Við rústir Hinn fimmtugi Caesar, Rússi sem berst við hlið Úkraínumanna, sést hér virða fyrir sér rústir klausturs í þorpinu Dólína í Austur-Úkraínu.
Við rústir Hinn fimmtugi Caesar, Rússi sem berst við hlið Úkraínumanna, sést hér virða fyrir sér rústir klausturs í þorpinu Dólína í Austur-Úkraínu. — AFP/Sameer Al-Doumy
Úkraínumenn gerðu drónaárás á Engels-2-herflugvöllinn í Saratov-héraði Rússlands í gær. Þetta er í annað sinn sem Úkraínuher ræðst á flugvöllinn, en hann er í rúmlega 600 kílómetra fjarlægð frá landamærum Rússlands og Úkraínu

Stefán Gunnar Sveinsson

sgs@mbl.is

Úkraínumenn gerðu drónaárás á Engels-2-herflugvöllinn í Saratov-héraði Rússlands í gær. Þetta er í annað sinn sem Úkraínuher ræðst á flugvöllinn, en hann er í rúmlega 600 kílómetra fjarlægð frá landamærum Rússlands og Úkraínu. Völlurinn er meðal annars ein helsta bækistöðin fyrir langdrægar sprengjuflugvélar Rússahers, en þær geta meðal annars borið kjarnorkuvopn.

Að minnsta kosti þrír hermenn féllu í árásinni. Rússneska varnarmálaráðuneytið sagði í yfirlýsingu að það hefði skotið niður drónann og mannfallið hefði orðið þegar brakið af honum féll til jarðar. Ekki var hægt að staðfesta í gær hvort dróninn hefði verið skotinn niður líkt og Rússar héldu fram, eða hvort hann hefði lent á skotmarki sínu.

Úkraínumenn réðust einnig á flugvöllinn hinn 5. desember síðastliðinn og ollu þá nokkrum skemmdum á að minnsta kosti tveimur sprengjuvélum Rússa, auk þess sem þrír féllu og fjórir særðust. Árásin þá vakti nokkra athygli, þar sem talið var að Úkraínumenn hefðu nýtt sér dróna frá tímum Sovétríkjanna, sem þeir höfðu uppfært til þess að komast langt inn fyrir loftvarnir Rússa.

Leyniþjónusta Rússlands, FSB, lýsti því einnig yfir í gær að hún hefði fellt fjóra úkraínska skemmdarverkamenn, sem hefðu reynt að komast yfir landamærin til Rússlands í Bríansk-héraði. Fylgdu yfirlýsingu leyniþjónustunnar ljósmyndir af nokkrum líkum sem lágu í snjónum, en úkraínsk stjórnvöld tjáðu sig hvorki um yfirlýsingu FSB né um árásina á Engels-flugvöllinn.

Vilja Rússa úr ráðinu

Stjórnvöld í Úkraínu skoruðu í gær á aðildarríki Sameinuðu þjóðanna að víkja Rússum úr öryggisráði Sameinuðu þjóðanna, þar sem Rússland er fastafulltrúi með neitunarvald, sem og úr samtökunum í heild. „Við erum með mjög einfalda spurningu: Hefur Rússland réttinn til þess að vera áfram fastafulltrúi í öryggisráði SÞ og til að vera yfirhöfuð í Sameinuðu þjóðunum?“ sagði Dmítró Kúleba utanríkisráðherra Úkraínu og bætti við að svar Úkraínumanna væri nei.

Byggist krafa Úkraínumanna á þeirri fullyrðingu að Rússland hafi ekki verið löglega tekið inn í Sameinuðu þjóðirnar þegar Sovétríkin féllu árið 1991, þar sem reglum samtakanna hafi ekki verið fylgt þegar ákveðið var að Rússland yrði arftaki Sovétríkjanna, og fengi þar á meðal sæti Sovétmanna í öryggisráðinu.

„Hin þriggja áratuga ólöglega seta Rússa í Sameinuðu þjóðunum hefur verið mörkuð af stríðsrekstri og yfirtöku á landsvæði annarra ríkja,“ sagði í yfirlýsingu Úkraínumanna.

Pútín og Xi hyggjast funda

Rússnesk stjórnvöld tilkynntu í gær að Vladimír Pútín Rússlandsforseti og Xi Jinping forseti Kína hygðust funda í vikunni. Leiðtogarnir funduðu í febrúar síðastliðnum í aðdraganda innrásarinnar, og lýstu þeir þá yfir því að vinátta ríkjanna tveggja væri „takmarkalaus“, auk þess sem leiðtogarnir undirrituðu sameiginlega yfirlýsingu, sem beindist gegn „útþenslu“ Atlantshafsbandalagsins og áhrifum Bandaríkjanna í alþjóðamálum.

Þrátt fyrir það hafa Kínverjar ekki veitt Rússum mikla aðstoð við að komast undan refsiaðgerðum vesturveldanna, og hafa kínversk stjórnvöld lýst yfir áhyggjum sínum vegna innrásarinnar. Ríkin hafa þó einnig staðið að sameiginlegum heræfingum á Kyrrahafi á síðustu mánuðum.

Í yfirlýsingu Rússa kom ekki fram hvar eða hvernig fundur leiðtoganna myndi fara fram, en Dmitrí Medvedev, fyrrverandi forseti Rússlands, heimsótti Xi í Peking í síðustu viku, þar sem þeir ræddu m.a. innrásina í Úkraínu.

Draga sig frá Kreminna

Áfram var barist um jólahelgina, og bárust óstaðfestar fregnir í gær um að herlið Rússa hefði dregið sig frá þorpinu Kreminna í Lúhansk-héraði og til Rúbisjne sem er um 15 kílómetrum sunnar.

Úkraínuher hefur sótt að þorpinu undanfarna mánuði, þar sem það leikur lykilhlutverk í að verja birgðalínur Rússa í Donbass-héruðunum tveimur. Serhí Haídaí, héraðsstjóri Úkraínumanna í Lúhansk-héraði, sagði í gær að fregnir um að Úkraínuher hefði frelsað þorpið væru orðum auknar, því að enn væri barist í útjöðrum þess. Hins vegar væri ljóst að yfirherstjórn Rússa í þorpinu hefði þegar dregið sig til baka frá því. Haídaí sagði jafnframt að sókn Rússa að borginni Líman hefði verið hrundið, en þeir væru nú að kalla varalið til vígstöðvanna.

Breska varnarmálaráðuneytið sagði í gær að Rússaher hefði eytt síðustu vikum í að reisa varnarvirki gegn fyrirhugaðri sókn Úkraínumanna. Þar á meðal hefðu þeir lagt jarðsprengjusvæði, sem beindust bæði gegn bryndrekum og fótgönguliðum.

Sagði í mati varnarmálaráðuneytisins að jarðsprengjur hefðu aðallega notagildi í nútímahernaði ef hægt væri að fylgjast með svæðinu og beina skothríð að þeim sem reyndu að komast yfir það. Væri líklega mesta áskorunin fyrir Rússa að vakta öll jarðsprengjusvæðin, auk þess sem slíkt eftirlit krefðist þjálfaðra hersveita, sem nú væru af skornum skammti.

Höf.: Stefán Gunnar Sveinsson