Ásta Sigurrós Sigmundsdóttir

Hún Ásta tengdamóðir mín hefur lagt upp í sína hinstu för. Síðasta tæpa mánuðinn sem hún lifði var hún elst allra Íslendinga en þá var úthaldið á þrotum og hún fékk hægt andlát hinn 18. júlí sl., södd lífdaga. Búin að upplifa tvær heimsstyrjaldir, Kötlugos, spænsku veikina, frostaveturinn mikla og margt er ótalið enn. Það fer vel á því að hún sé endanlega kvödd á 105 ára afmælisdaginn sinn nú í dag.

Við áttum samleið í tæp 46 ár og sú ferð skilur eftir ógrynni góðra minninga. Við urðum fljótt mjög góðir vinir og á þá vináttu féll enginn skuggi þessa löngu tíð. Hún hafði einstaklega góða nálægð – leitaði gjarnan að góðum hliðum mála þar sem ágreiningur var uppi og lagði fram sáttaorð við slík tilefni. Jákvæðu hliðina taldi hún jafnan besta og reyndi ávallt að halda henni fram.

Hún var sannkallaður „eðalkrati“ frá Ísafirði – fædd þar og uppalin við takmörkuð efni og þurfti fljótt að taka til hendinni þar sem faðir hennar lést er hún var á barnsaldri. Æskubyggðin var henni jafnan ofarlega í huga og vitnaði hún oft í menn og málefni að vestan og gekk oft út frá því, að maður hlyti að þekkja til þar – þessu hafði ég oft gaman af.

Ferðalög höfðuðu til hennar og það var ekki lítils virði að hafa hana og Gunnar sem ferðafélaga í ótal ferðum, bæði innanlands og utan. Sérstaklega minnisstætt er þegar hún, sumarið 2010 á 93. aldursári, dvaldi hjá okkur Önnu um skeið í húsinu okkar á Skáni í Svíþjóð. Þar naut hún sín aldeilis í sænsku sveitasælunni en vildi síðan drífa sig heim fyrr en skyldi því hún var sannfærð um að hún myndi ekki lifa það að verða 93 ára og vildi vera komin heim áður! Við vitum nú hvernig það rættist!

Litla húsið þeirra á Kársnesbraut 67 varð eins konar fjölskyldumiðstöð þar sem vinir, vandamenn og afkomendur litu gjarnan inn hjá Ástu ömmu í kaffi og spjall. Hún bjó þar allt þar til hún var 99 ára og níu mánaða er hún loks fékk „grænt ljós“ á að setjast að í Sunnuhlíð þar sem hún dvaldi síðustu rúm fimm árin. Það var ævinlega gefandi að koma við hjá henni þar og eiga góða stund – hún heilsaði manni jafnan og kvaddi með bros á vör. Bjó yfir einstöku jafnaðargeði. Í Sunnuhlíð naut hún góðs atlætis og eru starfsfólki þar færðar einlægar þakkir fyrir góða umönnun. Og nú er kveðjustundin runnin upp. Bíltúrar og spjall – jafnvel yfir staupi af sérríi – verða ekki fleiri. Ómetanlegar stundir að baki. Endalausar ljúfar minningar. Við leiðarlok er mér efst í huga innilegt þakklæti fyrir allt það sem hún var mér og mínum. Megi hún eiga góða heimkomu á nýjar slóðir.

Guð blessi minningu Ástu Sigurrósar Sigmundsdóttur.

Góð. Hlý. Alltaf með einstaka ró yfir sér.

Elsku hjartans amma mín hefur kvatt þessa jarðvist, tæplega 105 ára og síðustu 4 vikurnar elst Íslendinga.

Á slíkum tímamótum leitar hugurinn aftur til fortíðar og góðu stundirnar sem ég fékk að njóta ömmu minnar spretta ljóslifandi fram. Að segja frá þeim öllum væri efni í heilt ritsafn – slíkur er minningafjöldinn sem ég geymi í hjartanu. Amma og afi voru stór partur af lífi mínu alla tíð og varð ég þeirrar gæfu aðnjótandi að fá að alast mikið upp með og hjá þeim. Alltaf þegar komið var á Kársnesbrautina umlukti mann sú hlýja sem frá þeim stafaði og liggur hún enn í dag í loftinu þar. Það var svo notalegt þegar við komum til landsins fyrir jólin 2020 að fá að eyða sóttkvíardögum heima hjá ömmu og afa; hverfa aftur í tímann í huganum og njóta. Það gaf einnig hlýju í hjartað að litli Birkir minn Jóel fékk að upplifa Kársnesbrautina svo vel og undi sér vel í langömmu- og -afahúsi.

Ásta amma var ekki bara besta amma sem hugsast getur, hún var líka ein mín besta vinkona. Við gátum setið lengi saman á rabbinu um allt og ekkert, rifjað upp liðna tíð, lagt kapal og maulað heimabakaða sandköku, rýnt í blöðin og fylgst með landsliðunum svo fátt eitt sé nefnt.

Amma tók manni alltaf með opinn faðm og hafði alltaf réttu orðin á takteinum. Þegar unglingurinn ég upplifði í fyrsta sinn náinn ástvinamissi, þegar við kvöddum Nonna föðurafa minn, átti ég erfitt með að höndla sorgina og stökk út í bíl og keyrði af stað – og vissi ekki af fyrr en ég var komin til ömmu sem huggaði og róaði stelpuna sína.

Þau afi áttu lengi vel hjólhýsi í Þjórsárdal og voru ferðirnar þangað ófáar. Mesta sportið var að fá að fara ein með þeim – það var alltaf ávísun á dekurhelgi. Einnig eru öll ferðalögin innanlands og utan ofarlega í minningabunkanum.

Amma hafði einstakt jafnaðargeð og var aldrei með „vesen“– ekki einu sinni þegar hún kvaddi – það gerði hún líka á sinn rólega og fallega hátt.

Já, hún amma mín var mögnuð kona.

Ég er svo þakklát fyrir síðasta skiptið sem við hittumst í maí sl. Ég kom til landsins í örskotstúr og kíkti venju samkvæmt til hennar í Sunnuhlíð. Ég hitti vel á hana og áttum við gott spjall þar sem hún, eins og svo oft áður, tók um hönd mína stuttu eftir að ég kom og hélt fast um hana alla heimsóknina. Mér þykir einkar vænt um að hafa náð að eiga þessa stund með henni.

Ég kveð Ástu ömmu mína í dag með þakklæti fyrir allt; allt sem hún gerði fyrir mig, gaf mér, var mér, er og verður um ókomna tíð. Minningu hennar mun ég stolt halda á lofti.

Elsku amma, nú hefurðu hlotið hvíldina og ert komin aftur í faðm afa. Tilhugsunin um ykkur saman á ný yljar. Ég bið góðan Guð að blessa minningu þína.

Hafðu þökk fyrir allt og allt – þar til við hittumst á ný.

Þín ömmustelpa Elsku amma mín, Ásta, er farin á vit ævintýranna í sumarlandinu. Að hluta til held ég að hún sé hvíldinni fegin – það eru ekki allir sem fá að lifa svona lengi eins og hún og það hlýtur að taka á að sjá allt samferðafólkið sitt (ungt og gamalt) og maka falla frá hvert á fætur öðru.

Amma mín var samt svo mikil dúlla – tók öllu af æðruleysi og það var sjaldan sem mér fannst hún vera neikvæð. Líka í seinni tíð þegar maður kom að heimsækja hana í Sunnuhlíð og hún kveikti ekki alveg strax á því hver maður væri – þá var hún alltaf svo kurteis, ljúf og góð. Yndislegt að sjá hana „spila með“ og hálftíma síðar kom allt í einu: „Erla mín – ertu nú komin?“ Hún amma mín mundi líka ótrúlega mikið þrátt fyrir háan aldur. Lengi vel gat hún sagt manni alls konar sögur frá því að hún var lítil stelpa á Ísafirði – var lengi vel alltaf með á nótunum, tók þátt í heimildamynd og blaðaviðtölum. Hún talaði meira að segja dönsku við Morten minn þegar hann kom í fjölskylduna.

Hún og Gunnar afi voru stór partur af mínu lífi og maður kom ósjaldan við hjá þeim á Kársnesbrautinni í smá spjall og snarl (yfirleitt fiskur á borði) eða bara til að segja hæ. Það var bara alltaf svo þægilegt að koma til þeirra og þau voru líka dugleg að heimsækja okkur. Ásta amma var dugleg í höndunum – þó sérstaklega við að hekla. Það var líka yndislegt að fá tásu- og iljanudd frá henni.

Í seinni tíð þykir mér einna vænst um hversu fallegt samband Ásta amma og Lilja Margrét, elsta dóttir mín, áttu. Þrátt fyrir að 96 ár, himinn og haf skildi þær að urðu þær svo góðar vinkonur. Lilja mín elskaði að heimsækja „löngu“ í Sunnuhlíð þegar hún kom til Íslands. Helst vildi hún verja fleiri klukkustundum þar því hún fékk aldrei nóg af „löngu“ og öllum vinum hennar í Sunnuhlíð.

Það verður skrýtið að taka ekki rúntinn í Sunnuhlíð í komandi Íslandsferðum – það hefur verið fastur liður. Ég er leið yfir að hafa ekki verið nálægt þegar hún kvaddi og að hún hafi ekki náð að kynnast yngri dætrum mínum eins vel og þeirri elstu. Ég veit hins vegar að ég er heppin að hafa átt ömmu svona lengi og fyrir það er ég þakklát.

Við kveðjum hana í hinsta sinn í dag – sem hefði verið 105 ára afmælisdagurinn hennar. Hún náði að verða elst allra Íslendinga í lokin – magnað! Og já, hún var mögnuð.

Elsku amma mín – góða ferð í sumarlandið og bið að heilsa afa sem án efa tekur vel á móti þér. Ég mun alltaf sakna þín.

Þín

„Ég er hérna við stofugluggann, lít út, það er svo friðsælt og fallegt, túnið er snæviþakið, Perlan á Öskjuhlíðinni upplýst, aðventuljós komin í glugga – þetta segir manni að blessuð jólin séu í nánd.“

Á þessum orðum hóf amma Ásta dýrmætt bréf sem hún sendi mér til Ítalíu fyrir jólin 1996 þar sem ég dvaldi sem skiptinemi. Enn í dag kemst ég nánast við við að lesa það – svo angurvært og fallegt er það, kankvíst og yndislegt – maður sér hana fyrir sér sitjandi í borðstofunni á Kársnesbrautinni, klukkan er tvö að nóttu og kyrrð og stilla yfir öllu. Hún hafði m.a. verið á litlu jólunum í lionsklúbbnum Ýri fyrr um kvöldið, þar sem hún hafði lesið hópnum jólaguðspjallið eins og fyrri ár, og hafði síðan tekið til við að skrifa á jólakortin þegar heim var komið.

Heimili Ástu ömmu og Gunnars afa á Kársnesbrautinni var fastur punktur í tilveru manns frá fæðingu. Þar stóðu manni dyrnar ávallt opnar – á öllum aldri – alltaf velkomin. Fjölskylda og vinir litu inn, hvort sem kíkt var í kaffi og kandís, kleinu eða sandköku, í sunnudagslæri eða graut – nú eða bara í spjall og vangaveltur um lífið og tilveruna. Litla húsið með brúna þakinu var sannkallað fjölskylduhús. Þangað var ávallt notalegt að koma – jarðtenging jafnt í hversdeginum sem á hátíðum.

Það er ekki sjálfgefið að eiga ömmur og afa fram á fullorðinsár – hvað þá að þau nái jafn háum aldri og Ásta amma gerði – og það fremur hress langlengst af. Ekki óraði mann fyrir að rétt tæp 10 ár myndu bætast við þegar við frænkurnar tókum saman bók um lífshlaup ömmu þegar hún varð 95 ára. Hann er langur og viðburðaríkur lífsvegurinn á ríflega 100 árum sem lá frá Tangagötu 20 fyrir vestan suður í Kópavog þar sem hún starfaði lengst af sem kaupmaður. Sérstaklega finnst mér nú notalegt til þess að hugsa að þau Guðmundur Markús okkar náðu að kynnast svolítið þrátt fyrir heimsfaraldur. Á maður dásamlegar myndir af þeim tveimur – sem 103 ár og sex dagar skildu að í aldri.

Hvetjandi og jákvæð sendi Ásta amma jólakveðjuna suður á bóginn forðum – þar sem hún hvatti m.a. ungu konuna til að hafa það gott yfir jólahátíðina, ekki hafa neinar áhyggjur ef heimþrá léti á sér kræla, njóta heldur stundanna og halda áfram að safna í minningasjóðinn sem yrði svo gaman að fá að heyra úr þegar heim yrði komið ... þannig var Ásta amma – hvetjandi og góð, jákvæð og ljúf.

Ég kveð elsku Ástu ömmu mína með þökkum og hlýju – hún er nú með sínum sem á undan eru gengin. Hvíl í friði. Minningin lifir.

Það er mér og konu minni, Önnu Silfu Þorsteinsdóttur, ljúft að minnast hér og nú ákaflega fallegrar manneskju sem nýverið kvaddi okkar jarðneska heim, konu sem á útfarardegi sínum hefði fagnað 105 ára aldursafmæli.

Ásta Sigurrós Sigmundsdóttir, eða Ásta amma eins og ég ævinlega heyrði hana nefnda, var Ísfirðingur fædd og þótti upplag sitt vera slíkt að það væru gæfumenn og -konur sem slíks nytu. Ásta ólst upp án Sigmunds föður síns sem varð bráðkvaddur þegar hún var lítil telpa en á þessum erfiðu árum bauðst henni sumardvöl hjá prestshjónunum í Grunnavík sem urðu nokkur skipti og ekki ósennilegt að þar hafi Ásta fundið það akkeri sem Kristur er í lífi þeirra sem á hann trúa og til sín taka.

Árið 1947 giftist Ásta Gunnari Þorsteini Þorsteinssyni og þar var upphafið að farsælu og löngu ástarævintýri sem aldrei bar skugga á og gaf ríkulega af sér fríðan barnahóp, þau Júlíönu Signýju, Óðin Gunnstein og Önnu Margréti, en fyrir átti Gunnar dótturina Sigrúnu Björk. Og kærleikurinn sem bjó innra með Ástu mótaði börnin og eru þau lifandi boðberi hans í sínu eigin lífi í samskiptum við sitt samferðafólk.

Ásta var glaðlynd og gerði sér far um að vera jákvæð í samskiptum við allt sitt fólk. Þá var hún ákveðin í því að tryggja að börnin og síðar meir barnabörnin og þeirra börn myndu njóta þess sem fylgdi jólahátíðinni og var ævinlega fyrst til þess að draga jólatréð fram á gólf og sjá til þess að öll dönsuðu börnin í kringum það syngjandi háum rómi: ... einiberjarunn og Adam átti syni sjö, sjö syni átti Adam. Minningar líkt og þessi eru ófáar hjá þeim börnum sem ólust upp við herlegheitin og minna á það hlýja hjartalag sem þau upplifðu öll hjá henni Ástu ömmu sinni.

Ég sjálfur kynntist henni Ástu of lítið en minnist þess þó hversu brosmild hún var og hversu auðvelt henni reyndist að sjá betri hliðina á flestu og flestum þótt hún væri ákveðin samt í að gera greinarmun á réttu og röngu. Mitt fyrsta spjall við hana var við eldhúsborðið á Kársnesbrautinni og þar fékk ég að njóta gestrisni hennar og kærleika. Var kaffibollinn ljúffengari fyrir vikið enda væntumþykjan vel til þess fallin að gera ljúft og gott betra og eftirminnilegra.

Hún Anna Silfa mín átti sterkar taugar til ömmu sinnar sem hafði í gegnum lífið gefið henni svo mikið líkt og hinir bestu vinir gera hver til annars. Er vinarmissirinn mikill en eftir stendur ylurinn af vináttunni sem áfram hlýjar og huggar.

Nú þegar Ásta hefur kvatt okkur þá langar mig að leita í orð séra Hallgríms Péturssonar til að segja hjartans þakkir Ásta mín fyrir allt og allt og góða ferð í sumarlandið blíða.

Egill Örn Arnarson Hansen.

Meira á: www.mbl.is/andlat

Í dag er til moldar borin góð vinkona okkar og stofnfélagi í Lionsklúbbnum Ýri í Kópavogi, Ásta Sigmundsdóttir.

Ásta var frá fyrsta degi ötul í Lionsstarfinu og var okkar fulltrúi í Sunnuhlíðarverkefninu til fjölda ára ásamt því að sjá um að hafa alltaf heitt á könnunni og nóg af meðlæti í Digranesverkefnum okkar.

Ásta var alla tíð jákvæð og lífsgleðin geislaði af henni í öllum okkar fjölbreyttu verkefnum sem hún tók dyggan þátt í á meðan heilsa og aldur leyfði. Sérstaklega skemmti hún sér þó vel í árlegu vorferðunum okkar en frá þeim ferðum eigum við margar ljúfar minningar.

Ásta náði þeim merka áfanga að verða elsti félagi Lionshreyfingarinnar á Norðurlöndum. Einnig hlaut hún Melvin Jones-viðurkenningu fyrir störf sín í Lionsklúbbnum Ýri.

Þegar draga fór fyrir sólu dró Ásta sig að mestu út úr hefðbundnu starfi klúbbsins en hélt þó alltaf góðu sambandi við okkur félagskonur og það var gaman að heimsækja hana og heyra hana rifja upp bernskuminningar frá Ísafirði.

Kæra Ásta, sólin er sest og rökkrið brestur á. Hafðu þökk fyrir ánægjulega samfylgd, við kveðjum þig með ást og virðingu og sendum fjölskyldu þinni hugheilar samúðarkveðjur.

Fyrir hönd Lionsklúbbsins Ýrar,