Hvar dúkkar RÚV upp næst?

Fyrr á árinu skiptumst við menningar- og viðskiptaráðherra á orðum um aukin umsvif Ríkisútvarpsins. RÚV hafði þá hafið framleiðslu á eigin hlaðvarpsþáttum, en ég lýsti yfir áhyggjum af samkeppnissjónarmiðum með hliðsjón af blómlegum samkeppnisrekstri annarra íslenskra hlaðvarpa. Hlaðvarpa sem eru ekki rekin fyrir skattfé almennings. Ráðherra vísaði til breytinga sem hefðu orðið á tækni og fjölmiðlum á heimsvísu sem ættu jafnt við um Ríkisútvarpið og aðra sem kepptu við erlenda miðla. Þjónusta þeirra yrði að þróast í takt við kröfur neytenda.

Ég hafði sömuleiðis efasemdir um að hlaðvarpsgerð RÚV gæti talist vera í almannaþágu, sbr. lög um Ríkisútvarpið. Á sömu nótum spurði ég ráðherrann út í rekstur ríkismiðilsins á TikTok-rás á dögunum, þar eð Morgunblaðið hafði fjallað um minnisblað frá fundi stjórnar RÚV um málið. Ég hafði áhuga á að heyra afstöðu hæstvirts ráðherra til TikTok-vafsturs RÚV og hvort hún teldi það vera hlutverk ríkisfjölmiðils. Ráðherrann vísaði aftur til þess að samfélagið þróaði þjónustu sína í takt við örar samfélagsbreytingar. Með TikTok væri hægt að ná til yngri kynslóða og því teldi ráðherrann „ekkert óeðlilegt“ við notkun RÚV á TikTok.

Við menningar- og viðskiptaráðherra höfum ólíka sýn á útvíkkun starfsemi RÚV, en ég vildi gjarnan sjá ríkismiðilinn halda aftur af sér. Ég hef fullan skilning á því að það hafi úr miklum fjármunum að moða. Spurningin er hvar Ríkisútvarpið dúkkar upp næst.

Ég spurði ráðherra sömuleiðis út í fréttaskýringu Maríu Sigrúnar Hilmarsdóttur fréttamanns. Eins og kunnugt er var hún látin fara úr fréttaskýringaþætti RÚV meðan hún vann að innslagi um meinta gjafagjörninga Reykjavíkurborgar til olíufélaga. Eftir nokkurt þref og mikinn þrýsting, sem skapaðist auðvitað við afhjúpun Maríu, var fréttaskýring hennar loks birt í öðrum þætti á RÚV. Umfjöllunin var sláandi og landsmenn eiga heimtingu á að fá að sjá hvernig staðið var að þessum samningum borgarinnar. Þar geri ég enga athugasemd við lögbundið hlutverk Ríkisútvarpsins. Ég óskaði eftir skoðun ráðherra á málinu og hvort hún teldi málið hafa skaðað trúverðugleika RÚV.

Menningar- og viðskiptaráðherra vísað til „ritstjórnarleg[s] sjálfstæði[s]“ RÚV og taldi ekki við hæfi að hún blandaði sér í umræðu um málið. Hún tók það fram að traust til Ríkisútvarpsins væri „býsna mikið“. Mér finnst ráðherra gera heldur lítið úr eftirlitshlutverki sínu.

Undirrituð telur sjálf að jákvætt sé að stjórnendur RÚV hafi ákveðið að birta umrædda umfjöllun sem átti sannarlega erindi við almenning. Aðdragandi málsins kom ekki fagmannlega fyrir sjónir og því er ástæða til að hafa áhyggjur af álitshnekki vegna þessa. Skjót viðbrögð og birting umfjöllunarinnar gæti þó hafa dregið úr þeim, en þar sinnti RÚV sannarlega lögbundnu hlutverki sínu, fjölmiðlaþjónustu í almannaþágu.