Haraldur Ingólfsson, fyrrverandi leikmaður ÍA (t.h.), í leik með Elfsborg.
Haraldur Ingólfsson, fyrrverandi leikmaður ÍA (t.h.), í leik með Elfsborg.
Skagamaðurinn Haraldur Ingólfsson og félagar hans í IF Elfsborg eru skammt á eftir toppliðinu í efstu deild sænsku knattspyrnunnar. Liðið er í fjórða sæti, 5 stigum á eftir efsta liðinu, Halmstad, og á ágæta möguleika á Evrópusæti. Pétur Gunnarsson heimsótti Harald í Borås í Svíþjóð.

Haraldur fór til Elfsborg 1998 eftir að hafa orðið Íslandsmeistari með Skagamönnum fimm ár í röð, spilað 20 landsleiki fyrir Íslands hönd og leikið einn vetur með skoska úrvalsdeildarliðinu Aberdeen. Hann lék mikilvægt hlutverk í liði Elfsborg á seinnihluta síðasta keppnistímabils en var meiddur í upphafi keppnistímabilsins sem nú stendur yfir og hefur ekki átt fast sæti í byrjunarliðinu. Hann hefur alls komið við sögu í 15 leikjum af 21, þar af byrjað inn á átta sinnum, og lagði upp mark í 3:1 sigri á Frölunda í fyrrakvöld eftir að hafa komið inn á sem varamaður.

Þótt hann hafi ekki enn skorað mark á tímabilinu er Haraldur með næstflestar stoðsendingar af öllum leikmönnum liðsins; aðeins stjörnu liðsins, landsliðsmanninum Anders Svensson, hefur tekist betur að finna samherja í opnum færum.

Haraldur var einn besti leikmaður íslensku knattspyrnunnar fyrir nokkrum árum en lítið hefur frést af honum eftir að hann hélt utan í atvinnumennskuna.

Morgunblaðið heimsótti hann á dögunum í Borås, heimaborg Elfsborgarliðsins, þar sem hann býr ásamt fjölskyldu sinni.

Góðir möguleikar á Evrópusæti

Hvernig leggst lokasprettur keppnistímabilsins í þig?

"Mjög vel. Liðinu hefur gengið vel, við fórum hægt af stað en höfum svo verið nánast óstöðvandi. Deildin hefur verið mjög jöfn og eiginlega ekki nema 2-3 lið sem ekki hafa náð að hanga með í baráttunni. Við eigum góðan möguleika á Evrópusæti ef við höldum áfram að spila eins og við höfum spilað í sumar. Með smáheppni er ekki langt í toppinn en það getur allt gerst og það eru næg stig í pottinum. Í fjórum síðustu umferðunum mætum við þessum svokölluðu toppliðum hér, Halmstad, Helsingborg og eigum svo útileik við AIK í í síðustu umferð. Halmstad og AIK eru efst í deildinni. Halmstad hefur tapað mörgum stigum á heimavelli en gengið mjög vel á útivelli, sem er óvanalegt hér í Svíþjóð, þar sem heimavöllurinn gefur mönnum mikið."

Hvernig eru liðin í Allsvenskan í samanburði við aðrar efstu deildir í Evrópu annars vegar og hins vegar efstu deildina á Íslandi?

"Það er töluverður munur, miðað við bestu deildir í Evrópu. Bestu liðin hér, eins og AIK og Helsingborg, geta staðið í öllum liðum þótt þau séu ekki nógu sterk til að teljast til albestu liða Evrópu. Helsingborg sló út Inter Milano í Evrópukeppninni og náði sæti í meistaradeildinni. Þeir spiluðu mjög vel bæði heima og í Mílanó og það er frábært fyrir sænskan fótbolta að fá sæti í meistaradeildinni og gefur öllum liðunum í deildinni hér svolitla innspýtingu.

Miðað við fótboltann heima á Íslandi er sænski boltinn hraðari, "teknískari" og skipulagðari. Liðin hafa stóra og góða leikmannahópa. Í Elfsborg erum við með 18 menn sem geta allir spilað í liðinu, þetta eru hörku leikmenn þannig að það er mikil samkeppni um sæti í byrjunarliðinu. Það er mjög góð stemmning í kringum liðið og sjö þúsund áhorfendur að meðaltali á heimaleikjum. Það er alltaf gaman að spila fyrir svona marga áhorfendur, það gefur manni aukakraft."

Líkar sænski boltinn vel

Haraldur segir að sér falli sænski fótboltinn mjög vel. Hann spilar í sinni venjulegu stöðu á vinstri kanti og liðið spilar 4-4-2. "Elfsborg hefur alltaf verið þekkt fyrir léttan og "teknískan" fótbolta. Boltanum er haldið vel innan liðsins og það hefur hentað mér mjög vel að spila hérna," segir hann.

"Ég er búinn að vera á bekknum í síðustu leikjunum. Ég var ekki með í byrjun þegar keppnistímabilið byrjaði, ég varð fyrir meiðslum í nára, átti í því í næstum þrjá mánuði og var ekki kominn í toppæfingu fyrr en í lok maí. Liðinu hafði þá gengið vel og þjálfarinn hefur ákveðið að nota þá leikmenn áfram sem voru í byrjun. Svona er að lenda í meiðslum en það er bara að taka því. Ég hef þurft að bíta í það súra epli að vera á bekknum og reyna að standa mig. Það er hægara sagt en gert, það eru svo margir góðir leikmenn í liðinu og mikil samkeppni um mína stöðu á vinstri vængnum. Ég hef spilað átta leiki frá byrjun á þessu tímabili en oftast komið inn á," segir Haraldur.

Í seinni hluta mótsins í fyrra spilaði hann hins vegar alla leikina, gerði fimm mörk og átti sex stoðsendingar og var þá einn þeirra leikmanna sem áttu flestar stoðsendingar í allri deildinni. Eins og hjá Skagaliðinu á sínum tíma tekur Haraldur yfirleitt horn- og aukaspyrnur fyrir Elfsborg þegar hann er í liðinu og föst leikatriði og fyrirgjafir eru hans aðalsmerki nú eins og áður.

Umskipti til hins betra með nýjum þjálfara

Það hafa orðið mikil umskipti í gengi Elfsborg-liðsins frá því í fyrra.

"Okkur gekk alveg ömurlega framan af tímabilinu í fyrra en það snerist við þegar þjálfarinn var rekinn og B-A Strömberg tók við. Hann fór að leyfa mönnum að spila þennan venjulega Elfsborg-fótbolta og láta boltann rúlla. Það fengum við ekki að gera áður, það gekk allt út á kýlingar fram og enginn skildi neitt í neinu. Þannig að þjálfaraskiptin hafa borið mikinn árangur. Leikmannahópurinn breyttist ekki en það að fá frjálsari hendur hefur gefið af sér fleiri mörk, skemmtilegri fótbolta og sjálfstraust í liðinu."

Haraldur kom til Elfsborgar frá Skagamönnum 1998 og gerði þriggja ára samning sem rennur út um áramót.

Þegar spurt er um hvað taki við um áramót fer hann varlega í yfirlýsingar, segist vera farinn að velta hlutunum fyrir sér og væntanlega fari hann að ræða við stjórnendur Elfsborg fljótlega. "Málin skýrast væntanlega í október. Það er ekkert ákveðið ennþá, þetta verður bara að koma í ljós," segir hann. "Það er ekki útilokað að við komum heim en það væri gaman að vera úti í nokkur ár í viðbót."

Hann segir að sér og fjölskyldunni líki vel lífið í Svíþjóð. "Þetta er eitthvað sem allir boltastrákar vilja prófa og breytingin er mikil frá því að vera heima á Íslandi, þar sem maður var að vinna allan daginn og æfa eftir það.

Svíþjóð og Ísland eru mjög lík samfélög en það er ekki sama ferðin á öllu hér og heima á Íslandi; hér er rólegra yfir öllu. Svíarnir eru aðeins jarðbundnari, rólegri og yfirvegaðri. Hérna safnarðu fyrir hlutunum áður en þú kaupir þá en heima kaupir þú fyrst og hugsar svo um að borga. Okkur líður mjög vel hérna. Svo er veðráttan náttúrlega miklu betri, hér fær maður gott sumar, yfir 20 stiga hiti frá því í apríl."

Eins og nærri má geta fylgist Haraldur vel með því sem er að gerast í íslensku knattspyrnunni í gegnum Netið og fær sendar út myndbandsspólur með leikjum frá vinum og kunningjum. Það kemur ekki á óvart að hann segist fylgjast best með Skagamönnum, í liði þeirra var hann jú burðarás og vann fimm Íslandsmeistaratitla með liðinu í röð á árunum 1993-1997.

Blaðamaður hefur á orði að mikið sé talað um að knattspyrnan á Íslandi hafi verið í lægð í sumar og útflutningur knattspyrnumanna sé farinn að bitna á efstu deildinni.

Haraldur segir að sú þróun þurfi ekki að koma á óvart. "1998 fóru ótrúlega margir leikmenn úr deildinni heima út og hafa staðið sig vel á Norðurlöndunum og annars staðar í Evrópu, þannig að það er ekki skrýtið að það hafi komið lægð í knattspyrnuna en á móti kemur að þá fá ungir leikmenn tækifæri sem þeir hefðu ekki annars fengið strax; að sýna sig og sanna. Annars get ég ekki dæmt um hvernig deildin var í sumar en það er jákvætt að spennan var mikil. Það hefur komið mér mest á óvart hvað Skagamenn gerðu lítið af mörkum. Það hefur alltaf verið einkenni Skagamanna að skora mikið."

Haraldur á að baki 20 A-landsleiki og 2 mörk og 25 leiki með yngri landsliðum en hefur ekki verið í landsliðshópnum frá 1995 þegar hann spilaði í Skagaliði Guðjóns Þórðarsonar og landsliðinu undir stjórn Ásgeirs Elíassonar. Hann segist sáttur við að vera ekki í landsliðshópnum lengur. "Það er ekki einkennilegt að ég sé ekki í hópnum. Mér finnst sjálfsagt mál að menn þurfi að vera að spila alla leiki með sínu liði til að vera í landsliði. En þótt ég sé ekki í hópnum er gaman fyrir mig að finna hvað liðinu hefur gengið vel bæði undir stjórn Guðjóns og Atla, því byrjunin hjá honum lofar góðu.

Það sem háði landsliðinu, þegar ég var í hópnum hjá Ásgeiri, var að hluta til það að þetta var blanda af leikmönnum sem spiluðu á Íslandi og erlendis. Eftir að hafa kynnst því að vera atvinnumaður erlendis og leikmaður heima þá tel ég að landsliðið verði í rauninni að vera samansett af leikmönnum sem spila erlendis. Mönnum sem eru að spila í toppdeildum í Evrópu allt árið, eru í góðu líkamlegu formi og hafa meira "tempó" í kroppnum en menn ná upp heima. Það er bara svona. Það er fullt af leikmönnum heima, sem eru góðir og geta spjarað sig erlendis sem leikmenn en það tekur smá tíma að fara upp á næsta stig. Enda kemur það í ljós núna, þegar nær eingöngu atvinnumenn eru í hópnum, að landsliðið nær toppárangri.

Ég hafði gaman af því að landsliðið skyldi vinna Svía. Ég bjóst við að þeir myndu ná jafnfefli en átti varla von á að þeir myndu vinna. Svíarnir spiluðu illa en Íslendingarnir spiluðu vel, og það spilar enginn betur en andstæðingurinn leyfir. Það var kominn tími til að vinna Svíana og það var mjög gaman að mæta í landsliðstreyjunni á æfingu daginn eftir leikinn."

Sænska landsliðið fékk miklar skammir í dagblöðum eftir tapið gegn Íslandi, bæði leikmenn og þjálfari. Sænsku blöðin voru ekki heldur ánægð með fyrsta leik liðsins í HM-undankeppninni en þá vannst naumur 1-0 sigur á Aserbaídsjan, með marki sem Anders Svensson, félagi Haralds í Elfsborg, skoraði.

Svensson er stjarna Elfsborgar, spilaði seinni hálfleikinn gegn Íslendingum og Haraldur segir að hann sé frábær leikmaður. "Ég mundi segja að hann sé besti miðjumaður sem ég hef nokkurn tímann spilað með og það eru hreinar línur að hann er næsti maður sem fer frá Elfsborg til toppliðs í Evrópu. Hann hefur allt sem miðjumaður þarf, er fljótur og sterkur, góður skallamaður og skotmaður, með gott auga fyrir öllu spili og er ótrulega góður að komast fram hjá mönnum. Hann hefur spilað mjög vel fyrir okkur í sumar," segir Haraldur. Svensson er eini A-landsliðsmaður Elfsborgar en liðið á 4 leikmenn í 21 árs landsliðinu, en þar er Elfsborgarþjálfarinn B-A Strömberg við stjórnvölinn. Elfsborg er gamalt félag með mikla sögu og í hópi þeirra liða sem hafa unnið sér inn flest stig í efstu deild frá upphafi. Liðið hefur hins vegar ekki orðið Svíþjóðarmeistari síðan 1961.

Hvernig hefur þú þróast sem leikmaður eftir að þú fórst út í atvinnumennsku?

"Það er erfitt fyrir mig að dæma um það, en leikstíllinn minn hefur lítið breyst. Ég hef alltaf verið kantmaður og hef haldið áfram að spila þá stöðu hér. En ég er mun "teknískari" en þegar ég var heima enda er hér mikið byggt upp á hraða og tækni. Maður er líka kominn með meira "tempó" í kroppinn og í sitt spil en áður og ég getgert hluti á meiri hraða en þegar ég var heima á Íslandi enda fær maður ekki eins mikinn tíma með boltann hér og þarf að hreyfa sig enn meira til að skapa sér svæði."

Guðjón bestur, Björklund verstur

Hvernig finnst þér vinnubrögð þjálfara hér í samanburði við það sem þú kynntist á Íslandi?

"Ég hef haft marga þjálfara og þeir eru eins misjafnir og þeir eru margir enda hafa þeir ólíkar aðferðir. Sumir eru lélegir aðrir góðir. Guðjón Þórðarson er besti þjálfari sem ég hef nokkurn tímann haft, ég held að það sé ekki nokkur spurning. Hann veit alltaf nákvæmlega hvað hann vill inni á vellinum, er góður í að kenna leikmönnum þær stöður, sem þeir eiga að spila inni á vellinum, og ná fram því besta í hverjum leikmanni.

Hjá Elfsborg hef ég haft tvo þjálfara. Fyrst Kalle Björklund og hann er lélegasti þjálfari sem ég hef haft. Þú gætir spurt alla aðra í liðinu og fengir sama svar, menn skildu ekki hans hugsun í sambandi við fótbolta.

B-A Strömberg var aðstoðarþjálfari þegar ég kom en tók við liðinu um mitt sumar í fyrra og hann er mjög góður þjálfari. Hann er góður í sálfræðihliðinni, sem er mjög mikilvægt. Hann talar mikið við leikmenn og gefur mönnum spark í rassinn þegar þarf og kemur með góð "komment" þegar við á.

Hér eru þjálfararnir vel menntaðir, sækja mikið af námskeiðum og hittast reglulega til að ræða saman og læra hver af öðrum. Ég held að þjálfarar á Íslandi séu líka yfirhöfuð vel menntaðir og sinni sínu starf eftir bestu getu. Þjálfunaraðferðirnar eru líkar en það háir boltanum heima að aðstæður eru þannig að leikmenn hafa ekki getað æft fótbolta allt árið, þangað til núna að Reykjaneshöllin er komin. Hérna getum við æft úti á möl allt árið og erum komnir með nýtt innanhússgervigras þannig að aðstæðurnar eru alltaf að batna."

Hættir eftir 3-4 ár

Haraldur segist ekki hafa hugsað sér að leggja fyrir sig þjálfun þegar hann leggur skóna á hilluna, sem hann stefnir að eftir 3-4 ár, ef allt gengur upp. "Þá verð ég á fínum aldri til að hætta, 33-34 ára. Ég er viðskiptafræðingur og hef hugsað mér að starfa á þeim vettvangi þegar knattspyrnuferlinum lýkur," segir hann og kveðst ætla að njóta þess að spila fótbolta meðan heilsa og aðstæður leyfa og kveðst aðspurður alls ekki sjá sig fyrir sér í sporum Arnórs Guðjohnsens, sem enn er á fullu á fertugasta ári.

Ef þú horfir yfir ferilinn hingað til hvaða leikur eða atvik stendur upp úr?

"Ég er ekki lengi að kalla það fram í huganum, það er sólarhringurinn 29. og 30. september 1996," segir Haraldur. "Þeim sólarhring í lífi mínu gleymi ég aldrei. Á sunnudeginum 29. spiluðum við Skagamenn úrslitaleik við KR í deildinni. Við þurftum að vinna leikinn, unnum hann 4-1 og urðum Íslandsmeistarar. Það voru um sex þúsund manns á vellinum og einstök stemmning. Daginn eftir, 30. september, fæddist svo Tryggvi sonur minn. Það verður erfitt að slá út þennan sólarhring og það er ekkert á ferlinum sem kemst nálægt því," segir Haraldur.

Höf.: Pétur Gunnarsson