Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
Á fyrstu sex mánuðum ársins greiddu útgerðir landsins 5.641 milljón króna í veiðigjöld, að því er fram kemur á vef Fiskistofu. Það er 67% meira en gjaldið skilaði á fyrri árshelmingi 2022 og þarf að fara aftur til ársins 2018 til að finna ár þar sem sjávarútvegurinn greiddi álíka upphæð á fyrstu sex mánuðum ársins.
Veiðar á þorski hafa skilað mestu veiðigjaldi eða rúmum tveimur milljörðum króna, en næstmestu skilaði loðnuvertíðin, 1,8 milljörðum króna. Veiðigjald innheimt vegna veiða á loðnu skiptir verulegu máli þegar litið er til aukningar milli ára, en engin veiðigjöld innheimtust á síðasta ári vegna loðnuveiða þess árs.
Þó er vert að geta þess að álagning ýmissa tegunda hefur aukist í samræmi við ákvæði laga um að gjaldið fylgi afkomu útgerða. Þannig hefur til að mynda veiðigjald vegna þorskveiða skilað ríkissjóði um 5% minna á fyrstu sex mánuðum þessa árs, en á sama tímabili í fyrra, en á móti kemur að þorskaflinn hefur dregist saman um tæp 13%.
Óútfærð hækkun
Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra tilkynnti á þriðjudag að hún hygðist leggja til við Alþingi að veiðigjöld á sjávarútveginn yrðu hækkuð. Tilkynnti hún þetta í ræðu sinni á Hilton Reykjavík Nordica þegar fram fór kynning á tillögum starfshópa stefnumótunarverkefnisins Auðlindarinnar okkar. Þar er fjallað um breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu.
Benti Svandís meðal annars á vantraust almennings í garð sjávarútvegsins og að ósk væri um „sanngjarnari“ skiptingu tekna af nýtingu sjávarauðlindarinnar. Kvaðst hún vilja að „almenningur fengi sýnilegri hlutdeild í afkomu við nýtingu sjávarauðlindarinnar“. Fyrirhuguð hækkun hefur þó ekki verið útfærð og því ekki vitað hvaða áhrif breytingin hefur í för með sér.
Hafa Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi gagnrýnt tillögu Svandísar, m.a. fyrir að vera ekki í samræmi við tillögur umræddra starfshópa.