Nýir möguleikar fyrir sjálfbærar fiskveiðar

Gervigreind hefur á undanförnum árum þróast í afar áhrifamikið tæki sem lofar að bæta líf manna á margvíslegan hátt. Aðferðir okkar við stofnmat fiskistofna hafa breyst afar lítið undanfarna áratugi, og þær upplýsingar sem sjómenn hafa yfir að ráða eru lítið notaðar. Það er mikilvægt að nýta tækni eins og gervigreind sem getur sameinað reynslu og gögn sjómanna til að átta sig betur á vistkerfi hafsins og bæta stofnmat og veiðar hér við land. Ísland, með sínar einstöku náttúruauðlindir og háþróuðu tækni, stendur á krossgötum þar sem gervigreind, sjálfbærni og nýsköpun mætast til að hámarka efnahagslegan og umhverfislegan ávinning.

Bláa hagkerfið og CATCH – bylting í fiskveiðum

Bláa hagkerfið ehf., íslenskt nýsköpunarfyrirtæki í sjávarútvegi, hefur þróað CATCH – lausn sem nýtir gervigreind og vélnám til að hámarka hagkvæmni og sjálfbærni í fiskveiðum. Með því að samþætta gögn um sjávarhita, dýpi og afla segir CATCH fyrir um staðsetningu fiskistofna á hverju svæði. Gögnin sem unnið var með voru afladagbækur frá á annan tug skipa frá aldamótum og ná yfir 1,2 milljónir klukkustunda af veiðigögnum. Lausnin gerir kleift að nýta veiðisvæði markvisst án þess að ofnýta eða vannýta hvert svæði fyrir sig.

CATCH býður upp á nálgun með því að laga veiðar að sérkennum hvers svæðis. Með greiningu á samspili mismunandi fiskistofna, svo sem bolfisks og uppsjávartegunda, má skipuleggja veiðar sem þjóna bæði skammtíma- og langtímahagsmunum. CATCH getur sýnt okkur hvar við erum með of mikinn sóknarþunga á veiðisvæði svo og hvar við erum að vannýta fiskistofna.

Hagræðing er ótvíræð. Aukinn afli á sóknareiningu dregur úr sóun, lækkar rekstrarkostnað og tryggir stöðugleika í rekstri útgerða. Styttri veiðiferðir og markviss nýting veiðisvæða skila auk þess sparnaði í rekstrarkostnaði og bæta afkomu. Jafnframt er hægt að spá fyrir um veiði einstakra stofna nokkur ár fram í tímann, sem eykur fyrirsjáanleika í sjávarútvegi.

Gervigreind í þágu rannsókna

Auk hagræðingar í veiðum opnar CATCH nýjar dyr fyrir vísindarannsóknir. Með rauntímagögnum frá veiðiskipum má þróa fjölstofnamódel sem taka mið af flóknu samspili í vistkerfi hafsins. Slík gögn nýtast Hafrannsóknastofnun og öðrum vísindastofnunum til að bæta ráðgjöf sína og tryggja sjálfbærar veiðar.

Íslenskur sjávarútvegur er í fremstu röð í heiminum þegar kemur að tæknivæðingu og sjálfbærni. Með samþættingu gervigreindar og fiskveiðistjórnunarkerfisins – sem er eitt hið besta í heiminum – getur Ísland haldið áfram að vera leiðandi í umhverfisvænum fiskveiðum. Með því að nýta tæknilausnir eins og CATCH má bæta nýtingu auðlinda, minnka umhverfisáhrif og hámarka verðmætasköpun.

Þetta er ekki aðeins spurning um hagkvæmni heldur einnig um samfélagslega ábyrgð. Með því að nýta gervigreind getur Ísland sýnt fram á hvernig vísindi og nýsköpun þjóna bæði efnahagslegum og umhverfislegum markmiðum.

Nauðsyn fræðslu og upplýstrar umræðu

Þrátt fyrir möguleikana sem gervigreind býður upp á skapar hún áskoranir. Ónákvæmni í upphafi þróunar vekur oft tortryggni. Líkt og með hefðbundnar aðferðir í stofnmati fiskistofna, sem hafa lítið þróast þrátt fyrir miklar framfarir í tækni, getur gervigreind opnað nýjar leiðir til að bæta fiskveiðistjórnun, nýta gögn frá sjómönnum betur og þróa aðferðir sem hámarka sjálfbærni og hagkvæmni.

Sumir óttast að gervigreind verði „betri“ en maðurinn sjálfur og taki völdin, beint eða óbeint. Þetta hefur leitt til krafna um öryggisráðstafanir og reglugerðir sem gætu takmarkað möguleika á nýsköpun.

Til að nýta gervigreind á ábyrgan hátt þarf að auka fræðslu og efla upplýsta umræðu. Almenningur og stjórnvöld þurfa að skilja hvernig tæknin virkar og hvaða áhrif hún hefur á samfélag, efnahag og umhverfi. Ísland er í kjörstöðu til að móta stefnu sem sameinar siðferði, tækni og sjálfbærni.

Ályktun

Framtíðarsýn Íslands, þar sem gervigreind og einstakt fiskveiðistjórnunarkerfi eru samþætt, er björt. Með ábyrgri nýtingu og nýsköpun getur Ísland orðið fyrirmynd annarra þjóða í sjálfbærri nýtingu auðlinda.

„Ísland hefur einstakt tækifæri til að vera leiðandi í sjálfbærri nýtingu auðlinda þar sem jafnvægi milli nýsköpunar og ábyrgðar er ekki aðeins möguleiki, heldur nauðsyn.“