Guðfinna Steinunn Bjarney Sigurðardóttir

Þegar þau gengu í gripahúsin, afi, móðir mín og systur hennar, kastaði hann fram frumortum vísuparti. Að afloknum gegningum voru þær krafðar um botninn. Þannig smaug ljóðlistin í tilveruna. Allt varð henni að ljóði svo út af flaut. Frumburðinn skírði hún í höfuðið á persneska fornskáldinu Omar Kajam sem orti Rubajat. Hún sagði að ljóð gætu verið margs konar en þau yrðu að syngja.

Á hverju hausti fóru þau saman í berjaferð, Aðalheiður, Sigurður föðurbróðir, pabbi, mamma og fleiri, kölluðu sig hjassið. Gamanyrðin flugu, þeir bræður roðnuðu af hlátri og hvert orð varð þeim mömmu og Öllu að kvæði. Snemma morguns í lemjandi stórrigningu og lágskýjuðu veðri leit Siggi út og sagði að sér sýndist verða sólskin í dag. Þá orti mamma að bragði:

Við Helga settumst í eldhúsið hjá mömmu nýkomin úr reisu. Við sögðum Ítali spengilega en mörinn safnast á kroppana eftir því sem norðar kæmi í álfuna og mest á okkar lötu ístrubelgjaþjóð. Bros færðist yfir andlit móður minnar, hún greip orðið á lofti og mælti fram:

Það er margs að sakna en mest staðfasta, ljúfa, hlýja og vitra snillingsins sem lagði öllum gott til og sumt í ljóðum.

Á bernskuheimili Steinunnar voru föðurmóðir hennar og tvær afasystur, önnur með fatlaða stjúpdóttur, auk foreldra hennar og systra. Sigurður bætti hús og ræktun og kom upp æðarvarpi en þá vildi jarðeigandi hærra afgjald. Hann kom og hótaði Sigurði í áheyrn barnanna: „Þú skalt athuga að við erum þrír en þú einn.“ Ekki kom til áfloga en þegar Efri-Langey losnaði keyptu hjónin hana. Þangað fluttu einnig foreldrar Lilju.

Eldri systurnar fylgdu föður sínum snemma við gegningar, heyskap í úteyjum, róðra og hvaðeina. Steinunn minntist heyflutninga úr Kiðey, faðir hennar stýrði vélbátnum, með Austra í slefi en hún stóð í skuti, aftan við heybaggana og stýrði eftir bendingum föður síns. Hann sagði oft við dætur sínar: „Breiðfirðingar gefast aldrei upp á þurru landi.“ Eftir sundnámskeið syntu systurnar eins og selir í sjónum. Steinunn mundi þegar féð kom mæðiveikt úr sumarhögum. Hún mundi þegar aðkomumenn eyddu fiskimiðunum. Hún mundi þegar refaskinnin mygluðu hjá umboðssala.

Steinunn fór 16 ára til Reykjavíkur í atvinnuleit og vann í mjólkurbúð. Hún fór í Kennaraskólann því launin voru þau sömu fyrir konur og karla. Hún náði inntökuprófi þrátt fyrir lítinn undirbúning í stopulum farskóla. Ómar fæddist fyrir lokaveturinn en hún lauk námi því frú Sigríður Björnsdóttir kona Bjarna Benediktssonar ráðherra annaðist drenginn. Stórmennsku hennar og vinarbragði gleymdi Steinunn aldrei.

Steinunn fékk stöðu í Eyjum en barnaheimilið var fyrir fiskverkakonur. Hún varð að skilja Ómar eftir hjá foreldrum sínum. Hún kynntist Jóni og þau hófu búskap, en hún mátti hætta kennslu þegar börnin fæddust. Oft var þó leitað til hennar í forföllum. Steinunn hafði mikinn áhuga á bókmenntum, janúar var hennar lestrarmánuður og hvíld eftir jólaannríkið.

Sigríði Jónsdóttur, einstæðingi á níræðisaldri, buðu hjónin til sín. Hún varð fljótt ein af fjölskyldunni. Eftir gos neitaði Sigga gamla að fara aftur til Eyja, vildi ekki liggja á glóðum. Steinunn annaðist hana á heimili sínu þar til hún lést, nærri 103 ára.

Jón og Steinunn voru í Eyjum í gosinu, hann á símanum en hún í eldhúsinu í Barnaskólanum. Eyjamenn máttu ekki fara heim, en blaðamenn og sjálfboðaliðar streymdu þangað. Fljótlega var hún beðin að sækja ýmislegt og senda eigendum. Hún pakkaði mörgum búslóðum og bar á vörubíla. Hún var ein þeirra sem fengu gaseitrun og bjó lengi við afleiðingarnar.

Eftir gos keyptu þau íbúð á Háaleitisbraut og gerðu upp húsið í Eyjum. Steinunn bætti við sig menntun, sinnti áhugamálum og fjölskyldu. Hún fór í leikhús, á málverkasýningar, í gönguferðir, stundaði garðrækt, hestamennsku og auðvitað lestur.

Steinunn var raungóð og traust. Hún var orðvör og brást ekki trúnaði þeirra sem leituðu til hennar. Hún kvartaði aldrei í mín eyru en aðspurð lýsti hún atvikum með hlutlausum orðum. Fjölskyldunni var hún umhyggjusöm og kærleiksrík. Þegar Jón gerðist ellimóður stóð hún sem klettur við hlið hans. Hún var kímin og átti auðvelt með að semja sniðugar vísur.

Blessuð sé minning Steinunnar tengdamóður minnar.

Elsku amma mín.

Ég er þakklát fyrir að þú varst amma mín og vinkona. Þakklát fyrir allt sem þú kenndir mér og endalaust þakklát fyrir öll árin sem við fengum með þér.

Ég var svo ótrúlega lánsöm að fá að búa hjá þér og afa í fjögur ár og eignast í raun aukasett af foreldrum. Þú talaðir um mig sem hreiðurbaggann þinn og afi sagði alltaf „móðir þín“ og hló sínum dillandi hlátri þegar hann talaði um þig við mig.

Amma og afi héldu tvö heimili eftir gos, amma í Reykjavík og afi í Vestmannaeyjum. Við amma vorum því einar frá þriðjudegi til laugardags en þá kom afi og var með okkur um helgina. Amma og ég vorum þó ekki oft einar því heimili þeirra var opið öllum og það leið varla sá dagur að það væri ekki einhver ættingi eða vinur í kaffi, kvöldmat eða gistingu.

Minningarnar eru margar um að sitja við eldhúsborðið og spjalla við þig á meðan þú varst að elda og í raun læra af þér án þess að átta mig á því. Þú varst alltaf tilbúin að elda/búa til mat sem mér líkaði (en ekki endilega þér), þú meira að segja gekkst svo langt að búa til slátur fyrir mig, án þess að setja mör í, sem betur fer hafðir þú vit á að búa bara til einn kepp.

Það var alltaf hægt að leita til þín og þú tilbúin bæði nótt og dag að aðstoða, alveg sama hvað. Snjóstormur um miðja nótt, allt ófært og við vinirnir að koma af balli á Hótel Íslandi. Eftir miklar vangaveltur var ákveðið að ganga heim til ömmu og leita skjóls hjá henni. Auðvitað var amma fljót að redda því, búa um okkur og morgunmatur daginn eftir. Svo lýsandi fyrir þessa góðu konu. Gestrisin með eindæmum, úrræðagóð og alltaf tilbúin að aðstoða.

Takk fyrir allt, elsku amma.

Þín