Aukin sala á prentuðum bókum í fyrra

Bókaútgefendur og bóksalar eru sáttir við söluna á síðasta ári en þessa dagana er verið að leggja lokahönd á uppgjör jólabókaflóðsins. Útlit er fyrir að sala á prentuðum bókum hafi aukist á milli ára sem kemur nokkuð á óvart miðað við þróunina síðustu ár þegar mestur vöxtur hefur verið í hljóðbókum en þær prentuðu hafa frekar gefið eftir.

Heiðar Ingi Svansson, formaður Félags íslenskra bókaútgefenda, greindi frá stöðu mála á aðalfundi félagsins á dögunum. Þar kom fram að þó ekki liggi fyrir endanlegar tölur séu vísbendingar um að söluaukning á prentuðum bókum nemi 2% frá 2022 til 2023.

„Barnabækur seldust í fleiri eintökum árið 2023 heldur en 2022 og freistandi er að draga þá ályktun að slakur árangur okkar sem birtist í niðurstöðum í PISA í byrjun desember 2023 og lífleg umræða í framhaldi af því hafi haft hér einhver áhrif. Þessa aukningu metum við svo að sé um 5% miðað við árið á undan,“ segir Heiðar Ingi.

Hann segir að það hafi hins vegar valdið vonbrigðum að sala á skáldverkum hafi dregist saman um 5% frá árinu á undan. „Samdrátturinn er jafn mikill eða svipaður hvort sem litið er á íslensk eða þýdd skáldverk miðað við árið 2022. Sala í flokknum óskáldað efni í fyrra jókst um 3% frá árinu á undan, þrátt fyrir umtalsvert minni útgáfu í þessum flokkum miðað við fyrri ár. Þetta er þó sá flokkur sem við teljum að hafi mest dregist saman í sölu undanfarin ár.“

Heildarveltan hefur aukist

Hann ítrekar að þessar niðurstöður byggi enn sem komið er aðeins á vísbendingum en ekki tölfræðilegum staðreyndum. Þessar vísbendingar séu þó mjög jákvæðar. Hagstofa Íslands tekur saman tölur um heildarveltu bókaútgáfunnar og birtir á tveggja mánaða fresti. Ekki liggja fyrir niðurstöður vegna nóvember og desember á síðasta ári, söluhæstu mánaðanna.

„Fyrstu tíu mánuði ársins er aukning á veltu á milli ára á öllum tímabilunum. Minnst er hún í júlí-október eða ríflega 8% en mest er hún í mars-júní eða 26%. Veltutölur jólavertíðarinnar fyrir nóvember og desember í fyrra liggja ekki fyrir og því erfitt að segja nokkuð til um það hvernig árið kemur út í heild sinni. En ef við gerum ráð fyrir að salan þessa síðustu tvo mánuði hafi verið sú sama og árið áður þá myndi heildaraukningin á síðasta ári mælast rétt tæp 9,6%,“ segir Heiðar Ingi.

Ingimar Jónsson forstjóri Pennans segir að bóksala hafi gengið ágætlega í verslunum Pennans/Eymundsson árið 2023. „Árið hjá okkur var bara ágætt. Mesti vöxturinn var reyndar í erlendum bókum,“ segir hann.

Barnabækur tóku við sér

Sala í flokknum íslenskar bækur jókst um tæp 5% en þar eru meðtaldar ferðamannabækur sem gefnar eru út af íslenskum útgefendum. Athygli vekur að hjá Pennanum/Eymundsson jókst sala á íslenskum skáldverkum á milli ára, þvert á vísbendingar Félags íslenskra bókaútgefenda. Jafnframt er athyglisvert að sala á kiljum heldur velli þar á bæ. Talsverð umræða hefur verið um samdrátt í kiljusölu á liðnum misserum en Ingimar upplýsir að heildarsala þeirra standi í stað á milli ára. Meira seldist af íslenskum kiljum árið 2023 en 2022 en sala á þýddum kiljum dróst á móti lítillega saman. Þá segir Ingimar að sala á barnabókum hafi verið á niðurleið framan af ári og heilt yfir hafi verið lítils háttar samdráttur í þeim flokki. „En salan tók vel við sér seint á árinu,“ segir Ingimar og tekur undir að umræða um niðurstöður PISA-könnunarinnar kunni að hafa sitt að segja um það.