Guðrún Tómasdóttir

Á meðan þú flaugst í burtu, þá fóðraði maríuerlan í Brennholti börnin sín smá, köngulóin við eldhúsgluggann spann sinn vef, hænurnar vöppuðu um móann, spóinn söng sinn söng og engjamunablómið í bæjarlæknum blómstraði. Blómabrekkan þín í Brennholti skartar nú burnirót, gulmöðru, ljónslappa og birki, berjalyngið er krökkt af krækiberjum og bláberin eru að byrja að þroskast. Fuglarnir voru þínir vinir, þú þekktir þá alla og alltaf gafstu þeim að borða vetur sem sumar. Góð og falleg. Þannig hugsa ég ávallt um þig. Þú elskaðir að lifa. Í þér bjó ólýsanleg fegurð og það lýsti af þér hvar sem þú varst. Fegurðin í að elska og fylgjast með okkur öllum í fjölskyldunni, þú hafðir ómældan áhuga á öllum okkar verkum. Að mæta í öll afmæli, veislur og á sem flesta tónleika fannst þér með því skemmtilegra. Aldrei gleymdir þú neinum, gjafir fengu allir. Á sumrin naust þú þess að tína blóm í vasa, alltaf skyldu vera blóm. Skrautblágresið við heita gróðurhúsið blómstrar nú og eyrarrósin blómstrar einnig á eyrinni okkar, eitt af þínum uppáhaldsblómum. Beitilyngið tíndir þú ævinlega úr brekkunni í Brennholti í ágúst og settir í fallegar skálar inni í stofu, allt húsið ilmaði dásamlega. Þegar mætt var í boð voru ævinlega með í för rósir frá Dalsgarði. Þú vildir alltaf vera með í öllu matarstússi, mest gaman fannst þér að búa til pizzur með okkur og ávallt hrósaðir þú öllum mínum bakstri og eldamennsku, þótt stundum mætti bæta ýmislegt. Matur, minningar og samvera, svo mikilvægt. Nú kennum við börnunum okkar að njóta hinna ýmsu rétta sem þú útbjóst ævinlega. Það er lýsandi fyrir persónu þína sagan af því þegar við fengum okkur kött sem neitaði að koma til okkar í margar vikur. Hann hafði átt erfiða ævi og vildi engum treysta. Faldi sig í kjallaranum daga og nætur sem olli okkur miklum áhyggjum, en einn morguninn þegar við vorum farin að halda að við myndum aldrei vinna traust kattarins, hringdir þú í mig í vinnuna og segir mér að kötturinn sem heitir Moli hefði komið til þín. Ég hoppaði hæð mína af gleði. Traust dýrsins vannst þú með allri þinni góðmennsku og þolinmæði. Moli kom síðan til okkar allra og er enn hjá okkur í dag. Þú áttir gæfuríka, merkilega og langa ævi sem innihélt einnig ýmsa erfiðleika en alltaf hélst þú áfram með sönginn, bjartsýnina og gleðina að vopni. Þegar Egill Mikael, sonur okkar Tómasar, fæddist fyrir þremur árum sagðir þú að við hefðum yngt þig um mörg ár, „það eru ekki margar konur sem verða aftur ömmur 94 ára“, sagðir þú oft og brostir þínu fallega brosi. Þið Egill áttuð einstakt og fagurt samband. Hann fór í dásamlega stemningu að vera með þér og alltaf áttir þú nóg af ást og tíma fyrir „litla herramanninn“, eins og þú kallaðir hann alltaf. Þú kenndir mér svo margt um lífið með þínu heilbrigða lífsviðhorfi og fallegri framkomu við alla sem þú hittir. Þú flaugst í burtu með alla þína birtu og ást. Nú er það okkar að kenna litla herramanninum.

Takk fyrir alla þína yndislegu hlýju, elsku tengdó mín.

Þín

Guðrún Tómasdóttir, Dúna eins og við öll kölluðum hana, var stórkostleg kona. Fyrirmynd margra, ekki síst kvennanna í fjölskyldunni. Leiðarljós fyrir mig. Hún kenndi mér margt: að vera bjartsýn og kvarta aldrei. Að taka tillit til náttúrunnar og fólks. Hún kenndi mér að njóta hvers dags og að lífið sjálft er gjöf. Hún kenndi mér praktíska hluti líka eins og þurrka vel á milli tánna eftir sund, að baka eplaköku og bananaköku í stað þess að henda þroskuðum ávöxtum, að ganga vel frá hlutum með umhyggju, að hugsa um aðra og gefa frekar en að þiggja. Og síðast en ekki síst; að hafa alltaf áhuga og virðingu fyrir lífinu sjálfu.

Þegar hún varð 80 ára, þá var ég 15 og byrjuð að spá í líf og dauða, mér fannst það vera mikill aldur og spurði hana: „Amma, ertu ekki hrædd um að deyja?“ Óþægileg spurning, en svarið hennar var: „Ég lifi kannski tuttugu ár í viðbót.“ Mér fannst það gott svar og hélt bara að hún myndi alltaf svara svona og lifa alltaf tuttugu ár í viðbót. Hún var að minnsta kosti búin að lofa að verða hundrað ára og ég held að hún hafi reynt eins mikið og hún gat til þess að halda loforðið, enda eru árin níutíu og sjö komin fast að hundrað.

Dúna var einstök kona, sífellt í góðu skapi, tilbúin með góð ráð að gefa, alltaf með bros á vörum. Hún sá alltaf það jákvæða, jafnvel þegar á móti blés. Hún var mjög skipulögð og minnug fram á síðasta dag. Mundi ljóð og sögur og símanúmer fjölda fólks.

Dúna átti til tvær hliðar. Hún var sveitakonan og söngkonan. Einu sinni sagði hún mér frá því þegar hún var að syngja á skemmtiferðaskipi. Þá fór hún úr sveitinni, hennar elskaða Brennholti, klædd eins og auðmjúk sveitakona (kannski ennþá með mold á fötunum), tók rútuna til Reykjavíkur og fór beint inn á bað í skemmtiferðaskipinu til þess að klæða sig í fínu söngkonufötin. Á þeirri stundu breyttist hún og kom út sem glæsileg Hollywood-stjarna sem sjarmeraði alla með fegurð og söng.

Ég myndi gefa mikið fyrir að heyra hana segja einu sinni enn „Mikið er þetta dásamlegt!“ eins og hún gerði svo oft. Það þurfti svo lítið til þess að gera hana glaða: fallegt blóm, syngjandi fuglar, sólskin í gegnum gluggann. Hún vildi aldrei að fólk þyrfti að „hafa fyrir sér“, en hún var sjálf alltaf tilbúin að hafa mikið fyrir öðrum. Hún tók alltaf vel á móti gestum og kom alltaf með blóm eða konfektkassa í boð.

Hún talaði aldrei illa um neinn og ég sá hana aldrei rífast við nokkurn mann. Hún leyfði fólki að vera eins og það var. Það var helst að hún væri krítísk þegar kom að söngnum. Hann var líka hennar líf og yndi. Hennar ævistarf og ástríða sem hún gaf allt sitt í, bæði með tónleikum og í kennslu alla tíð.

Ég sé Dúnu fyrir mér eins og engil, syngjandi engil sem kemur með frið og fegurð á jörð. Ég er ótrúlega þakklát fyrir að hafa haft svona einstaka ömmu. Takk, amma Dúna, ég elska þig.