Tveir lykilmenn láta nú af störfum

Tveir reyndir starfsmenn Morgunblaðsins, Árni Matthíasson og Einar Falur Ingólfsson, láta af störfum um áramótin. Þeir hafa fengist við blaðamennsku, ljósmyndun, forritun, prófarkalestur og menningarskrif svo nokkuð sé nefnt. Þótt þeir láti af daglegum störfum ætla þeir ekki að slíta tengslin við Morgunblaðið.

Æskudraumurinn rættist

„Ég er að hætta sem daglaunamaður á Morgunblaðinu, en held áfram tengslum við blaðið til dæmis með því að skrifa ritdóma,“ segir Einar Falur Ingólfsson, fráfarandi yfirmaður menningardeildar Morgunblaðsins. „Kynni mín og Morgunblaðsins hófust í apríl 1982 þegar ég var 15 ára. Ég hafði gríðarlegan áhuga á blaðamennsku allt frá barnæsku. Öll dagblöðin komu á æskuheimili mitt í Keflavík og ég reyndi að verða fyrstur til að ná í Moggann á morgnana og lesa blaðið áður en aðrir fóru á fætur.“

Hann lærði framköllun í Barnaskólanum í Keflavík. „Þá opnaðist fyrir mér einhver mesti töfraheimur sem ég þekki – myrkraherbergið. Ég var alltaf að taka myndir og dvaldi þar löngum stundum. Svo keypti ég mér góða myndavél fyrir fermingarpeningana og lét mig dreyma um að verða ljósmyndari og blaðamaður.“ Einar Falur var í ritstjórn skólablaðsins Stakks í Gagnfræðaskólanum í Keflavík og tók viðtal við Halldór Laxness í desember 1980. „Ég byrjaði á toppnum í blaðamennsku! Myndir sem ég tók 14 ára af Halldóri eru í myndasafni Morgunblaðsins og hafa oft birst. Halldór hafði notað persónu að nafni Falur í skrifum sínum en aldrei hitt neinn Fal fyrr en hann hitti mig. Eftir þetta heilsaði hann mér með miklum virktum þegar við hittumst.“

Faðir Einars Fals var forseti Farmanna- og fiskimannasambandsins og jafnframt fréttaritari Morgunblaðsins í Keflavík. Einar Falur tók mynd á Fiskiþingi sem birtist í fréttatíma Sjónvarpsins. Það var fyrsta fréttamynd hans í fjölmiðli. Þegar Einar Falur var 15 ára, 1982, fór hann í starfskynningu á Morgunblaðinu í þrjá daga. Fyrsta verkefnið var að fara með Anders Hansen blaðamanni á útgáfuhóf því bók Halldórs Laxness, Sagan af brauðinu dýra, var að koma út. „Svo fékk ég að vera með ljósmyndurunum á blaðinu sem voru hetjurnar mínar. Þar voru tveir „kallar“ sem ég dýrkaði. Sá eldri var Ólafur K. Magnússon, faðir ljósmyndadeildarinnar. Hinn sem ég dáði mjög var Ragnar Axelsson, þá 24 ára!“

Sigtryggur Sigtryggsson fréttastjóri leiddi Einar Fal á fund Matthíasar Johannessen ritstjóra og lagði til að þessi ungi maður tæki við af föður sínum sem fréttaritari í Keflavík og íþróttaljósmyndari þar. Það var samþykkt. Síðan hefur hann verið nær samfellt á launaskrá hjá Morgunblaðinu.

Einar Falur fór í FS í Keflavík og tók fyrstur Íslendinga stúdentspróf af fjölmiðlabraut. Hann var ráðinn í sumarstarf sem ljósmyndari á Morgunblaðinu 1. júní 1986. Einar Falur nam bókmenntafræði við HÍ og vann með námi sem ljósmyndari á blaðinu. Að loknu námi varð hann menningarblaðamaður og vann við hlið Súsönnu Svavarsdóttur við átta síðna menningarblað sem kom út á laugardögum. „Morgunblaðið styrkti mig 1988 til að fara á námskeið hjá Mary Ellen Mark ljósmyndara, sem ég dáði mjög. Kynnin við Mary Ellen breyttu lífi mínu og ég fann mína leið sem heimildaljósmyndari,“ segir Einar Falur. Hann fór í framhaldsnám til Bandaríkjanna fyrir tilstilli hennar og lauk meistaragráðu í skapandi ljósmyndun og lærði jafnframt myndstjórn.

Einar Falur og eiginkona hans, Ingibjörg Jóhannsdóttir, bjuggu í New York 1995 að loknu framhaldsnámi. Þá hringdi Styrmir Gunnarsson ritstjóri og bauð Einari Fal starf myndstjóra. Hann var myndstjóri í 13 ár og hætti árið 2007 þegar hann fékk listamannalaun og fór í leyfi. Eftir leyfið varð hann blaðamaður á menningardeild og tók síðan við stjórn hennar. En hvað tekur nú við?

„Ég er að vinna að tveimur stórum sýningum hér á landi 2024 og 2025. Sú vinna tekur mikinn tíma og mikla orku næstu tvö árin. Það eru fleiri sýningar í farvatninu. Ég hef einnig kennt mikið og reikna með að fara meira í kennslu og lausamennsku í ljósmyndun og skrifum. Svo geng ég með bækur í maganum,“ segir Einar Falur.

Tónlistin er í uppáhaldi

„Ég var togarasjómaður í átta ár og orðinn bátsmaður á togaranum Ögra RE. Það er líklega það hæsta sem ég hef komist í mannvirðingastiganum. Við Björg Sveinsdóttir eignuðumst litla stelpu og þá langaði mig í land,“ segir Árni Matthíasson sem hefur gegnt mörgum störfum á Morgunblaðinu og mbl.is. Árni sótti fyrst um starf prófarkalesara á Morgunblaðinu og stóðst prófið sem fyrir hann var lagt.

„Ég fékk vinnuna í byrjun árs 1981 og vann hér í eitt ár. Þá hafði ég ekki efni á því lengur og fór aftur á sjóinn í eitt ár. Eftir það kom ég alfarið í land og hef unnið hér síðan,“ segir Árni. Auk prófarkalesturs hefur hann unnið sem blaðamaður, haldið utan um útgáfu sérblaða, verið umsjónarmaður síðna um tiltekin efni, forritað flýtilykla og annast tölvuaðstoð. Hann hefur haldið utan um bókmenntaumfjöllun Morgunblaðsins síðustu ár. Einnig hefur hann skrifað mikið um tölvur og tækni, vín, bjór og mat. „Það má segja að ég hafi skrifað um allt sem er gott og skemmtilegt,“ segir Árni. Hann hefur skrifað töluvert um sjónvarpstækni en ekki um sjónvarpsefni. Ástæðan er einföld: „Ég horfi ekki á sjónvarp og hef ekki haft sjónvarp á heimili mínu í 20 ár.“

Árni var í hópi þeirra sem hrundu af stað netútgáfu Morgunblaðsins og fréttavefnum mbl.is. „Síðan hef ég verið með annan fótinn á netdeildinni sem netstjóri mbl.is og hinn á menningardeildinni,“ segir Árni. „Þegar við fórum af stað var hvorki til ritstjórnarforrit fyrir net né heldur auglýsingaforrit. Við skrifuðum ritstjórnarkerfi og nefndum það Sidda í höfuðið á Sigtryggi Sigtryggssyni fréttastjóra. Svo bjuggum við til auglýsingakerfi sem heitir Baldvin eftir Baldvini Jónssyni, fyrrverandi auglýsingastjóra.“

Árni er þekktur fyrir skrif sín um íslenska dægurtónlist. Hann byrjaði að skrifa í Morgunblaðið um blústónlist 1985-1986. „Ég tróð mér inn á síður blaðsins með umfjöllun um íslenska dægurtónlist. Mér fannst ég hafa unnið ákveðinn sigur þegar Björn Vignir Sigurpálsson, ritstjóri Sunnudagsblaðsins, samþykkti að leggja forsíðuna undir Björk Guðmundsdóttur. Það var vendipunktur,“ segir Árni. „Tónlistarumfjöllunin hefur gefið mér mesta gleði. Í menningarskrifum hefur mér oft liðið eins og ég sé ekki í vinnu því þetta er svo skemmtilegt. Það hefur alltaf heillað mig sem ungt fólk er að gera í tónlist. Ég hef verið í dómnefnd Músíktilrauna frá 1987. Björg konan mín er ljósmyndari og hún var alltaf með mér. Það er ekki víst að ég hefði enst svona lengi í þessu hefði hún ekki nennt að vera með mér.“ Árni hefur einnig verið formaður Kraumsverðlaunanna, árlegra plötuverðlauna fyrir nýja tónlist. En hvað tekur nú við?

„Eftir að það spurðist út að ég væri að hætta hér hef ég fengið ýmis tilboð. Ég ætla að skreppa til Ítalíu að heimsækja barnabarn og tek einhverja ákvörðun um framhaldið undir ítalskri sól,“ segir Árni. En leynist hjá honum frumsamið efni sem hann langar að koma á framfæri?

„Nei. Ég hef gefið út nokkrar bækur og það er búið að biðja mig um að skrifa fleiri bækur en það verður þá eitthvað jarðbundið. Það hefur líka verið nefnt hvort ég sé til í að gera sitt af hverju fyrir Morgunblaðið. Mér finnst það freistandi og líklegt að ég geri það,“ segir Árni.