„Groundhog day“ er því bara staðreynd – velkomin „aftur til fortíðar“

Eins langt aftur og ég man hefur umræðan um ríkisstuðning við sjónvarp verið hávær. Efndir engar.

Minn bakgrunnur er útgáfa og útleiga kvikmynda, fyrst á vhs og síðar á dvd-diskum hér heima og í Bretlandi. Sjónvarp var svolítið á öðru plani enda tæknihlutinn mikil völundarsmíð, en ég réðst þó í að stofna Skjá 1 og koma þeirri ágætu stöð í loftið um þetta leyti árið 1998. Skjár 1 fagnar því 25 ára útsendingarafmæli.

Ég sagði mig úr Sjálfstæðisflokknum til að geta betur varið þá skoðun mína að reka ópólitískan afþreyingarmiðil án hagsmunagæslu fyrir einn eða neinn. Það var ekki fyrr en Silfur Egils varð það afl í pólitískri umræðu á nýrri sjónvarpsstöð að eitthvað var verið að hnippa í „strákinn með nýju stöðina“ til að koma ákveðnum sjónarmiðum að, en á minni rekstrartíð með Skjá 1 ræddi ég aldrei við þáttastjórnendur um annað en að virða sjálfstæða dagskrárgerð og frelsi ritstjóra.

Á tímum covid setti ég stöðina aftur í gang á streymi, sem þá var að ryðja sér til rúms, og skemmti með ókeypis afþreyingu í tæpa níu mánuði um 48.000 manns, sem sátu heima í og úr sóttkví.

Vegna þessara tímamóta er því komið að því að endurvekja Skjá 1, enda allt þegar þrennt er og í raun eru markaðsaðstæður fyrir sjónvarpsstöð hvorki betri né verri nú en 1998.

Íslenskar sjónvarpsstöðvar hafa týnt tölunni hver á fætur annarri síðustu misseri. Ingvi Hrafn á mikinn heiður skilinn fyrir sitt ÍNN. Hringbraut og N4 eru einnig horfnar af sjónarsviðinu ásamt nokkrum öðrum sem komu og fóru. Ég átti eina um 2011, Stöð 1, sem tórði í 18 mánuði á meðan Mikligarður og einhver önnur fóru yfir sjónvarpsmóðuna á þessum tíma.

Umræðan um nafnið Skjá 1 er bara skemmtileg að mínu mati og kássast lítið upp á mig, en ég var aldrei hrifinn af því að þeir sem keyptu rekstrarfélagið af mér um mitt ár 1999 skyldu ekki hafa meiri metnað í að koma með nýtt nafn í stað þess að skrumskæla mitt. Sú stöð varð svo að Sjónvarpi
Símans fyrir rest, óviðkomandi mínu skráða hugverki. Skjár 1 stendur því enn sem virðulegt stöðvarheiti, hokið af reynslu á sjónvarpsmarkaði og því algjörlega óþarfi að koma með einhverja Stöð 7 þegar svona gott nafn er enn fyrir hendi.

Umhverfið er kannski núna svolítið eins og þá; RÚV trónir á toppnum sem það sjónvarp sem ryksugar til sín almannafé fyrir milljarða árlega, en þrátt fyrir líflegar umræður í 25 ár hefur nákvæmlega ekkert breyst. Algjörlega töpuð barátta þar sem ráðamenn þjóðarinnar sjá enn ekki sóma sinn í að styðja við innlenda afþreyingarmiðla í samkeppni við RÚV og erlendar streymisveitur.

Ég er allavega búinn að hugsa málið, ennþá óflokksbundinn og Skjár 1 getur haldið endalaust áfram dagskrárlega úr bílskúrnum heima hjá mér með þau hundruð kvikmynda sem ég hef tryggt mér í gegnum tíðina. Nú íslenska ég þær bara sjálfur eftir að giggið mitt hjá Viaplay og Netflix sem þýðandi hætti. Sýnir í verki metnaðinn sem þessar veitur hafa gagnvart íslenskum áhorfendum.

Við sjáum hvað setur, kannski einn góðan veðurdag munu þeir sem öllu ráða átta sig á að það borgar sig að hjálpa íslenskum
afþreyingarmiðlum í samkeppni við ríkið og erlendu streymisveiturnar, því nú er lag. Landsmenn sjá í auknum mæli að erlendu rándýru vídeóleigurnar eru ekki að streyma öllu því frábæra efni sem fólk hélt að kæmi í bílförmum til landsins og sjóræningjaveiturnar hökta sem aldrei fyrr, heldur eru það litlu íslensku framleiðslufyrirtækin með íslensku sjónvarpsþættina sína sem sjá til þess að fólk horfir enn á íslenskt sjónvarp.

Skjár 1 ætlar sér „bara“ að sinna línulegri dagskrá með „retró“ bíómyndir og gamla sjónvarpsþætti sem ég setti á dagskrá 1998, bara af því að það er enginn að gera það í dag, og skapa stöðinni sérstöðu á lifandi sjónvarpsmarkaði fyrir áhugasamar nýjar kynslóðir áhorfenda.

Hver veit nema gamlir kunningjar komi aftur í formi „pólitískra spjallþátta“ eða timburmannaþáttur á laugardagseftirmiðdegi fyrir þá sem eru að staulast á lappir fram eftir degi. Aldrei að vita.

Hvort Skjár 1 getur beðið fjárlaganefnd um 100 milljóna króna styrk sem „landsbyggðarsjónvarp“ eða beðið eftir að RÚV fari af auglýsingamarkaði til að eygja von um að geta selt svo mikið sem eina auglýsingastiklu er mjög ólíklegt á næstu 25 árum, enda verður að segjast eins og er að í þau 25 ár frá því stöðin fór fyrst í loftið hefur nákvæmlega ekkert gerst og því er það bara rökrétt hugsun að kveikja á þessu aftur fyrir gamla sjónvarpskarla sem hafa hvort eð er ekkert annað þarfara við tíma sinn að gera.

„Groundhog day“ er því bara staðreynd – velkomin „aftur til fortíðar“.