Utanríkisráðherra fer til Brussel

Gætti utanríkisráðherra ákvæða íslensku stjórnarskrárinnar í Brussel?

Eitt fyrsta verk utanríkisráðherra var heimsókn til Brussel til að endurvekja 16 ára gamla umsókn að Evrópusambandinu. Engan tíma mátti missa. Í 17. grein stjórnarskrárinnar segir að ráðherrafundi skuli halda um mikilvæg stjórnarmálefni. Ef þetta er ekki mikilvægt stjórnarmálefni, hvað fellur þá undir það? Ef við gefum okkur að ráðherrafundur hafi verið haldinn (fundargerðir þeirra eru ekki opinberar), hver var þá afstaða Flokks fólksins og Samfylkingar? Það þarf að koma fram án tafar.

Mikilvægt er að nú þegar taki ríkisstjórnin skýra afstöðu til þess hvað átt er við með „þjóðaratkvæðagreiðslu um áframhald aðildarviðræðna við Evrópusambandið“. Aðeins eru tvö ár til stefnu og um þá ákvörðun sem þjóðinni er ætlað að taka má ekki ríkja vafi. Þýðir „áframhald aðildarviðræðna“ að taka skuli upp þráðinn 15 árum eftir viðræðuslit (2028) eins og ekkert hafi í skorist? Getur það verið? Eru aðildarviðræður svo til sem skilgreint hugtak hjá Evrópusambandinu (e. membership negotiations)? Varla verður til þess ætlast að þjóðin greiði atkvæði um eitthvað sem ekki er til þótt það hljómi e.t.v. betur. Forseti þingsins yrði væntanlega að hafna að bera slíka tillögu undir atkvæði. Notar Evrópusambandið sjálft ekki hugtakið aðlögunarviðræður (e. negotiations for accession)? Rétta spurningin væri þá að orða hana eitthvað á þá leið að spurt yrði hvort kjósandinn væri sammála því að hefja aðlögun að reglum Evrópusambandsins sem enda muni með innlimun Evrópusambandsins á Íslandi og þar með aðild Íslands.

Væri þetta spurningin, eins og rétt er, þá yrðu skoðanaskiptin á réttum forsendum. Helstu talsmenn Viðreisnar í málinu (t.d. Thomas Möller) láta eins og aðildarviðræður muni enda með samningi tveggja jafn rétthárra viðsemjenda. Er ekki rétt að sammælast um að styðjast við staðreyndir? – Mér var kennt í föðurgarði að enginn málstaður verðskuldaði meira en að segja alltaf bara satt.

Tekist verði á um staðreyndir, ekki blekkingar ættaðar frá Þorsteini Pálssyni

Verði ofangreint niðurstaðan er hægt að takast á um málefni og staðreyndir. Hvaða vextir eru á evrusvæðinu; eru þeir þeir sömu í öllum löndum? Er hægt að fá því framgengt að einungis Íslendingar og félög í íslenskri eigu hafi rétt til fiskveiða á Íslandsmiðum? Verður núverandi hlutdeild Íslendinga við úthlutun aflakvóta úr sameiginlegum fiskistofnum tryggð? Svo má lengi áfram halda. Reyndar þarf enga þjóðaratkvæðagreiðslu til að fá úr þessu skorið. Ríkisstjórnin getur einfaldlega spurt og fengið svör. ESB þekkir t.d. svörin um yfirráð yfir auðlindum sjávar.

Fræðsluskylda RÚV og annarra fjölmiðla

Fjölmiðlarnir, einkum RÚV sem ber höfuð og herðar yfir aðra fjölmiðla, hefur skyldur til að fræða landsmenn um staðreyndir málsins. En það hafa aðrir líka, svo sem Seðlabanki Íslands þegar kemur að gjaldmiðlum og vægi þeirra í utanríkisviðskiptum. Og jafnframt ber að skýra ástæður mismunandi vaxtastigs í ríkjum Evrópu og BNA.

Vonandi verður umræðan um málið upplýsandi, rétt og sanngjörn.