Telur lúsina sameiginlega áskorun

Gauti Geirsson, framkvæmdastjóri eldisfélagsins Háafells ehf., segir ekki um andstæða hagsmuni að ræða þegar rætt er um laxalús, heldur sé það bæði í þágu eldisfiska og villtra fiska að takist að finna leiðir til að vinna gegn lúsasmiti og dreifingu lúsa.

„Þetta er krefjandi verkefni og líklega helsta áskorun laxeldis í heiminum að halda lúsinni í skefjum,“ segir Gauti í samtali við 200 mílur.

Fjallað var um það í Morgunblaðinu í gær að rannsókn Náttúrustofu Vestfjarða hefði leitt í ljós sterka fylgni milli lúsaálags á villtum fiski og gnægðar fullorðinnar kvenkyns laxalúsar í nærliggjandi eldiskvíum. Telja vísindamenn nauðsynlegt að herða reglur um leyfilegt magn lúsa á eldisstöðvum og bæta eftirlit til að takast á við sníkjudýrið.

Áherslan á forvarnir

Vert er að geta þess að niðurstöður rannsóknarinnar verða ekki birtar fyrr en í næstu viku, en inntur álits á umfjöllun Morgunblaðsins svarar Gauti að mikil áhersla hafi verið lögð á fyrirbyggjandi aðferðir hjá Háafelli.

„Við erum með þá stefnu að beita eins mörgum fyrirbyggjandi aðgerðum og við getum. Við viljum fækka [lyfja]meðhöndlunum og halda frekar smitálaginu niðri. Við höfum verið að nota hrognkelsi sem er náttúruleg aðferð gegn lús því þau éta lúsina. Einnig notum við lúsapils sem er segl sem hindrar að einhverju leyti að lirfur rati inn í kvíarnar og svo höfum við verið að nota ferskvatn í allskonar tilraunum, lúsinni er illa við ferskvatn.“

Á síðasta ári fjárfesti Háafell í nýrri tæknilausn frá Stingray Marine Solutions AS í Noregi. Um er að ræða tæki sem nýtir myndgreiningartækni til að finna lús á fiskum í sjókvíum og eyðir þeim síðan með leysigeisla.

Gauti segir búnaðinn hafa verið settan upp í maí á síðasta ári og að unnið sé að því að taka út reynsluna af honum. Hann treystir sér þó til að greina frá því að þetta sé „mjög lofandi“. Hann ítrekar að starfsemi Háafells byggist á hugmyndafræði um að allar aðgerðir byggist á að fyrirbyggja lúsasmit.

„Almennt séð vilja menn hafa sem minnst af lús á eldisfiski, bæði vegna þess að maður vill ekki lúsálag á villta fiskinn og ekki síður af því að maður vill ekki lús á eldisfiskinum. Þetta er óþægilegt fyrir hann, lúsin bítur sig í holdið og skaðar slímlagið sem ver hann fyrir bakteríum og örverum í sjónum,“ útskýrir Gauti.

Spurður hvort hann taki undir sjónarmið vísindamannanna um að lækka þurfi leyfilegan hámarksfjölda lúsa á fiski, segir Gauti erfitt að segja til um það nákvæmlega hvar mörkin eigi að vera. Finna þurfi jafnvægi í þeim efnum en það kalli á frekari rannsóknir.