Ragnar Ottó Arinbjarnar

Kveðja frá sjálfstætt starfandi heimilislæknum

Ragnar Arinbjarnar var fæddur á Blönduósi 12. júlí 1929, en Kristján faðir hans (f. 1892) gegndi þar læknisstörfum árin 1922­1931. Kristján þjónaði síðan Ísafjarðarlæknishéraði til ársins 1942, en Hafnarfjarðarhéraði frá 1942 til æviloka árið 1947. Uppeldisbróðir Ragnars, Halldór Arinbjarnar (f. 1926), var um árabil þekktur heimilislæknir í Reykjavík, en lést um aldur fram árið 1982. Ævistarf Kristjáns Arinbjarnar hefur greinilega haft sín áhrif á þá bræður, Halldór og Ragnar, sem báðir gerðu heimilislækningar að starfsvettvangi sínum.

Eftir að Ragnar lauk læknanámi frá Háskóla Íslands árið 1957, hélt hann utan og stundaði læknisstörf í Danmörku og Svíþjóð í þrjú ár. Hann fluttist heim árið 1960 og gegndi m.a. læknisstörfum á Hólmavík og á sjúkrahúsum í Reykjavík. Þegar hann hóf feril sinn sem heimilislæknir í Reykjavík, árið 1962, hafði hann aflað sér góðrar undirbúningsmenntunar og fjölbreyttrar starfsreynslu. Sú starfsreynsla var um margt svipuð því, sem gert er ráð fyrir í hefðbundnu sérnámi heimilslækna í dag, en heimilislækningar urðu ekki viðurkennd sérgrein innan læknisfræðinnar hérlendis fyrr en árið 1970.

Á árunum 1985­1988 gerði Sjúkrasamlag Reykjavíkur heimilislæknum kleift að opna eigin stofur með viðunandi kjörum og starfsskilyrðum. Fjölgaði sjálfstæðum heimilislæknum í borginni þá verulega og yngri læknar bættust í þann hóp, sem "gömlu, góðu heimilislæknarnir" höfðu myndað. Árið 1989 fluttu átta heimilislæknar starfsemi sína í Kringluna og þar tókust persónuleg kynni með okkur Ragnari, sem voru öll á hinn besta veg. Síðar á því sama ári kom fram á Alþingi lagafrumvarp, sem gerði ráð m.a. fyrir því, að starfsemi heimilislækna á eigin stofum og Heilsuverndarstöðvar Reykjavíkur skyldi lögð niður og flytjast yfir á heilsugæslustöðvar. Þar sem Félag íslenskra heimilislækna studdi þessar áætlanir og tók ekkert tillit til starfssystkina sinna utan heilsugæslustöðva ákváðu 22 heimilislæknar í Reykjavík að stofna eigið félag. Alls urðu meðlimir hins nýja Félags sjálfstætt starfandi heimilislækna 23 og voru í því allir heimilislæknar í Reykjavík utan heilsugæslustöðva. Eitt helsta markmið félagsins var frá upphafi, að heimilislæknar fengju áfram að reka eigin stofur og að íbúar höfuðborgarsvæðisins gætu valið sér lækni óháð búsetu. Ragnar Arinbjarnar var einn helsti hvatamaður að stofnun félagsins og var dyggur liðsmaður þess. Nú þegar Ragnar fellur frá eru eftir 18 sjálfstætt starfandi heimilislæknar í Reykjavík. Áður höfðu þau Guðmundur Benediktsson, Hulda Sveinsson, Þorgeir Jónsson og Þorgeir Gestsson frá Hæli lagt niður störf.

Á undanförnum árum hefur heilbrigðisráðuneytið með vitund og vilja helstu forsvarsmanna Félags íslenskra heimilislækna þrengt markvisst að sjálfstæðri starfsemi heimilislækna og komið í veg fyrir, að ungir heimilislæknar gætu opnað eigin stofur í höfuðborginni. Þetta hefur komið sér illa fyrir sjálfstætt starfandi heimilislækna og gert afleysingar og samfellda þjónustu erfiða. Bitnaði þetta á Ragnari í veikindum hans, því honum var annt um sjúklinga sína. Sú staðreynd, að Ragnar sinnti skjólstæðingum sínum fársjúkur fram undir hið síðasta, lýsir þó fyrst og fremst mannkostum hans og upplagi. Einstakt æðruleysi einkenndi baráttu hans við illvígan sjúkdóm síðustu mánuðina, sem hann lifði.

Ragnar var maður hógvær og ekki dómharður um aðra. Hann var heilsteyptur og góður félagi. Í mínum augum var hann sannarlega einn af gömlu, góðu heimilislæknunum. Hann skilaði löngu og góðu dagsverki með því að veita þúsundum Reykvíkinga heimilislæknaþjónustu í 35 ár. Sjálfstætt starfandi heimilislæknar kveðja kæran starfsbróður með þakklæti og virðingu og senda aðstandendum hans samúðarkveðjur.

Ólafur F. Magnússon,

formaður Félags sjálfstætt starfandi heimilislækna.