Eignarhald TM skekkir markaðinn

Skagi, sem er móðurfélag tryggingafélagsins VÍS, Fossa fjárfestingarbanka og Íslenskra verðbréfa, hefur verið í miklu umbreytingarferli í kjölfar sameiningar VÍS og Fossa, sem lauk í október 2023. Um síðastliðin áramót lauk formlega flutningi tryggingarekstrar í dótturfélagið VÍS tryggingar hf. og er samstæðan því komin í sitt framtíðarhorf. Unnið hefur verið að því að samþætta starfsemi eininga innan samstæðunnar með það að markmiði að nýta sóknarfæri sem myndast til tekjuaukningar samhliða því að halda aftur af kostnaðarhækkunum. Nýlegar aðgerðir til þess að auka hagkvæmni leiða til 300 milljóna króna árlegs sparnaðar þegar áhrif þeirra eru komin fram að fullu.

Haraldur Þórðarson forstjóri Skaga segir í samtali við ViðskiptaMoggann það vera áskorun að tengja saman ólíka vinnustaðamenningu innan samstæðunnar.

„Það getur tekið tíma að samþætta ólíka menningu innan fyrirtækja. Það er talsverð áskorun en á sama tíma er það skemmtilegt verkefni sem gengið hefur vel hjá okkur. Við vinnum að því að nýta styrkleika hverrar einingar fyrir sig en skapa heildstæða liðsheild innan samstæðunnar,“ segir Haraldur.

Hann bætir við að samhliða þurfi samstæðan að ná fram bæði kostnaðar- og tekjusamlegð. Til þess þurfi að byggja upp öfluga samstæðu með skýra framtíðarsýn og tryggja að öll félögin rói í sömu átt.

„Það bendir flest til þess að við séum að fara inn í hagfelldara umhverfi þar sem verðbólga og vextir fara lækkandi. Það mun hafa góð áhrif á okkar starfsemi hvort sem það er tryggingarekstur, fjármálastarfsemi eða fjárfestingar. Við sjáum fyrir okkur að vaxa á öllum sviðum en þó sérstaklega í fjárfestingabankastarfsemi og eignastýringu, þar sem rými til vaxtar er enn umtalsvert,“ segir Haraldur.

Opin fyrir ytri vexti á réttum forsendum

Talið berst að samkeppnisumhverfinu á fjármálamarkaði og hugsanlegum sameiningum. Spurður hvort hann telji nauðsynlegt að það eigi sér stað sameiningar á íslenska fjármálamarkaðnum segist Haraldur telja að slíkt væri af hinu góða.

„Íslenski fjármálamarkaðurinn er lítill, og í raun örmarkaður í alþjóðlegum samanburði. Fjármálaþjónusta er oft á tíðum dýrari hér en annars staðar, bæði vegna þess að smáar einingar þurfa að standa undir miklum föstum kostnaði en einnig vegna vaxandi regluverks og álags hins opinbera. Við getum náð fram meiri skilvirkni með því að sameina innviði í fjármálaþjónustu svo lengi sem það rúmast innan annarra takmarkana eins og samkeppnissjónarmiða,“ segir Haraldur.

Hann segist á þeirri skoðun að það sé vel í lagt að vera með fjóra viðskiptabanka í landi sem er ekki stærra en raun ber vitni.

„Það verður þó að vera virk samkeppni til að þjóna viðskiptavinum fjármálafyrirtækja,“ segir Haraldur.

Hann segir að Skagi sé opinn fyrir því að taka þátt í frekari þróun á fjármálamarkaði.

„Ég tel að Skagi sé í einstakri stöðu á markaðnum í dag og það er vandséð að það muni eiga sér stað miklar hreyfingar á fjármálamarkaði án þess að við fáum tækifæri til þess að koma að því með einum eða öðrum hætti,“ segir Haraldur.

Spurður hvort Skagi sé með frekari yfirtökur í skoðun segir Haraldur félagið stefna að frekari vexti í öllum rekstrarþáttum með markvissri sókn á sviði vátrygginga, fjárfestingarbankastarfsemi og eignastýringar. Félagið hafi unnið markvisst að innri vexti og náð góðum árangri á því sviði á síðasta ári. Mikil umskipti hafa átt sér stað í rekstri VÍS með aukinni arðsemi og sókn í markaðshlutdeild. Bankastarfsemin hjá Fossum vex hratt og eftir sameiningu Íslenskra verðbréfa við Fossa og SIV verður til stærsta eignastýringarfélag utan viðskiptabankanna fjögurra, með ríflega 200 milljarða í stýringu.

„Við erum líka opin fyrir ytri vexti. Við viljum taka þátt í þróun fjármálamarkaðarins og erum klárlega opin fyrir tækifærum í því samhengi, en þó ekki á hvaða forsendum sem er. Að mínu mati er samstæðan komin á þann stað núna að ytri vöxtur er okkur ekki nauðsynlegur til þess að við náum okkar markmiðum. Við erum í einstakri stöðu í því samkeppnislandslagi sem við störfum í. Við erum staðsett á syllu á milli stórra fjármálastofnana og smærri og sérhæfðari fjármálafyrirtækja á markaðnum. Það býður upp á ýmis tækifæri,“ segir Haraldur.

Skagi á svipuðum stað og Kvika var

Spurður nánar út í hvaða tækifæri felist í því segir Haraldur að það sé fyrst og fremst sveigjanleikinn.

„Félög innan samstæðunnar eiga það sameiginlegt að leggja áherslu á góða þjónustu og byggja upp langtímaviðskiptasambönd. Við veitum sérhæfða og lausnamiðaða þjónustu og höfum sveigjanleika til þess að bregðast hratt við þegar aðstæður kalla á það. Við getum þjónustað aðila sem eru of stórir fyrir smærri og sérhæfðari fjármálafyrirtækin en of litlir til að hreyfa nálina fyrir stóru viðskiptabankana. Að mínu mati er vandfundinn betri milliliður fjármagns á markaðnum í dag,“ segir Haraldur.

Hann lýsir því að Skagi sé ekki á ósvipuðum stað og Kvika var á árunum 2017-2019.

„Síðan sameinaðist Kvika Lykli og TM og útvíkkaði starfsemi sína talsvert, meðal annars á sviði fjártækni,“ segir Haraldur sem segir að hann sjálfur sé áhugamaður um fjártækni.

„Ef við lítum á strauma og stefnur á fjármálamarkaði þá er fjártækni vaxandi þáttur í að færa þjónustuna nær viðskiptavininum. Við hjá Skaga erum opin fyrir að taka þátt í þeirri þróun og það er í raun óhjákvæmilegt. Á sama tíma erum við einnig meðvituð um mikilvægi þess að halda skýrum fókus í okkar starfsemi.“ segir Haraldur.

Umhugsunarvert að ríkisbanki færi út kvíarnar

Spurður hvernig samkeppnisumhverfið á tryggingamarkaði horfi við honum í ljósi þess að Landsbankinn keypti TM segir Haraldur að nokkrir angar séu af þeirri umræðu.

„Í fyrsta lagi er tryggingarmarkaðurinn mjög þroskaður þótt hann þróist enn og taki einhverjum breytingum eins og aðrir markaðir. Við höfum til dæmis séð mikinn vöxt hjá Verði undanfarin ár og þar áður var Sjóvá í sókn. Í mínum huga er enginn vafi á því að eignarhald Landsbankans á TM mun hafa áhrif á samkeppnisumhverfið,“ segir Haraldur og bætir við að Landsbankinn, fyrir utan að vera ríkisbanki, sé jafnframt stærsti banki landsins með víðfeðmt útibúanet.

„Þar er klárlega hægt að nýta þennan þunga í sölu trygginga og það mun hafa áhrif á samkeppnisumhverfið. Það er þó rétt að halda því til haga að í fyrirtækjarekstri eru breytingar í rekstrarumhverfinu yfirleitt tíðar og það er partur af verkefninu að þróast í takt við það. Hjá VÍS stefnum við að því að vera með ánægðustu viðskiptavinina og okkar áherslur þar eru að vera best í þjónustu. Í mínum huga kemur mesta virðið sem við getum boðið viðskiptavinum okkar ekki fram í lægsta verðinu heldur að hafa rétta vernd. Tryggingar eru sérstök vara að því leyti að viðskiptavinurinn vonast til að þurfa aldrei að nota hana. Aftur á móti skiptir sköpum að vera með rétta tryggingavernd þegar áfall dynur yfir, og að hafa fengið rétta ráðgjöf,“ segir Haraldur.

Hann bætir við að kaupin muni skekkja samkeppnisstöðuna.

„Mér finnst umhugsunarvert að ríkisbanki sé að færa út kvíarnar í vátryggingastarfsemi. Ég vona innilega að þetta leiði ekki til þess að fjárhagslegur styrkur og slagkraftur ríkisins verði notaður til að búa til meðbyr fyrir eitt fyrirtæki í tryggingastarfsemi og skekkja þar með samkeppnisstöðu á þeim markaði. Það færi ekki vel á því,“ segir Haraldur.