henni, bæði hér heima og á erlendri grundu.

Hún var stuðningsaðili númer eitt í öllu því sem maður ákvað að taka sér fyrir hendur. Alltaf var hún tilbúin að ræða málin og sjá jákvæðar hliðar málanna, sýna skilning og hlusta. Ætíð vonaðist hún eftir góðri lausn í öllum málum og lét sig varða líðan og velferð allra.

Mamma var einstök og fjölhæf á svo marga vegu. Hún vílaði ekki fyrir sér að læra á nýja hluti, gera við heimilistæki, læra á tölvuforrit, prófa nýjar uppskriftir, rækta upp af fræjum, vinna fram á nætur við að skapa, mála prjóna eða skera út. Svona man ég mömmu frá unga aldri. Hún fór síðust í rúmið, og vaknaði fyrst. Flík sem var í saumavélinni að kveldi þegar maður lagðist á koddann, beið tilbúin á eldhúsborðinu þegar maður vaknaði. Og allt eftir nýjust tísku enda í þá daga oft keypt uppskriftarblöð á útlensku. Löngu seinna er ég bjó í Hollandi komst ég að því að þessi blöð höfðu öll verið á hollensku. Krafturinn, seiglan og bjartsýni mömmu var og verður minn innblástur.

Mamma var oft og tíðum í forystu í hinu og þessu í sveitinni. Henni rann blóðið til skyldunnar að taka ábyrgð og láta gott af sér leiða. Hún gerði aldrei mannamun, alltaf var tekið vel á móti gestum og skipti ekki máli hver átti í hlut eða hver bakgrunnur viðkomandi var.

Löngu áður en hugtökin sjálfbærni og samfélagsábyrgð voru fundin upp speglaði mamma þau í sínum verkum og lífi.

Ég og börnin mín fjögur fengum að njóta þess að mamma heimsótti okkur þrisvar sinnum til Hollands, er við bjuggum þar vegna náms. Hún kunni að njóta þess að vera í fríi, sýndi áhuga á sögu og menningu annars staðar, las bækur og fylgdist með. En sjaldan féll henni verk úr hendi. Sokkar voru prjónaðir, kleinur bakaðar, spiluð vist við krakkana eða farið á markaðinn. Hún var hjálparhella og vinur með heilandi nærveru sem börnin sóttu í.

Mamma gat verið prakkari og svolítið stríðin. Hún hafði gaman af því að taka þátt í hvers kyns sprelli og leik. Söngur var mömmu einnig mikilvægur og á ég margar góðar minningar með henni tengdum söng. Ekki var farið milli bæja hér áður fyrr, jafnvel ekki út fyrir bæjartúnið öðruvísi en að taka lagið. Mamma hafði yndislega fallega sópranrödd og kunni endalaust marga texta. Þessi eiginleiki hefur erfst til margra hennar afkomenda.

Í kringum mömmu stóð fjöldi fólks, sem dáði hana og horfði á sem fyrirmynd. En þótt hún væri sterk og öflug persóna þá gat hún sýnt öðrum skilning og samúð. Hún horfði á hvern og einn sem sérstakan einstakling, þrátt fyrir fjöldann sem stóð henni næst.

Elsku mamma mín, yndislega amma, vinur og fyrirmynd barnanna minna!

Megi ljósið, sem þú umvafðir allt og alla með, umvefja þig til baka.

Elsku yndislega mamma, amma og langamma. Hugurinn leitar stöðugt til þín og söknuðurinn er mikill. Ótal dýrmætar minningar koma upp í hugann sem ylja og kalla fram innilegt þakklæti fyrir allt það yndislega sem þú hefur gefið okkur í gegnum tíðina með ómetanlegum stuðningi á gleði- og sorgarstundum. Allir tengdust þér sterkum tilfinningaböndum og þú varst svo innilega styðjandi og áhugasöm um líf og störf okkar allra. Þú elskaðir að fylgjast með litlu langömmubörnunum vaxa og dafna og það var fátt skemmtilegra en að tilkynna þér um væntanlega fjölgun. Þú samgladdist af öllu hjarta.

Við eigum yndislegar minningar frá Kastalabrekku enda voru ferðirnar í sveitina fjölmargar, sérstaklega á vorin, þegar lömbin voru að fæðast, kúm og kálfum var hleypt út. Einnig eru dásamlegar minningar um heyskap á sumrin. Þú gafst ömmugullum þínum svo mörg skemmtileg tækifæri á að læra á lífið í sveitinni og litlar hendur fengu að hjálpa til við sveitastörfin sem gaf dýrmæta reynslu og ógleymanlegar minningar.

Ef einhver hefur kennt okkur hvað sjálfbærni er þá ert það þú. Þú nýttir sólarhringinn vel enda hvergi slegið af kröfum og metnaðurinn alger þegar kom að því að sinna heimili, búi og stórum barnahópi. Þú vaktir ansi margar nætur við að sauma föt á okkur krakkana, við skyldum fá ný föt fyrir skólann og allar hátíðir. Hvað bakstur og matargerð varðaði þá var allt unnið frá grunni og alltaf nægar birgðir til þegar gesti bar að garði. Við krakkarnir vorum aldrei sviknir af sunnudagssteikinni. Við vöknuðum við ilminn úr eldhúsinu af lambalæri, brúnni sósu og brúnuðum kartöflum. Þú hafðir að sjálfsögðu lokið við morgunverkin, vaknað kl. 6 en á sama tíma eldað dýrindismat fyrir okkur. Þú kenndir okkur að að sjá tækifærin í ýmsum áskorunum og að nýta hráefnin sem náttúran og sveitin gáfu. Í þínum huga voru engin vandamál bara lausnir og þér var fátt óyfirstíganlegt. Þegar heimilistækin eða Land Roverinn biluðu og jafnvel fagmenn gáfust upp við viðgerðir þá sýndir þú með þinni þrjósku og metnaði að þú gast allt, þér tókst sjálfri að gera við.

Þú varst listakona á svo mörgum sviðum. Handverkin þín sem við eigum eftir þig eru dýrmætar perlur í minningabankanum. Sönglistin lá líka vel fyrir þér og samverustundirnar með þér í söng og gleði eru ómetanlegar í minningunni. Hjartans þakkir fyrir að ala upp í okkur sönggleðina sem er svo gefandi og dýrmæt og eins og þú sagðir, hefur sterkan heilsubætandi töframátt. Takk fyrir allar notalegu stundirnar í Króktúninu og á Kirkjuhvoli, sameignlegan áhuga á blómarækt, alla spilamennskuna, samverustundir með fjölskyldunni, dillandi hláturinn þinn og endalausa jákvæðni, bjartsýni, lífsgleði og stuðning.

Þú ert besta fyrirmynd sem hægt er að hugsa sér. Þú munt ávallt vera með okkur í huga og hjarta. Tómarúmið er stórt en dásamlegu minningarnar um skemmtilega og í alla staði yndislega mömmu, ömmu, langömmu og vinkonu hjálpa til að fylla upp í það. Hjartans þakkir fyrir allt og allt.

Þín dóttir Hildur, ömmu- og langömmugullin.

Steinunn tengdamóðir mín er fallin frá, kona sem hefði verið lýst í Íslendingasögum sem kvenskörungi miklum og prýdd mörgum dýrmætum kostum.

Fyrstu kynni mín af Steinunni var heimsókn fyrir 47 árum, hún önnum kafin að undirbúa mat, gleði og orka geislaði af henni, allir úti að vinna, smábörn í pössun og nóg að snúast. Hún tók á móti mér með hlýju og ástúð. Þetta var upphaf af ánægjulegum kynnum þar sem ég áttaði mig æ betur á því hversu einstök hún var.

Aldrei sat hún tómhent, nætursvefn látinn mæta afgangi. Fjölskyldan var í öndvegi ásamt rekstri á stóru og myndarlegu búi að Kastalabrekku. Þegar tími gafst var tekið í handavinnu og saumaskap. Einnig sá hún um viðhald á rafmagnsbúnaði innanhús og gaf raftækjum nýtt líf. Til viðbótar bætti hún við sig félagsmálum, studdi með beinum eða óbeinum hætti allt félagslíf sveitarinnar.

Ræktun blóma og grænmetis var Steinunni mikið metnaðar- og áhugamál. Eitt árið ákvað hún að koma upp skrúðgarði við Kastalabrekku sem var sértaklega verðlaunaður af sveitarfélaginu með fánastöng.

Eftir búskap og flutning til Hvolsvallar þá breytist líf hennar, Króktúnið varð miðpunktur ættarinnar alls 130 afkomendur með mökum. Hún hellti sér í félagslíf eldri borgara og hafði frumkvæði að stofnun Hrings, kórs eldri borgara. Hún var gerð heiðursfélagi kórsins, sem hún afþakkaði, taldi hún að með því ætti hún að draga sig í hlé. Síðar fékk hún viðurkenningu frá Hring og þótti vænt um hana.

Handavinna varð hennar yndi. Eftir hana eru ýmsir hlutir sem bera vott um einstaka listhæfileika sem hefðu borið hana langt ef hún hefði getað helgað sig slíku. Ótrúlegt að sjá vinnulúnu og slitnu hendur hennar skapa fagurlega skreytt postulín, málverk og útskorna hluti úr tré.

Steinunn gekk óhikað til allra verka, berja gömludansataktinn í mig á sveitaböllunum að Ási eða reka seiðaeldi í bakgarðinum í Króktúninu. Um árabil klakti hún urriðahrogn og ól upp seiði sem var sleppt í vötn á Holtamannaafrétti. Hún fylgdi ræktuninni eftir, þrátt fyrir háan aldur, með veiði í sælureit fjölskyldunnar við Þúfuvatn, klæddi sig í vöðlur, tók fram göngustafinn og veiðistöng og óð út í vatnið. Að vetri til sást til hennar á gönguskíðum.

Steinunn breiddi út sinn stóra faðm fyrir afkomendur sína og var sannkölluð ættmóðir. Flestir afkomendur höfðu dvalið um tíma hjá henni í sveitinni eða heimsótt hana oft í Króktúnið og notið umhyggju og einstakrar gestrisni. Öll eiga þau ánægjulegar og hlýjar minningar um hana sem stórkostleg fyrirmynd.

Steinunn eignaðist 8 börn og eru synirnir tveir fallnir frá. Börnin öll hafa erft marga af hennar eðalkostum og þróað einstakt samband við móður sína. Stuðningur dætranna og tengdadóttur í veikindum Steinunnar var einstakur þar sem þær umvöfðu hana með ást og umhyggju með sama hætti og hún hafði gert alla sína ævi.

Steinunn var södd lífdaga og tilbúin að takast á við enn eitt ferðalagið, til eiginmanns og tveggja sona. Við vonum svo sannarlega að þar sé gleði og söngur sem ávallt fylgdi henni. Hvíl í friði.

Ég fékk þann heiður að alast upp með annan fótinn hjá ömmu og afa á bernskuárum mínum. Í sveitinni voru allir jafnir, allir unnu hörðum höndum hvort sem það var að smíða, gera við, sinna almennum bústörfum eða húsverkum. Verkum var skipt á okkur krakkana óháð aldri eða kyni og okkur kennt til verka frá unga aldri. Amma og afi áttu það sameiginlegt að vera hörkuverkamenn, dugleg til vinnu, ósérhlífin, þrautseig, framtaksöm bæði í sveitinni og í félagslífi. Þau víluðu ekkert fyrir sér og leystu öll mál í sameiningu.

Amma var ótrúlega hæfileikarík, hún smíðaði, gerði við heimilistæki og farartæki, skar í við, vann erfið og þung bústörf, prjónaði ótrúlega fallegar flíkur, bakaði þvílíkar kræsingar, þæfði ull og með grófgerðu vinnuhöndunum málaði hún og teiknaði fíngerðustu myndir á postulín og fleira.

Amma var ekki alveg á því að fá nei sem svar svo fyrir þá sem þekktu hana lítið gat hún virkað mjög ákveðin. Þetta gat átti við þegar hún vildi skýrari svör frá læknum eða bara að fá mann til að borða meira og allt þar á milli. Hún þoldi illa þegar henni var sagt að slaka á og fara varlega eða þegar henni var bannað að gera einhver verk sem voru henni hættuleg. Þess vegna fór hún að stunda þá iðju að læðast í þessi verk að nóttu til þegar enginn sá til. Höfum við staðið hana meðal annars að því að vera uppi á Robba gamla (Land Roverinn), yfir áttatíu ára að þrífa þakið á honum til að hafa hann hreinan í skoðun hjá Frumherja. Eitt sinn dró pabbi hana undan Robba á svipuðum aldri en þá var gamla að slípa púströrið liggjandi á hjólabretti frá einu barnabarninu.

Þótt amma hafi verið ákveðin og mikill vinnuþjarkur þá var alltaf stutt í gleðina og sönginn. Alls staðar þar sem fjölskyldan var komin saman þá skyldi spilað og sungið.

Hún kenndi mér að það var ekkert óyfirstíganlegt, það var alltaf lausn á öllu. Hún kenndi mér að hika aldrei með það sem mann langar að gera, leita eftir svörum ef maður hafði þau ekki og aldrei að gefast upp. Hún hafði óbilandi trú á mér, sama hvað það var sem ég tók mér fyrir hendur. Það veitti manni innblástur og þrautseigju í erfiðum verkefnum.

Takk fyrir að vera dyggur stuðningsmaður, frábær uppalandi, fyrirmynd og vinur. Þín verður sárt saknað en minning um ótrúlega magnaða konu mun lifa. Takk fyrir allt og allt

Þín

Elsku amma okkar.

Þú varst mikil fyrirmynd. Alltaf svo jákvæð og hress. Þú kenndir okkur að taka hlutunum ekki of alvarlega, hafa gaman af lífinu, gefast aldrei upp, leysa verkefni af okkar bestu getu og svo margt fleira sem við munum nýta okkur alla tíð.

Við eigum margar góðar minningar með þér. Gleymum aldrei þegar þú passaðir okkur sem börn og horfðir á íþróttir með mikilli innlifun. Okkur fannst alltaf veiðiferðirnar með þér upp í Þúfu mjög skemmtilegar og eftirminnilegar ásamt öllum veislunum og stundunum sem við áttum með þér í Króktúninu. Fáir geta gert eins góðan mat og kræsingar eins og þú. Okkur þótti alltaf jafn vænt um þegar þú stóðst í útidyrunum og veifaðir til okkar þangað til bíllinn var farinn af bílaplaninu. Maður fór alltaf glaður og hress með hlýju í hjarta eftir heimsóknir til þín.

Takk fyrir allt sem þú hefur gert fyrir okkur og kennt okkur. Við erum ævinlega þakklát fyrir allan tímann sem þú varst með okkur og þær stundir sem við áttum saman og munum ávallt hugsa til þín í öllu sem við tökum okkur fyrir hendur. Takk fyrir allt!

Hvíldu í friði elsku amma okkar. Þín verður svo sannarlega saknað.

Elskum þig að eilífu.

Elsku amma

Elsku besta frænka mín, nú ert þú búin að fá hvíldina og komin í sumarlandið umvafin blómum. Við kynntumst vel eftir að þú komst í Hvolsvöll og kom ég gjarnan í morgunkaffi einu sinni til tvisvar í viku. Hún var mikil kjarnakona hún frænka mín og hafði orðið fyrir miklu mótlæti í lífinu. Hún kannski bognaði en brotnaði aldrei. Hún þurfti nú að sjá á eftir tveimur sonum sínum í sumarlandið en sem betur fór átti hún margar stelpur og yndislega tengdadóttur sem héldu þétt utan um hana. Hún var yngst af systkinum pabba og þá eru þau öll farin. Engan hægt að spyrja um gamla tíð lengur. Þau Siggi og Steina bjuggu stórbúi í Kastalabrekku í mörg ár, byggðu allt frá grunni, byrjuðu í torfhúsi en svo var þetta orðið svo reisulegt bú. Þau voru bæði mjög félagslynd og ættrækin. Ég man þegar þau voru að koma suður í afmæli eða af öðru tilefni þá var allur barnaskarinn, 8 stykki, settur inn í gamla landroverinn, allir hvítþvegnir og fínir og lagt af stað til Reykjavíkur. Fóru á milli mjalta og messu eins og sagt er. Þá voru ekki steyptir vegir eða malbikuð heiðin svo milliferðirnar tóku lengri tíma. En elsku frænka mín, mikið á ég eftir að sakana þín, sem betur fór gat ég kvatt þig um morguninn daginn sem þú fórst. Góða ferð í sumarlandið.

Þín frænka,