Sigurlaug Helgadóttir

Ég verð ofurlítið upp með mér þegar fólk lýsir mömmu eins og hún var í blóma lífsins: Tíguleg með uppsett hárið, ávallt vel til höfð, mildur svipur og blítt bros. Það var tekið eftir henni hvert sem hún fór, eins og kvikmyndastjörnu. Og við sem kynntumst því sem undir glæsilegu yfirborðinu bjó, dáðumst að því hversu vinnusöm, réttsýn, umhyggjusöm og fórnfús hún var.

Hún var stúlkan sem átti heimili sitt hjá sterkefnuðum foreldrum í reisulegu húsi á austurbakka Spítalavegar á Akureyri en ólst líka að miklu leyti upp hjá barnlausu verkafólki í Innbænum. Hún lét hjartað ráða för og giftist blásnauðum syni einstæðrar móður sem baslaði í Höfðaborginni í Reykjavík.

Mamma útskrifaðist frá Hjúkrunarkvennaskóla Íslands vorið 1957 og var strax ráðin að Bæjarspítala Reykjavíkur. Milli jóla og nýárs það sama ár giftist hún stráknum úr Höfðaborginni og í kjölfarið fór pabbi í hótelstjóranám til Sviss en mamma fékk vinnu við hjúkrun í Noregi. Heimkomin byrjuðu þau búskap sinn í Reykjavík, en árið 1964 fluttu þau til Akureyrar, um 1980 til Akraness og síðan aftur til Reykjavíkur og loks Hafnarfjarðar þar sem síðustu kaflar lífsbókarinnar voru skráðir.

Hjúkrunarstörfin, þjónusta við sjúka og þá sem minna mega sín, voru alla tíð hennar ær og kýr. Þegar upp er staðið sé ég að helstu áhugamál móður minnar voru einfaldlega fjölskyldan, heimilið og vinnan. Þrátt fyrir að hún ynni alla tíð úti þá var hún mikil húsmóðir sem lagði metnað sinn í að hafa allt hreint og fínt, baka ótal sortir fyrir jólin, og drýgja forðann með því að taka slátur og sulta ber. Þar fyrir utan hafði hún ávallt tíma til að styðja við þá sem þess þurftu innan fjölskyldunnar.

Hún var mikilsvirt skurðhjúkrunarkona á Akureyri og vel liðin hjúkrunarkona á elliheimilinu Hlíð á Akureyri, Grund í Reykjavík og víðar. Hún unni sér sjaldan hvíldar og þau pabbi voru afar samhent í öllu sem þau tóku sér fyrir hendur, hvort heldur sem það var að byggja hús, rækta garðinn, ferðast í hjólhýsi um landið eða reka smurbrauðsstofu sem þau gerðu í þónokkur ár undir lok níunda áratugarins á Njálsgötu í Reykjavík.

Ást þeirra var eins og ég held að ást eigi að vera í sinni tærustu mynd. Í brjósti mér geymi ég dýrmætar myndir af hjartnæmum augnablikum sem spegluðu traust og kærleika þeirra í millum.

Með aldrinum missum við fjaðrirnar. Margt verður erfiðara, bæði líkamlega og andlega. Lánsamir halda flestu í góðu horfi fram eftir öllu en hjá öðrum slökkna ljósin eitt af öðru og andinn dofnar. Síðustu árin tók alzheimer öll völdin af mömmu og smám saman var ekkert eftir nema hrumur líkaminn. Glettna stúlkan af Spítalaveginum fyrir norðan, dugmikla hjúkrunarkonan, var fyrir allnokkru að mestu horfin. Það var sárt að sjá.

Á rétt rúmum tveimur árum hafa þau bæði kvatt, foreldrar mínir, Silló og Bóbó. Tvær fegurstu stjörnurnar sem lýstu minn æviveg skína ei lengur og hverfa kulnaðar út í tómið. Eftir standa minningar og ómælt þakklæti.

Takk fyrir góða daga, ástina og atlætið, elsku mamma.

Við Silló erum systkinadætur, ég fæddist í janúar 1934 og hún í apríl sama ár og vorum við skírðar saman.

Ég fæddist í innbænum og bjó þar fyrstu tvö árin en eftir það fluttum við í annan enda bæjarins svo ekki var dagleg samvera við frændfólkið í innbænum en ég á þó margar minningar um heimsóknir á Spítalaveg 8. Alltaf fjör í stóra systkinahópnum sem þar bjó.

Ég hef líklega verið fimm ára þegar mamma var rétt fyrir jól að sauma jólagjöf handa Silló, fellt taftpils, fallega köflótt í rauðum, bláum og grænum litum, og hvíta blússu með svo fallegum tölum, kúlulaga og bláar, rauðar og glærar og minntu mig á brjóstsykur. Hún var alltaf að láta mig máta fötin og ég öfundaði Silló svo af því að fá svona falleg föt. Það er vond tilfinning að öfunda. En þegar ég opnaði jólapakkann minn frá mömmu og pabba komu sams konar pils og blússa úr jólapakkanum. Mér fannst við alltaf ósköp fínar í þessum fötum.

Fyrir hádegi fórum við í jólaboð til Stínu föðursystur. Hún átti sjö börn svo það var feikna fjör í jólaboðunum. Lauga, hin föðursystir mín, og Holli maður hennar komu líka, en þau áttu ekki börn. Við krakkarnir dönsuðum kringum jólatréð og fórum í alls konar leiki. Fullorðna fólkið spilaði á spil. Næsta dag var svo jólaboð hjá Laugu og þar endurtók sagan sig.

Þegar við Silló fórum að ganga í skóla lentum við í sömu bekkjardeild, í 5. stofu hjá Erni Snorrasyni, og vorum þar alla skólagönguna og saman fermdumst við á uppstigningardag 1948.

Ég á samt eina minningu frá þessum uppvaxtarárum okkar. Ég var í heimsókn hjá Laugu frænku og við Silló vorum þar bara tvær. Hún var þá að mestu flutt til þeirra Laugu og Holla. Lauga gaf okkur sína gosflöskuna hvorri. Appelsín man ég og Silló sagði: „Hver verður á undan?“ Mér fannst bragðið af drykknum gott en gos hefur aldrei farið vel í mig, en nú reyndi ég að þamba gosið og rétti svo upp tóma flöskuna sigri hrósandi, en Silló brosti bara sínu heillandi brosi og sagði: „Nú á ég eftir gos en þín flaska er tóm. Skák og mát!“

Aðra endurminningu á ég um hana. Ég var í sumarfríi ein í Reykjavík. Gekk niður Laugaveginn í nýjum háhæluðum skóm. Ég fór í heimsókn til Sigurlaugar, sem var farin að búa í Reykjavík, og hún bauð mér í mat á veitingastað þar sem kærastinn hennar vann. Við lögðum af stað, hún í svo flottum nýtískukjól. Hann var með víðu pilsi en það var þrædd teygja í faldinn á kjólnum svo faldurinn lagðist að fótunum en pilsið myndaði poka. Ég dáðist að henni fyrir að þora að klæðast svona framúrstefnulegri flík. En brátt fóru nýju skórnir að meiða mig svo mikið að ég kvaddi og fór heim. Sé enn eftir að komast ekki í matinn, maður fór nú ekki á veitingahús á hverjum degi.

Þó að við Sigurlaug höfum aldrei átt nána samleið gegnum árin voru sterk tengsl á milli okkar. Kærleikur sem ekki þarfnast stöðugrar næringar og við áttum saman yndislegar stundir þegar við hittumst. Nú er hún búin að fá hvíldina sem er blessun þegar svona háum aldri er náð.

Ættingjum sendi ég samúðarkveðjur.

Elskuleg frænka mín, vinkona, móðursystir og hjálparhella er látin. Þau hjónin, Silló og Bóbó, voru mér ávallt einstaklega góð. Við Silló vorum báðar mikið hjá Laugu og Holla í Innbænum þegar við vorum ungar, hvor á sínum tíma, og kannski mynduðust þess vegna svo sterk tengsl okkar á milli.

Þegar Silló var að vinna sem hjúkrunarfræðingur hér og þar um landið á sínum yngri árum, tók Bóbó mig ávallt með þegar hann fór að heimsækja ástina sína. Þá söng hann alla leið og spennan var mikil hjá okkur báðum að hitta þessa yndislegu ungu konu.

Silló var harðdugleg og ósérhlífin, gjafmild og vildi allt fyrir alla gera. Hún hreinlega elskaði sól og hita. Síðustu góðu árin sem þau hjónin nutu saman hraust og atorkusöm voru þau á Spáni eins mikið og þau mögulega gátu. Þar hittumst við oft og áttum margar skemmtilegar stundir saman.

Alltaf var mér vel tekið á heimili þeirra og aldrei þurfti ég að biðja þau tvisvar um nokkurn hlut. Þau gerðu allt fyrir mig eins og ég væri þeirra eigin dóttir. Síðustu áratugi hef ég búið erlendis en síminn var óspart notaður til að rækta sambandið, rifja upp gamla daga og spjalla um það sem okkur bjó í brjósti. Alltaf þegar ég kom til Íslands buðust þau til að sækja mig til Keflavíkur.

Nú sit ég hér í Noregi og hugsa til minnar elsku bestu frænku. Það er óendanlega sárt að geta ekki verið við útför hennar. Söknuðurinn eftir þessari blíðu og dugmiklu frænku er mikill. Minningar um yndisleg hjón munu fylgja mér til æviloka.

Hvíl í friði.

Þín elskandi frænka,