Hulda Marinósdóttir

Hún Hulda tengdamóðir mín náði háum aldri, en hún varð samt aldrei gömul nema ef vera skyldi undir það allra síðasta. Hún bjó ein síðustu sjö árin í sínu húsi á besta stað í Vesturbænum og fór allra sinna ferða lengst af, ýmist gangandi eða akandi. Auðvitað var hún stundum einmana eftir að Einar hennar kvaddi, en hún bar ekki tilfinningar sínar á torg, allavega ekki gagnvart mér. Þau hjónin áttu vel saman þótt ólík væru, stóðu vel saman á lífsins vegi og stóðu þétt við bakið á sínu fólki. Hún var lífsglöð að eðlisfari og góð heim að sækja. Hún gat verið stríðin og það bitnaði held ég mest á Einari. Og þá hló hún með sínum smitandi hlátri. Hún átti það til að koma með eina og eina góða vísu, en hagmælskunni deildi hún ekki með ókunnugum, enda var hún mjög hlédræg í jákvæðri merkingu þeirra orða.

Hún var ekki nema átta ára þegar Marinó faðir hennar lést úr krabbameini, en er þar kom við sögu átti hún þrjá yngri bræður. Aðalbjörg móðir hennar þurfti að bregða búi og flytjast inn á Akureyri, en þau bjuggu á smábýlinu Steðja á Þelamörk í Hörgárdal þegar Marinó lést. Með miklum dugnaði og harðfylgi náði Aðalbjörg að halda fjölskyldunni saman, vann myrkranna á milli og það kom því snemma í hlut Huldu að ala önn fyrir bræðrum sínum og leggja til heimilisins. Ég er ekki frá því að þessar erfiðu aðstæður hafi mótað hana Huldu og með öðru gert að verkum að hún var alla tíð ákveðin í að vera ekki öðrum háð. Bræður sína lifði hún alla og samband hennar við þá var innilegt meðan öll lifðu.

Ég settist til borðs í fyrsta skipti með fjölskyldu Huldu og Einars á páskadag 1973, en þá vorum við Vidda farin að rugla saman reytum. Þau voru bara tvö systkinin, Marinó og Vidda, og milli þeirra allra mikil samheldni. Við Magga svilkona mín komum að þessu borði á svipuðum tíma, en við komum bæði úr annars konar fjölskyldum þar sem mörg systkini sátu til borðs með foreldrum sínum. Þessi litla fjölskylda togaði okkur til sín og við gátum ekki annað en smitast af þessari samheldni og sátum í áratugi öll saman við matarborðið á aðfangadagskvöld þar sem kalkúnn Huldu með bestu fyllingu sögunnar var framborinn. Þarna mættu líka barnabörn og barnabarnabörn Huldu og Einars eitt af öðru og alltaf var jafngaman.

Þær mæðgur Hulda og Vidda voru mjög nánar og það var sama hvar í veröldinni við vorum, alltaf þurfti mín að heyra í mömmu sinni. Ég sagði stundum í kerskni að ég hefði verið gefin þeim báðum. Samband þeirra var fallegt og ég komst ekki hjá því að taka þátt í því. Þau voru þung sporin fyrir okkur öll þegar Vidda lést aðeins 53 ára gömul árið 2006. Dætur okkar Viddu, þær Hulda og Sólveig, tóku yfir daglegt samband móður sinnar við ömmu Huldu að henni genginni. Þá hefur Marinó mágur minn sinnt móður sinni hin síðari árin með aðdáunarverðum hætti, enda voru þau einnig mjög náin. Sjálfur hef ég fengið mér kaffi hjá Huldu á Grenimelnum af og til og notið þess að ræða við hana um heima og geima, en finnst nú sem ég hafi gert það of sjaldan. Hún var mér góð og lét sér annt um mína hagi. Takk fyrir mig.

Blessuð sé minning Huldu Marinósdóttur.

Það er í sjálfu sér ekki sorglegt þegar manneskja sem er tæplega 98 ára að aldri deyr friðsælum dauðdaga umvafin ástvinum sínum. Það færði þó mikla sorg í hjörtu afkomenda Huldu Marinósdóttur þegar hún kvaddi nú fyrir skemmstu. Ég leyfi mér að segja að það sé í einhverjum skilningi stórkostlegt, enda var Hulda einfaldlega mögnuð kona. Þrátt fyrir háan aldur átti hún í fallegu og innilegu sambandi við afkomendur sína alla. Börn sín, börn barnanna sinna og börn þeirra líka. Hún var miklu meira en ættmóðir, amma og langamma. Hún var mikilvægur og lykilhluti af lífi síns fólks.

Þó svo það mætti gefa sér að ólifuð ár hennar væru kannski ekki fjölmörg, þá gat það allt eins verið. Hver veit það svo sem um sjálfan sig? Það var í raun ekki fyrr en nú í sumar sem í raun og veru fór að verða ljóst að farið væri að styttast allverulega á enda leiðarinnar hjá Huldu.

Hulda bjó á fjórum hæðum á Grenimelnum, í raun allt fram á síðasta dag. Bjó þar ein eftir að ástkær eiginmaður hennar og höfðingi Einar kvaddi okkur árið 2014. Bíllinn hennar stendur enn í innkeyrslunni, klár og skoðaður, því þrátt fyrir að hafa ekki haft leyfi til að aka honum síðastliðin ár þá vildi hún hafa það þannig þar sem hún reiknaði með því að „þeir“ myndu láta hana hafa ökuleyfið aftur. Þetta lýsir mögnuðu hugarfari.

Huldu tókst ætlunarverk sitt, sem var að fara aldrei á svokallað elliheimili eða í þjónustuíbúð. Ekki að hún hafi endilega ekki getað hugsað sér að breyta til í húsnæðismálum, heldur vegna þess að hún hafði ekkert sérstaklega gaman af því að umgangast gamalt fólk! Ekki vil ég taka svo djúpt í árinni að segja að hún hafi verið haldin því sem stundum er kallað „aldursfordómar“, en kannski blundaði slíkt í henni hvað eigin aldur varðaði. Hún varð í raun aldrei gömul þó svo að aldurinn færðist yfir. Það er nefnilega munur þarna á. Hún fylgdist vel með því sem var að gerast í þjóð- og heimsmálum, tók þátt í umræðum um landsins gagn og nauðsynjar, hafði sínar skoðanir og var stórskemmtileg allt fram á það síðasta.

Mikið er ég þakklátur fyrir að hafa átt hana Huldu ömmu að sem virkan þátttakanda í mínu lífi og lífi barnanna minna. Þar kom maður aldrei að tómum kofunum og hjálparhönd hennar var ávallt útrétt. Hún var ekki bara tengdaamma mín. Hún var vinkona mín.

Það er algjör lúxus og forréttindi að hafa fengið að kynnast þessari mögnuðu konu og ég er afskaplega þakklátur fyrir að börnin mín eru komin frá henni í lóðbeinan kvenlegg.

Það hefur fækkað mjög í hópi hinna staðföstu og skylduræknu drottninga síðustu daga.

Með ástar- og þakklætiskveðju,

Lovjú, Sóla mín. Á eftir þessari kveðju fylgdi fingurkoss. Þetta var það síðasta sem amma sagði við mig og lýsir þessi kveðja sambandi okkar mjög vel. En mig skortir eiginlega orðin til þess að lýsa þessari einstöku konu, sem var mér svo margt og kenndi mér svo mikið. Hún var sú eina sem kallaði mig Sólu, sem mér þykir afar vænt um. Við vorum alla tíð einstakar vinkonur þótt tæp sextíu ár skildu okkur að. Ég kallaði hana ömmu Nöbbu og áttaði mig ekki á því fyrr en löngu síðar að þetta var afbökun á ömmu nöfnu, sem var það sem Hulda systir kallaði hana. En amma Nabba fékk hún að vera fyrir mér og ég vildi hvergi annars staðar vera en hjá henni á Grenó og gisti helst hvergi annars staðar. Þótt gott vinkonusamband hafi einkennt okkur alla tíð þá styrktist það heldur betur þegar ég missti móður mína og hún sína einkadóttur. Nýr kafli tók við hjá okkur ömmu Nöbbu, þar sem ég hringdi í hana á hverju einasta kvöldi til að segja góða nótt og hef ég gert það næstum án undantekninga síðustu sautján ár. Ég er ótrúlega heppin að hafa fengið að eiga hana sem ömmu. Það eru örugglega ekki margir sem geta sagst hafa verið í einkaþjálfun í World Class með ömmu sinni. En það gerðum við amma saman og þar kynntist ég keppnisskapinu í ömmu, sem hún fór annars afar vel með. En það var svo sannarlega fyrir hendi og var eflaust partur af drifkraftinum hennar og hennar einstöku lífsgleði, það var alltaf bros á hennar vörum. Fólk trúði mér nánast aldrei að ég ætti 97 ára gamla ömmu sem byggi ein á fjórum hæðum og sæi um sig sjálf, hvort heldur það var matseld eða þvottur, þá þaut hún á milli hæða eins og ekkert væri með sitt fallega bros og smitandi lífsgleði. Amma átti í raun fullkomna ævi, kryddað öllum kryddum lífsins, hamingju, ást og gleði en auðvitað eins og á öllum æviskeiðum líka áföllum og sorgum. Hún og afi Einar áttu dásamlegt hjónaband, sem ég teldi mig heppnari en allt að fá að upplifa brot af. Hún var ótrúlega stolt af okkur afleggjurunum sínum og hún var alla tíð einstök móðir, amma og langamma og sinnti okkur öllum af einstakri prýði. Það voru mínar uppáhaldsstundir öll mín uppvaxtarár að koma í mat á Grenó. Þótt hún amma hafi beðið okkur um að sín yrði ekki minnst fyrir matseld þá verð ég að taka það fram að hún var alveg einstakur kokkur og ég sagði alltaf að heimurinn missti af miklu að hún skyldi ekki hafa opnað veitingastað. En ég var dugleg að fá uppskriftir hjá henni og held góðu matseldinni gangandi. Amma var mér mikil fyrirmynd í öllu sem hún gerði og ég mun alla tíð reyna að líkjast þér sem mest, elsku amma mín. Það er alveg ótrúlegt hvað svona smávaxin og nett kona skilur eftir sig stórt og mikið holrúm, en það holrúm fylli ég af dásamlegum minningum og þar er af nógu að taka. Yndislegum stundum á Grenó, ótalmörgum samverustundum í bústaðnum austur á Héraði og heimsóknunum hennar til okkar í Brussel.

Ég kveð þig svo, elsku amma mín með orðunum sem við kvöddumst alltaf á.

Lovjú amma mín.

Þín yngri dótturdóttir, Sóla