[ Smellið til að sjá stærri mynd ]
Fylgi er mjög dreift milli forsetaframbjóðenda, líkt og viðbúið er þegar svo margir vilja bjóða sig fram, en eiginleg kosningabarátta ekki hafin nema hjá stöku frambjóðendum, sem ekki vildu bíða eftir því að framboðsfrestur rynni út

Baksvið

Andrés Magnússon

andres@mbl.is

Fylgi er mjög dreift milli forsetaframbjóðenda, líkt og viðbúið er þegar svo margir vilja bjóða sig fram, en eiginleg kosningabarátta ekki hafin nema hjá stöku frambjóðendum, sem ekki vildu bíða eftir því að framboðsfrestur rynni út.

Allt fram til 26. apríl er þess kostur að bjóða sig fram hafi tilskildum fjölda meðmælenda verið náð. Af sömu ástæðu er ekki víst að allir ofangreindir frambjóðendur nái á kjörseðilinn, en þrátt fyrir að sá þröskuldur sé lágur hefur frambjóðendum gengið misvel að safna.

Hins vegar er eftirtektarvert að meðal aðspurðra í könnuninni hafa flestir þegar getað fundið frambjóðanda við sitt hæfi. Aðeins 8% vissu ekki hvern þeir vildu kjósa, en tæp 2% vildu ekki svara því. Og 85% gerðu ráð fyrir því að kjósa, sem væri alveg prýðileg kjörsókn. Hún var 76% í forsetakjörinu 2016.

Skiptist í tvö horn

Líkt og sjá má að ofan má þar gróflega skipta frambjóðendum í tvo flokka. Baldur Þórhallsson, Jón Gnarr og Katrín Jakobsdóttir eru öll með dágott fylgi og líkleg til að blanda sér í toppslaginn. Halla Hrund Logadóttir er þar töluvert á eftir, en hefur samt náð meira en 10% á skömmum tíma, svo vel má vera að hún eigi meira að sækja.

Aðrir frambjóðendur eru með minna en 5% fylgi, svo hjá þeim er brekkan nokkuð brött. Ekki síst hjá þeim sem eru með innan við 1% og nær að tala um þverhnípi en brekku.

Það verður því að telja líklegt að einhverjir frambjóðendur leggi upp laupana frekar en að leggja allt í sölurnar ef undirtektir eru ekki meiri. Það er líka ósennilegt að þeim haldist vel á fylginu ef kjósendum virðist það vera til einskis.

Fylgi annarra frambjóðenda en hinna fjögurra efstu er samtals 15%, svo þar er eftir nokkru að slægjast fyrir aðra frambjóðendur, jafnvel svo ríði baggamun á lokasprettinum. Af fyrri kosningum að dæma væri óvarlegt að gera ráð fyrir því að það fylgi skiptist jafnt milli efstu frambjóðenda. Hið sama á að líkindum við átta prósentin óráðnu.

Þar kann afstaða ólíkra hópa – eftir kyni, aldri, tekjum eða stjórnmálaafstöðu – að skipta miklu. Nánar verður grafist fyrir um slíka skiptingu á fylgi forsetaframbjóðenda í blaðinu á morgun.

Toppslagurinn harðnar

Þrátt fyrir að Baldur virðist hafa nokkrt fylgi umfram Katrínu samkvæmt könnuninni er það ekki í hendi. Tölfræðilegur munur á þeim er ekki marktækur, en hins vegar er Jón Gnarr marktækt lægri en þau.

Rétt er og að taka fram að fylgið hér að ofan miðast við öll svör, þar á meðal óvissa og þá sem neita að svara. Fylgistölurnar eru því nokkru lægri en tilteknar hafa verið í öðrum könnunum, þar sem aðeins var litið til þeirra sem tóku afstöðu.

Það er nóg eftir af kosningabaráttunni, sem er varla byrjuð. Sumir frambjóðendur hafa þegar kynnt kosningaáherslur sínar, lagt í fundaferð og auglýst mikið. Það verður þó fyrst þegar kjósendur fá tækifæri til þess að bera þá saman, sem þess má vænta að línur taki að skerpast.

Könnun Prósents

Fylgst með forsetafylgi

Prósent hefur tekið að sér að gera reglulegar kannanir um fylgi forsetaframbjóðenda fyrir Morgunblaðið og mbl.is fram að forsetakjöri hinn 1. júní.

Gögnum var safnað frá 9. til 14. apríl 2024, en spurningar voru lagðar fram í netkönnun meðal könnunarhóps Prósents og ríkulega gengið eftir svörum.

Úrtakið var 2.300 manns, 18 ára og eldri, en svarhlutfall var 51,2% í heildina.

Gögn eru vegin til þess að úrtakið endurspegli betur lýðfræðilega þætti og þannig álit þjóðarinnar.

Tekið er tillit til kyns, aldurs og búsetu. Tölur eru því námundaðar að næstu heilu tölu. Misræmi getur þess vegna verið á samanlögðum fjölda einstaklinga í greiningum og tíðnitöflum.

Höf.: Andrés Magnússon