Reglur um losun skolvatns úr opnum útblásturshreinsibúnaði skipa (e. open loop scrubber) eru víða strangari en hér á landi, en skolvatnið inniheldur mörg efni sem talin eru geta skaðað umhverfið. Hreinsikerfin voru tekin í notkun í þeim tilgangi að…

Gunnlaugur Snær Ólafsson

gso@mbl.is

Reglur um losun skolvatns úr opnum útblásturshreinsibúnaði skipa (e. open loop scrubber) eru víða strangari en hér á landi, en skolvatnið inniheldur mörg efni sem talin eru geta skaðað umhverfið. Hreinsikerfin voru tekin í notkun í þeim tilgangi að draga úr loftmengun, sérstaklega við bruna svartolíu.

Búnaðurinn virkar þannig að þessi hreinsikerfi dæla inn sjó og úða honum yfir útblástur sem skip mynda við brennslu eldsneytis og binda mengunarefnin í vökvann áður en útblæstri er sleppt í andrúmsloftið. Síðan er vökvanum með hinum mengandi efnum sleppt í sjóinn.

Á heimsvísu hefur fjöldi ríkja sett reglur sem setja hömlur á notkun búnaðar af þessum toga. Þar af hafa 37 sett alhliða eða svæðisbundið bann við losun skolvatns í sjó. Ellefu ríki banna að losað sé skolvatn innan landhelgi og verða þau orðin tólf 1. júlí 2025 þegar bann tekur gildi í Danmörku. Þá eru tólf ríki sem banna losun skolvatns í höfnum og fjórtán sem banna slíkt athæfi í ákveðnum höfum og/eða á ákveðnum svæðum.

Íslensk yfirvöld hafa ekki séð ástæðu til að takmarka notkun þessa búnaðar með sambærilegum hætti þrátt fyrir að sífellt fleiri vísindarannsóknir gefi til kynna mengandi áhrif notkunar slíks búnaðar. Hefur verið talið að um 90% af skaðlegum efnum í evrópskum höfnum megi rekja til búnaðarins.

Til skoðunar er hjá Alþjóðasiglingamálastofnuninni (IMO) að gera breytingar á viðauka VI við MARPOL-samninginn sem tekur meðal annars til skilyrða sem sett eru við notkun búnaðar af þessum toga, en ekki er gert ráð fyrir að þeirri endurskoðun ljúki fyrr en 2025.