„Maður þarf að temja sér að röddin sem vill heilbrigðari lífsstíl sé ríkjandi,“ segir Gunnar Hersveinn.
„Maður þarf að temja sér að röddin sem vill heilbrigðari lífsstíl sé ríkjandi,“ segir Gunnar Hersveinn. — Morgunblaðið/Ásdís
Markhópurinn sem ég er að reyna að höfða til er fólk sem finnst það drekka of mikið og of oft og gæti hugsað sér að prófa vínlausan lífsstíl.

Vending, ný bók eftir Gunnar Hersvein, er nú komin í hillur bókabúða. Í bókinni er fjallað um vínlausan lífsstíl en Gunnar notar eigin reynslu og aðferðir heimspekinnar til að skoða aðferðir sem henta vel til að tileinka sér líf án áfengis. Gunnar verður með heimspekikaffi þrisvar á næstunni þar sem hann fær til sín góða gesti til að ræða um vínlausan lífsstíl, en upplýsingar um það má nálgast á lifsgildin.is.

Alls staðar er vín

„Ég fékk mikinn áhuga á að breyta um lífsstíl og lifa án áfengis og var búinn að gera nokkrar tilraunir. Ég hætti að drekka eitt sinn í þrjá mánuði, svo í sex mánuði og í eitt ár, með það að langtímamarkmiði að losna alveg við þetta. Áfengi er ávanabindandi og maður verður ósjálfrátt háður því,“ segir Gunnar og segist hafa tekið eftir því undanfarið að vínmenning þjóðarinnar sé að breytast, og ekki til hins betra.

„Mér fannst alltaf alls staðar vera vín og mér finnst það hafa aukist verulega. Það þykir nú eðlilegt að hafa vín á boðstólum og mín tilfinning er sú að fleiri og fleiri drekki oftar og of mikið,“ segir Gunnar.

„Ég tók svo þá ákvörðun að hætta þessu alveg og prófa nýjan lífsstíl. Mér fannst það virka mjög vel, en ég er ekki að gera þetta með viljastyrkinn að vopni heldur er þetta endanleg ákvörðun,“ segir Gunnar sem ákvað þá að skrifa bókina Vendingu, einfaldlega vegna þess að rithöfundar tjá sig með því að skrifa.

Tíðarandinn er að breytast

„Ég fór að kynna mér málið vísindalega og las mikið og sá að vín, jafnvel bara eitt glas, hefur slæm áhrif á svefninn og líffærin og veldur krabbameini. Landlæknar um víða veröld sem hafa mælt með ákveðnum vikuskammti, mæla nú með að sleppa áfengi alfarið. Það er úrelt að eitt glas á dag sé hollt,“ segir hann og bætir við að alls staðar sé mælt með að fjölga ekki sölustöðum áfengis. Gunnar telur að aukið aðgengi að áfengi muni kosta þjóðfélagið gríðarupphæðir og segir hann að í dag sé eins og stjórnvöld vilji ekki taka á ólöglegri smásölu áfengis á netinu.

„Það er frekar vilji til að breyta lögunum og leyfa netsölu,“ segir hann og telur að vandamál tengd áfengisneyslu muni aukast til muna með auknu aðgengi að áfengi.

„Áfengi er ekki venjuleg vara. Það er eitur. Með auknu aðgengi tapar samfélagið í heild,“ segir Gunnar en bætir við að jákvætt sé hversu mikið sé nú til af áfengislausum drykkjum.

„Sú menning er að ryðja sér til rúms og margt ungt fólk velur áfengislausa drykki án þess að vera dæmt af jafnöldrum sínum. Ég held að þetta sé komið inn í tíðarandann og úrvalið er komið þannig að það þykir ekkert skrítið lengur að velja að drekka ekki.“

Fólk upplifir meira frelsi

Hvaða ráð myndir þú gefa manneskju sem vill taka fyrsta skrefið í átt að vínlausum lífsstíl?

„Í bókinni legg ég áherslu á að gera þetta rólega, en það eru auðvitað til margar virtar og viðurkenndar aðferðir þannig að það fer eftir því hvar manneskjan er stödd hvað hún velur. Ef þú ræður enn við áfengi þá ráðlegg ég fólki að taka eitt skref í einu og byrja kannski á að gera tilraunir,“ segir Gunnar og leggur til að fólk prófi ef til vill einn eða tvo mánuði í byrjun.

„Markhópurinn sem ég er að reyna að höfða til er fólk sem finnst það drekka of mikið og of oft og gæti hugsað sér að prófa vínlausan lífsstíl. Það þarf ekki að ná neinum botni til að hætta,“ segir hann og nefnir að hjá fólki sem er vant að fá sér oft áfengi geti verið erfitt að rjúfa þann vana.

„Ég tel upp alla kostina við að hætta að drekka. Fólk sefur betur, fær meiri kraft, hugsunin verður skýr og það verður meira úr deginum. Það eru svo margir líkamlegir kostir og birtist mismunandi eftir fólki, en allir upplifa meira frelsi við að vera ekki háður áfengi.“

Að nota dyggðirnar

Í bókinni fer Gunnar yfir lífsgildi og notar heimspekilega nálgun til að fara yfir kosti þess að lifa án áfengis.

„Ég vel ákveðin gildi, eins og sjálfsaga, frelsi, harðfylgni og góðvild. Ég rýni í þessi hugtök út frá siðfræðinni og skoða hvernig hægt er að tileinka sér þau. Þetta eru dyggðir sem þarf að læra því maður fæðist ekki með neinar dyggðir. Maður er með einhvern grunn en þarf að æfa sig, þannig að það má segja að þetta sé einhvers konar hagnýt siðfræði,“ segir Gunnar og segir fólk geta notað þessar dyggðir til að læra að vera vínlaus.

„Þetta er ekki heilaþvottur eða snýst um umbun og refsingu, heldur frekar að nota dyggðirnar til að geta verið í vínlausum lífsstíl þar til þær eru orðnar hluti af þér. Þegar það gerist þarftu ekkert alltaf að vera að minna þig á þær því þær eru komnar í ósjálfráða kerfið.“

Baráttan við tvífarann

Gunnar talar um „tvífara“ sinn í Vendingu og segir hann vera í raun gömlu útgáfuna af sér.

„Þetta er ákveðin barátta því þinn gamli maður hefur kannski ekki áhuga á þessu og oft er rödd í höfðinu á fólki sem segir: „Þú getur alveg drukkið, þú getur haldið þessu áfram, gerðu bara það sem þú vilt.“ Þessi rödd er að telja þér trú um að það sé ekki gáfulegt að tileinka sér vínlausan lífsstíl. En svo uppgötvar þú að þú ert ekki sá eða sú sem þú ætlaðir að vera. Svo er önnur rödd sem segir þér að verða sá sem þú ætlaðir að vera, þannig að á tímabili er þetta barátta. Maður þarf að temja sér að röddin sem vill heilbrigðari lífsstíl sé ríkjandi.“

Höf.: Ásdís Ásgeirsdóttir