Árni Matthíasson
arnim@mbl.is
Fyrir stuttu sendi Ingileif Friðriksdóttir frá sér sína fyrstu skáldsögu, Ljósbrot. Hún hefur annars helst unnið við framleiðslu á sjónvarpsefni á undanförnum árum, en sendi reyndar einnig frá sér barnabók um daginn, Úlfur og Ylfa: Sumarfrí, sem hún skrifaði með Maríu Rut Kristinsdóttur eiginkonu sinni og er önnur bókin í bókaröð um vinina Úlf og Ylfu.
Þær Ingileif og María Rut eiga þrjú börn og þegar elsti sonur þeirra var að byrja í grunnskóla voru engar bækur til sem fjölluðu um fjölbreytt fjölskylduform. Þær tóku sig því til og skrifuðu saman bók sem heitir Vertu þú! og fjallar almennt um fjölbreytileikann. „En svo varð bókaflokkurinn um Úlf og Ylfu til í samvinnu við Sölku bókaútgáfu. Bækurnar um þau segja frá tveimur vinum sem gera alls konar skemmtilegt, en það vill svo til að Úlfur á tvær mömmur. Það er enginn fókuspunktur í bókinni, þetta er ekki eitthvað sem eitthvert mál er gert úr, en það er til þess að börn eins og börnin okkar geti speglað sig og sinn veruleika í bókum. Því miður hefur það bara verið svo í gegnum tíðina að það er ekkert mikið af bókum um svona sýnileika.
Eins og ég sagði þá sáum við þetta svolítið með okkar elsta og ég man þegar hann var að byrja í grunnskóla þá voru krakkar svolítið mikið að velta þessu fyrir sér og spyrja hvort það væri hægt að eiga tvær mömmur og hvernig það virkaði. Þá þurfti að fara í að útskýra fyrir þeim því að þau höfðu eðlilega ekki séð neitt efni og þá vita þau ekki betur.
Ég held að það sé mikilvægt fyrir öll börn að geta speglað sig í bókum, en ég veit að börn geta vissulega speglað sig í bókunum um Úlf og Ylfu þó að þau eigi ekki tvær mömmur, þetta er auðvitað bara bók um góða vini sem eru mikið í ímyndunarleikjum.“
Þetta er ekki bók með boðskap, þetta er bara skemmtileg barnabók.
„Það er einmitt það sem við ætluðum okkur. Við erum búin að skrifa bókina Vertu þú! sem er eins og handbók, af því við höfðum fengið svo mikið af fyrirspurnum frá foreldrum eftir að við stofnuðum fræðsluvettvanginn Hinseginleikann fyrir átta árum og nýttum hann á samfélagsmiðlum og til fyrirlestra fyrir grunnskólabörn. Foreldrar spurðu okkur oft að því hvernig þau ættu að byrja samtalið við börnin og Vertu þú! var hugsað eins og verkfæri sem þau gætu nýtt sér. Það er aftur á mót bara þannig að börnum finnst skemmtilegast að lesa sögur sem höfða til þeirra og þótt það séu sagðar sögur í Vertu þú!, þá eru þær fræðslutengdari og í bókunum um Úlf og Ylfu langaði okkur bara til þess að þetta væri eins og það sé eðlilegasti hlutur í heimi að eiga tvær mömmur. Það þarf ekkert að tala sérstaklega um það, það er bara staðreyndin, og við höfum heyrt mikið frá öðrum foreldrum að börnin þeirra sem þekkja kannski ekkert til hinsegin fjölskyldna lesa bókina og finnst það bara hið eðlilegasta mál að Úlfur eigi tvær mömmur.“
Um líkt leyti og bókin um Úlf og Ylfu kom út sendi Ingileif frá sér sína fyrstu skáldsögu fyrir fullorðna, bókina Ljósbrot, eins og áður er getið, en Ljósbrot segir frá fólki sem lifir í lygi, eða eins og Ingileif lýsir því: „Bókin er með tvær aðalpersónur sem eiga það sameiginlegt að takast á við spurningu innra með sér: Vil ég lifa trú sjálfri mér eða fela mig? Það er að vissu leyti sprottið af mínum veruleika því þarna er annars vegar unglingsstelpa og hins vegar fullorðin kona sem er í forsetaframboði, en ég gekk í gegnum það í mörg ár að vera í þessari togstreitu: ætla ég að vera sönn sjálfri mér og lifa í eigin skinni eins og ég upplifi mig eða ætla ég að leyfa ímyndinni að vera ofan á, að þröngva mér inn í þetta box sem samfélagið segir okkur að við eigum öll að búa inni í. Þrátt fyrir að þær Kolbrún og Dóra séu hvor á sínum stað í lífinu þá eiga þær þetta svolítið sameiginlegt og þurfa að líta inn á við og skoða hvað verður ofan á hjá þeim. Þetta er eitthvað sem kviknar bæði frá eigin upplifun og líka upplifun margra í kringum mig sem hafa komið út úr skápnum. Ég held að gagnkynhneigt fólk geri sér ekki grein fyrir því hvað það felst oft mikil sjálfsskoðun í því að taka þetta skref, það er ekki neitt sem maður gerir af því bara.“
Ingileif segist njóta þess að skrifa og hefur starfað við það, ekki bara að skrifa barnabækur heldur einnig sem blaðamaður og handritshöfundur. Fram að þessu hefur hún þó ekki látið það eftir sér að skrifa skáldsögu en rekur aðdragandann svo að 18. maí á síðasta ári, á afmælisdegi hennar, hafi þær María sest niður og tekið stöðufund, eins og þær gera annað slagið, rætt það sem þær hefðu verið að gera og hvað væri fram undan og hvað það væri sem þær langaði að væri fram undan. „Þá minnti María mig á það, vinalega, að ég væri búin að eiga mér þann draum að skrifa bók. Við höfðum nýlega eignast stelpu sem var rétt orðin mánaðargömul og María sagði við mig: Nú held ég að þú sért með rými til að skrifa þessa bók. Athugaðu hvort það komi ekki eitthvað þegar þú sest niður og skrifar, því að hugmyndin var löngu komin, varð til fyrir fimm árum.
Ég nýtti því fæðingarorlofið í þessi skrif, vissulega með barn sem var með kveisu og svaf ekki neitt, þannig að það gáfust ekki margar stundir. Ég reyndi samt að nýta hverja stund sem mér gafst og tókst að ljúka við hana því hún var tilbúin í byrjun þessa árs, þegar stelpan okkar var ekki orðin eins árs, sem ég var mjög ánægð með af því að ég hafði einsett mér það að klára hana fyrir eins árs afmælið hennar, áður en ég yrði búin í orlofinu. Það hafðist sem sagt og bókin kom út 18. maí 2024, akkúrat ári eftir að ég ákvað að byrja að skrifa.“