Fær ekki varatengingu í raforku

„Við höfum stöðugt orðið fyrir því að rafmagn hefur af ýmsum ástæðum verið að fara af eldisstöð okkar, síðast vegna þess að hraun rann yfir tenginguna inn í Grindavík sem liggur þaðan til okkar. Nú er rafmagnslaust því að rafmagnið var tekið af vegna þess að hraun er farið að renna undir háspennulínurnar sem liggja frá Svartsengi,“ segir Christo du Plessis, framkvæmdastjóri fiskeldisfyrirtækisins Matorku, í samtali við Morgunblaðið.

Verðmætið í stöðinni slagar upp í milljarð

Matorka framleiðir bleikju í eldisstöð skammt vestan Grindavíkur. Urðu nokkur eldisker þess illa úti í jarðhræringum sem urðu vegna kvikuhlaups í nóvember, sem varð til þess að um 80 tonn af fiski drápust. Um 600 tonn af bleikju eru í eldi í stöðinni og slagar verðmæti afurðanna upp í milljarð króna. Vegna lokunar Grindavíkur þurfti fyrirtækið að loka vinnslunni þar, en flytur allan eldisfiskinn til Hafnarfjarðar til frekari vinnslu fyrir útflutning.

Rafmagn lífæð starfseminnar

„Við erum háð þessu rafmagni, sem er lífæð fyrir starfsemina. Við dælum vatni úr borholum í hrauninu, sem síðan rennur í gegnum eldiskerin okkar, og án rafmagns getum við ekki dælt því upp. Ef við fáum ekki nýtt vatn inn í kerfið höfum við aðeins hálfa til eina klukkustund til að bregðast við áður en fiskurinn einfaldlega drepst. Óvissa um raforkuöryggi er vandinn sem við erum að glíma við rekstrarlega, eins og staðan er í dag,“ segir Christo.

Varaafl dugar nokkrar klukkustundir í senn

Matorka er með öflugar dísilknúnar varaaflstöðvar sem geta haldið fiskeldisstöðinni gangandi í stuttan tíma, nokkrar klukkustundir í senn, en það viðbragð er ekki hugsað til að keyra stöðina til langframa.

„Nú höfum við ítrekað lent í því að keyra þessar varaaflsstöðvar svo dögum skiptir. Við þurfum að setja eldsneyti á eldsneytistanka sem tengdir eru við stöðvarnar, sem dugar kannski í 7 til 9 klukkustundir. Þegar við vorum innan lokunarpóstanna vorum við háðir því að komast inn á svæðið til að geta fyllt á geymana, en það gekk ekki þrautalaust og við vorum sífellt með lífið í lúkunum yfir því að geta ekki tryggt öryggi fisksins okkar,“ segir hann.

Eiga að lifa á varaaflinu

„Við höfum talað lengi við HS Veitur og almannavarnir um að tryggja varatengingu á afli til okkar sem síðan gæti nýst sem varaafl fyrir Grindavík jafnframt, en það hefur ekki borið árangur. Einnig væri hægt að tengja okkur við Reykjanesvirkjun. Það virðist vera litið svo á að þetta sé bara okkar mál að leysa úr og borga fyrir. Á meðan er verið að koma varaafli inn í Grindavík til að frystigeymslur missi ekki orku og götuljósin logi, en það er enginn í bænum. Það virðist njóta forgangs umfram okkur vegna þess að við eigum að lifa á varaaflinu,“ segir Christo.